Amir mühendisten sigara almasını isteyebilir mi?

Anayasanın 128 inci maddesinde "Devletin, kamu iktisadi teşebbüsleri ve diğer kamu tüzelkişilerinin genel idare esaslarına göre yürütmekle yükümlü oldukları kamu hizmetlerinin gerektirdiği asli ve sürekli görevler, memurlar ve diğer kamu görevlileri eliyle görülür.
Memurların ve diğer kamu görevlilerinin nitelikleri, atanmaları, görev ve yetkileri, hakları ve yükümlülükleri, aylık ve ödenekleri ve diğer özlük işleri kanunla düzenlenir. Ancak, mali ve sosyal haklara ilişkin toplu sözleşme hükümleri saklıdır.
Üst kademe yöneticilerinin yetiştirilme usul ve esasları, kanunla özel olarak düzenlenir." hükmü yer almaktadır.

1982 Anayasasının 128 inci maddesinde ise memurlar ve diğer kamu görevlilerinden bahsedilmekte ve bunların özlük işlerinin kanun ile düzenleneceği amirdir.

Anılan hüküm uyarınca memurlara diğer kamu görevlilerine ilişkin kanunlar yürürlüğe konulmuş bulunmaktadır.

Bu çerçevede memurların statüleri 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu ile düzenlenmiş bulunmaktadır.

657 sayılı Kanunun "Amir durumda olan devlet memurlarının görev ve sorumlulukları" başlıklı 10 uncu maddesinde "Devlet memurları amiri oldukları kuruluş ve hizmet birimlerinde kanun, tüzük ve yönetmeliklerle belirlenen görevleri zamanında ve eksiksiz olarak yapmaktan ve yaptırmaktan, maiyetindeki memurlarını yetiştirmekten, hal ve hareketlerini takip ve kontrol etmekten görevli sorumludurlar.
Amir, maiyetindeki memurlara hakkaniyet ve eşitlik içinde davranır. Amirlik yetkisini kanun, tüzük ve yönetmeliklerde belirtilen esaslar içinde kullanır.
Amir, maiyetindeki memurlara kanunlara aykırı emir veremez ve maiyetindeki memurdan hususi bir menfaat temin edecek bir talepte bulunamaz, hediyesini kabul edemez ve borç alamaz." hükmü ile amirlerin memurlarına davranışları düzenlenmiştir

Anılan 657 sayılı Kanunun "Devlet memurlarının görev ve sorumlulukları" başlıklı 11 inci maddesinde de "Devlet memurları kanun, tüzük ve yönetmeliklerde belirtilen esaslara uymakla ve amirler tarafından verilen görevleri yerine getirmekle yükümlü ve görevlerinin iyi ve doğru yürütülmesinden amirlerine karşı sorumludurlar.
Devlet memuru amirinden aldığı emri, Anayasa, kanun, tüzük ve yönetmelik hükümlerine aykırı görürse, yerine getirmez ve bu aykırılığı o emri verene bildirir. Amir emrinde israr eder ve bu emrini yazı ile yenilerse, memur bu emri yapmağa mecburdur. Ancak emrin yerine getirilmesinden doğacak sorumluluk emri verene aittir.
Konusu suç teşkil eden emir, hiçbir suretle yerine getirilmez; yerine getiren kimse sorumluluktan kurtulamaz.
Acele hallerde kamu düzeninin ve kamu güvenliğinin korunması için kanunla gösterilen istisnalar saklıdır." ifadesi ile de memur davranış usul ve esasları düzenlenmiştir.

Söz konusu hükümler dışında da memurlara verilecek veya verilemeyecek işlere ilişkin olarak hükümlerde 657 sayılı Kanununda yer verilmiş bulunmaktadır. bu çerçevede "Memurun başka sınıfta ve derecesinin altında bir görevde çalıştırılmıyacağı" başlıklı 45 inci madde "Hiç bir memur sınıfının dışında ve sınıfının içindeki derecesinin altında bir derecenin görevinde çalıştırılamaz.
5 inci ve daha aşağı derecelerdeki kadrolara, derece yükselmesi için gerekli nitelikleri haiz memur bulunmaması hallerinde, 36 ncı maddede belirtilen öğrenim durumları itibariyle tespit olunan yükselinebilecek dereceyi aşmamak ve karşılık gösterilecek kadro derecesi kazanılmış hak aylık derecelerinin üç üst derecesinden fazla olmamak kaydıyla, bu dereceler karşılık gösterilerek, kendi derecesi ile aynı sınıftan memur atanması mümkündür.
Bu gibiler, işgal ettikleri kadroda kazanılmış derece ve kademelerinin aylığını almaya devam ederler ve kazanılmış aylıklarındaki kademe ilerlemesi ve derece yükselmesi genel esaslara göre yapılır. Karşılık gösterilen kadrolar, ilgililer için kazanılmış hak teşkil etmez."örnek olarak gösterilebilir.

Fazla Çalışmalardaki İzin Hakkınızı İsteyin

Fazla Çalışmanın Uygulama Esaslarını Gösterir Yönetmelik 13/03/1975 tarihli Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Bu yönetmeliğin 6'ncı maddesinde "Amir, memura fazla çalışma yapacağını bir hafta önce yazılı olarak bildirir. Ancak acele ve özel durumlarda bildirme aynı günde de yapılabilir." hükmü yer almaktadır. Yönetmeliğin yedinci maddesinde ise, "Kurum amirleri gerekli gördükleri hallerde Devlet Memurları Kanununun 99 ve 178 inci maddelerine göre fazla çalışma yaptırabilirler.
Kurum amirleri fazla çalışma yaptıracakları memurlar için düzenliyecekleri "Fazla Çalışma Cetveli" ne memurun günde yaptığı fazla çalışma süresini kaydederler. Bu cetvel memur ve amir tarafından imzalanarak özel dosyasında saklanır." hükmü yer almaktadır. Bu hükümler çerçevesinde, fazla çalışmanın, eğer acil değilse, en az bir hafta önceden memura bildirilmesi ve fazla çalışma defterine kayıt edilmesi gerekmektedir.

Memura, unvanla uyumlu olmayan görev verilmesi halinde, ne yapabilir?

Memur, amirin her dediğini yapmalı mıdır?

Yukarıda yer verilen hüküm ve açıklamalar çerçevesinde;
1- Memur amirinin anılan hükümlere uygun emirlerini yerine getirir.
2-Amir memuruna istediği aklına gelen her şeyi emredemez mevzuata uygun emir vermelidir.
3-Amir hafta sonu fazla çalışma yaptırmak istiyorsa 657 sayılı Kanunun 178 inci maddesi hükmü ve bu madde hükmü uyarınca yürürlüğe konulan Fazla Çalışmanın Uygulama Esaslarını Gösterir Yönetmelik hükümlerine uyarak yapmalıdır. Hafta sonu fazla çalışma olması halinde Yönetmelik hükmü gereğince yazılı olarak bildirilmesi gerekir.
4-Amir mühendisten bakkaldan sigara almasını isteyemez. Amir memurdan kamu hizmetine ilişkin taleplerde bulunabilir. Memura özel işlerini gördürmesi suçtur.
5-Amir görevi ile ilgili ve görev yerinde amirdir. Görev geri dışında normal vatandaş ilişkilerinin devam etmesi ve nezaket kurallarının işlemesi gerekir.