Devlet memuru hakkında, görevi dışındaki eylemi gerekçe gösterilerek, disiplin soruşturması açılabilir mi?

Bilindiği üzere, 657 sayılı Devlet memurları Kanunun genel haklar kapsamında sayılan müracaat, şikayet ve dava hakkı 21 inci madde de "Devlet memurları kurumlarıyla ilgili resmi ve şahsi işlerinden dolayı müracaat; amirleri veya kurumları tarafından kendilerine uygulanan idari eylem ve işlemlerden dolayı şikayet ve dava açma hakkına sahiptirler.
Müracaat ve şikayetler söz veya yazı ile en yakın amirden başlayarak silsile yolu ile şikayet edilen amirler atlanarak yapılır.
Müracaat ve şikayetler incelenerek en kısa zamanda ilgiliye bildirilir. Müracaat ve şikayetlerle ilgili esas ve usuller Başbakanlıkça hazırlanacak bir yönetmelikle düzenlenir." şeklinde düzenlenmiştir. Anılan Maddenin son fıkrası hükmü uyarınca Devlet Memurlarının Müracaat ve Şikayetleri Hakkında Yönetmelik 28.11.1982 tarihli ve 8/5743 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulmuş olup,12.01.1983 tarihli ve 17926 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanmıştır.

Devlet Memurlarının genel hükümler çerçevesinde yapmış oldukları şikayetlerin disiplin soruşturmasına konu olması 657 sayılı Kanunun disipline ilişkin hükümlerine uygun olmadığı kanaatindeyiz.

657 sayılı Devlet Memurları Kanunun İsnat ve İftiralara Karşı Koruma başlıklı 25 inci maddesinde "Devlet memurları hakkındaki ihbar ve şikayetler, garaz veya mücerret hakaret için, uydurma bir suç isnadı suretiyle yapıldığı ve soruşturma veya yargılamanın tabi olduğu kanuni işlem sonucunda bu isnat sabit olmadığı takdirde, merkezde bu memurun en büyük amiri, illerde valiler, isnatta bulunanlar hakkında kamu davası açılmasını Cumhuriyet Savcılığından isterler." hükmü yer almaktadır.

657 sayılı Kanunun "Disiplin amiri ve disiplin cezaları" başlıklı 124 üncü maddesinin 2 inci fıkrasında "Kamu hizmetlerinin gereği gibi yürütülmesini sağlamak amacı ile kanunların, tüzüklerin ve yönetmeliklerin Devlet memuru olarak emrettiği ödevleri yurt içinde veya dışında yerine getirmeyenlere, uyulmasını zorunlu kıldığı hususları yapmayanlara, yasakladığı işleri yapanlara durumun niteliğine ve ağırlık derecesine göre 125 inci maddede sıralanan disiplin cezalarından birisi verilir." hükmü amirdir.

657 sayılı Devlet Memurları Kanunun 125 inci maddesinde Devlet memurlarına verilecek disiplin cezaları ile her bir disiplin cezasını gerektiren fiil ve haller sayılmış (tadat) bulunmaktadır.

Mezkur 125 inci madde de disiplin cezaları;
A) Uyarma,
B) Kınama,
C) Aylıktan kesme,
D) Kademe ilerlemesinin durdurulması,
E) Devlet memurluğundan çıkarma olarak belirlenmiştir.

Yukarıda yer verilen hükümler uyarınca;
1-Görevi dışında normal vatandaş olarak yaptığı müracaatlar için 657 sayılı Kanunun 124 maddesinin 2 fıkrası hükmü uyarınca disiplin soruşturması yapılamayacağı değerlendirilmektedir.

2-Devlet memurun görevi ve kurumu ile alakalı bulunmayan şikâyeti, gerçeği yansıtmaması durumu ise şikayet edilen memurun amirleri tarafından isnat ve iftiralara karşı koruma hükümleri çerçevesinde değerlendirilmesi gerekmektedir.

3- Sözkonusu disiplin soruşturması sonucunda her hangi bir disiplin cezası verilmesi halinde cezaya itiraz ediniz. Kanunlara aykırı husus hakkında itirazdan da sonuç almaz iseniz. İdari yargı yoluna başvurmanızı önermekteyiz.

4-Soruşturmada ne ile suçlandığınız bilinmemesi sebebiyle savunmanın ayrıntısına girilmemiştir.