Mahkum olan ve cezasını çeken memurun yeniden memur olarak atanması

657 sayılı Devlet Memurları Kanununun Devlet memurluğuna girişte aranacak genel şartlara ilişkin 48/A maddesinin 4 üncü bendinde; ‘‘Kamu haklarından mahrum bulunmamak’’ 5 inci bendinde ise ‘‘Türk Ceza Kanununun 53 üncü maddesinde belirtilen süreler geçmiş olsa bile; kasten işlenen bir suçtan dolayı bir yıl veya daha fazla süreyle hapis cezasına ya da affa uğramış olsa bile devletin güvenliğine karşı suçlar, Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, milli savunmaya karşı suçlar, devlet sırlarına karşı suçlar ve casusluk, zimmet, irtikâp, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama veya kaçakçılık suçlarından mahkûm olmamak.’’hükümleri yer almaktadır.

Ayrıca, 01/06/2005 tarihli ve 25832 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 25/05/2005 tarihli ve 5352 sayılı Adli Sicil Kanununun “Yasaklanmış hakların geri verilmesi” başlıklı 13/A maddesinde; “(1) 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu dışındaki kanunların belli bir suçtan dolayı veya belli bir cezaya mahkûmiyete bağladığı hak yoksunluklarının giderilebilmesi için, yasaklanmış hakların geri verilmesi yoluna gidilebilir. Bunun için; Türk Ceza Kanununun 53 üncü maddesinin beşinci ve altıncı fıkraları saklı kalmak kaydıyla,

a) Mahkûm olunan cezanın infazının tamamlandığı tarihten itibaren üç yıllık bir sürenin geçmiş olması,

b) Kişinin bu süre zarfında yeni bir suç işlememiş olması ve hayatını iyi halli olarak sürdürdüğü hususunda mahkemede bir kanaat oluşması gerekir.

(2) Mahkûm olunan cezanın infazına genel af veya etkin pişmanlık dışında başka bir hukukî nedenle son verilmiş olması halinde, yasaklanmış hakların geri verilmesi yoluna gidilebilmesi için, hükmün kesinleştiği tarihten itibaren beş yıl geçmesi gerekir. Ancak, bu süre kişinin mahkûm olduğu hapis cezasına üç yıl eklenmek suretiyle bulunacak süreden az olamaz.

(3) Yasaklanmış hakların geri verilmesi için, hükümlünün veya vekilinin talebi üzerine, hükmü veren mahkemenin veya hükümlünün ikametgâhının bulunduğu yerdeki aynı derecedeki mahkemenin karar vermesi gerekir.

(4) Mahkeme bu husustaki kararını, dosya üzerinde inceleme yaparak ya da Cumhuriyet savcısını ve hükümlüyü dinlemek suretiyle verebilir.

(5) Yasaklanmış hakların geri verilmesi talebi üzerine mahkemenin verdiği karara karşı, hükümle ilgili olarak Ceza Muhakemesi Kanununda öngörülen kanun yoluna başvurulabilir. (6) Yasaklanmış hakların geri verilmesine ilişkin karar, kesinleşmesi halinde, adlî sicil arşivine kaydedilir.

(7) Yasaklanmış hakların geri verilmesi yoluna başvurulması nedeniyle oluşan bütün masraflar hükümlü tarafından karşılanır.” hükmüne yer verilmiştir.

Danıştay Birinci Dairesinin E.1992/126, K.1992/150 sayılı Kararı ile 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 48/A maddesinde öngörülen koşulları, mahkumiyetten dolayı yitirmeleri nedeniyle memuriyetle ilişikleri kesilenlerin, memnu hakların iadesi kararı almaları halinde yeniden Devlet memurluğuna atanabilecekleri; ancak kadro ve ihtiyaç durumları bakımından idarenin bu konuda takdir yetkisi bulunduğu, memurluğa engel bir mahkumiyetin saptanması halinde memnu hakların iadesi kararı alınmadıkça veya memurluğa engel sayılanlar dışındaki suçlardan dolayı hükmedilen mahkumiyetler afla ortadan kalkmadıkça yeniden memurluğa atanmanın söz konusu olamayacağı yönünde karar vermiştir.

Danıştay Sekizinci Dairesinin E.2005/721, K.2006/792 sayılı Kararında da memnu hakların iadesi kararının tüm ehliyetsizlikleri ortadan kaldırıcı nitelikte olduğu, dolayısıyla memnu hakların iadesi kararı almış olanların artık bu aşamada memuriyete engel halinin varlığından söz edilemeyeceği ifade edilmektedir.

657 sayılı Kanunun “Memurluktan çekilenlerin yeniden atanmaları” başlıklı 92 maddesinde "İki defadan fazla olmamak üzere memurluktan kendi istekleriyle çekilenlerden veya bu Kanun hükümlerine göre çekilmiş sayılanlardan tekrar memurluğa dönmek isteyenler, ayrıldıkları sınıfta boş kadro bulunmak ve bu sınıfın niteliklerini taşımak şartıyla ayrıldıkları tarihte almakta oldukları aylık derecesine eşit bir derecenin aynı kademesine veya 71 inci madde hükümlerine uyulmak suretiyle diğer bir sınıfta eşit derecedeki kadrolara atanabilirler.

657 sayılı Kanuna tabi olmayan personelden kendi istekleri ile görevinden çekilmiş olanlar, boş kadro bulunmak ve gireceği sınıfın niteliklerini taşımak kaydı ile bu Kanuna tabi kurumlardaki memuriyetlere atanabilirler.

Yasama görevinde veya bakan olarak geçirilen her yıl bir kademe ilerlemesi ve her iki yıl bir derece yükselmesine esas olacak şekilde değerlendirilir.” hükmü bulunmaktadır.

Yukarıda yer verilen hüküm ve karalar çerçevesinde;

Memnu hakların iadesi kararı almak ve daha önce Devlet memurluğu kadrosunda çalışmış olmanız halinde 657 sayılı Kanunun 92 nci maddesinde belirtilen esas ve usuller çerçevesinde tekrar memuriyet kadrosuna atanmanız hususu, atanacağınız kadro için mevzuat gereğince aranılan şartları taşımanız ve başvuru yapacağınız kamu kurum ve kuruluşlarının takdiri ile mümkün olabileceği değerlendirilmektedir.