Askere gitmek üzere izin alan ancak gidemeyen ne yapmalı?
Soru
Kolay gelsin şimdi ben askere gitmek için aylıksız izne ayrıldım. Bazı olaylardan
dolayı gidemedim. Askere ve bunu şube müdürlüğe haber verdim sözlü olarak bir
sıkıntı olmaz dedi. Ben askerdeyken askere zamanında gitmediğim için görevden
çekmişler ama elimde askere neden gitmediğime dair belgeler var ve dava açtım.
Sizce göreve başlayabilir miyim? Ya da ne yapsam göreve başlarım?
Cevap
657 sayılı Devlet memurları Kanunun 83 üncü maddesinde "Devlet memuru
iken muvazzaf askerlik hizmetini yapmak üzere silah altına alınanlardan askerlik
görevini tamamlayıp memuriyete dönmek isteyenler, terhis tarihinden itibaren
30 gün içinde kurumlarına başvurmak ve kurumları da başvurma tarihinden itibaren
azami 30 gün içinde ilgilileri göreve başlatmak zorundadırlar.
Bunların muvazzaf askerlikte geçen süreleri muvazzaf askerliğe ayrıldıkları
sırada iktisap etmiş oldukları derecede kademe ilerlemesi yapılmak suretiyle
değerlendirilir. Bu gibilerin muvazzaf askerliğe ayrılmadan önce işgal ettikleri
kadroda kazandıkları kademe ilerlemeleri ayrıca göz önünde bulundurulur. Askerlik
öncesi kademe ilerlemeleri ile askerlikte geçen süre toplamının 3 yılı aşan
kısmı usulü dairesinde üst dereceye terfi ettikleri zaman bu derecede kademe
ilerlemesi yapılmak suretiyle değerlendirilir.", 108 inci maddesinin
(F) bendinde "Aylıksız izin süresinin bitiminden önce mazereti gerektiren
sebebin ortadan kalkması hâlinde, on gün içinde göreve dönülmesi zorunludur.
Aylıksız izin süresinin bitiminde veya mazeret sebebinin kalkmasını izleyen
on gün içinde görevine dönmeyenler, memuriyetten çekilmiş sayılır."
ve (G) bendinde "Muvazzaf askerliğe ayrılan memurlar askerlik süresince
görev yeri saklı kalarak aylıksız izinli sayılır." hükmü yer almaktadır.
Söz konusu 108 inci madde uyarınca devlet memurları muvazzaf askerlik süresince
aylıksız izinli olmaktadırlar. Askerlik sebebiyle aylıksız izin alan devlet
memuru askere gidememesi halinde derhal görevine dönmesi gerekmektedir görevine
dönmeyen memur söz konusu hükümler sebebiyle memuriyetten çekilmiş sayılır.
Diğer taraftan, anılan Kanunun "Çekilme" başlıklı 92 inci maddesinde
"Devlet memuru bağlı olduğu kuruma yazılı olarak müracaat etmek suretiyle
memurluktan çekilme isteğinde bulunabilir. Mezuniyetsiz veya kurumlarınca kabul
edilen mazereti olmaksızın görevin terk edilmesi ve bu terkin kesintisiz 10
gün devam etmesi halinde, yazılı müracaat şartı aranmaksızın, çekilme isteğinde
bulunulmuş sayılır.
Çekilmek istiyen memur yerine atanan kimsenin gelmesine veya çekilme isteğinin
kabulüne kadar görevine devam eder. Yerine atanan kimse bir aya kadar gelmediği
veya yerine bir vekil atanmadığı takdirde, üstüne haber vererek görevini bırakabilir.
Olağanüstü mazeretle çekilenler, üstüne haber vermek şartiyle bir ay kaydına
tabi değildirler."hükmü bulunmaktadır.
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümler uyarınca;
1- Askere gitmek üzere görevden ayrılmak idarece ancak bir belgeye dayalı olarak
yapılmalıdır.
2- Aylıksız izin kullanan devlet memurunun mazeretin kalkması halinde görevine
mevzuat çerçevesinde dönmesi gerekmektedir. Görevine dönmeyenler çekilmiş sayılmaktadır.
3- Mevzuata uygun olarak muvazzaf askerlik için ayrılan devlet memurları ancak
657 sayılı Kanunun 83 üncü maddesi hükümlerine uyulmak suretiyle memuriyete
bu çerçevede dönmeleri mümkündür.
4- Muvazzaf askerlik yapmak için ayrılan memur askere gidemezse derhal göreve
başlaması gerekir, başlamazsa mustafi addedilmesi mevzuata uygun olduğu düşünülmektedir.
5-İstifa eden veya istifa etmiş sayılan Devlet memurları 657 sayılı Kanunun
92 maddesi çerçevesinde yeniden devlet memuru olarak atanmaları mümkün bulunmaktadır.