İçişlerinde lise mezunu şef olabilir mi?

657 sayılı Devlet Memurlar Kamunun "Temel ilkeler" başlıklı 3 üncü maddesinde "Bu kanunun temel ilkeleri şunlardır:
Sınıflandırma:
A) Devlet kamu hizmetleri görevlerini ve bu görevlerde çalışan Devlet memurlarını görevlerin gerektirdiği niteliklere ve mesleklere göre sınıflara ayırmaktır.
Kariyer:
B) Devlet memurlarına, yaptıkları hizmetler için lüzumlu bilgilere ve yetişme şartlarına uygun şekilde, sınıfları içinde en yüksek derecelere kadar ilerleme imkanını sağlamaktır.
Liyakat:
C) Devlet kamu hizmetleri görevlerine girmeyi, sınıflar içinde ilerleme ve yükselmeyi, görevin sona erdirilmesini liyakat sistemine dayandırmak ve bu sistemin eşit imkanlarla uygulanmasında Devlet memurlarını güvenliğe sahip kılmaktır."hükmü bulunmaktadır.

Liyakat ve kariyer ilkeleri çerçevesinde, hizmet gerekleri ve personel planlaması esas alınarak, Devlet memurları ile 8/6/1984 tarihli ve 233 sayılı Kanun Hükmünde Kararname kapsamındaki kamu iktisadi teşebbüslerinde görev yapan sözleşmeli personelin görevde yükselme ve unvan değişikliklerine ilişkin usul ve esasları düzenlemek amacıyla "Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Genel Yönetmelik" ile memurların görevde yükselmeleri unvan değişiklikleri bu çerçevede sınıf değişiklikleri objektif kriterlere bağlanmıştır. Söz konusu Yönetmelik 18/4/1999 tarih ve 23670 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.

Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Genel Yönetmeliğin "Öğrenim düzeyi" başlıklı 5 inci maddesinde "Devlet memurlarının bu Yönetmelik kapsamındaki görevlere atanabilmeleri için gerekli olan öğrenim düzeyleri kurumları tarafından çıkarılacak yönetmeliklerinde unvanlar itibariyle gösterilir.
Devlet memurlarının;
a) Müdür, Şube Müdürü, Başmühendis, (...), Araştırmacı, Eğitim Uzmanı, Uzman, Müdür Yardımcısı, Çözümleyici ve bu düzeyde bulunan görevler ile daha üstü görevlere atanabilmeleri için en az dört yıllık yüksek öğrenim,
b) Programcı, Şef, Amir ve bu düzeyde görevlere atanabilmeleri için en az iki yıllık yüksek öğrenim,
c) Memur, Muhasebeci, Bilgisayar İşletmeni, Veri Hazırlama ve Kontrol İşletmeni, Şoför ve bu düzeydeki görevlere atanabilmeleri için en az orta öğrenim,
görmüş olmaları şarttır.
Ancak, kurumların kendi yönetmeliklerinde düzenlemeleri kaydıyla, sadece hizmet alanına ilişkin olarak iki yıllık yüksek öğrenim görenlerin müdür ve daha alt görevlere, orta öğrenim üzerine kurumlarınca açılan en az iki yıl süreli mesleki kursları bitirenlerin ise müdür yardımcısı ve daha alt görevlere atanabilmeleri için bu maddede öngörülen öğrenim şartı aranmaz."hükmü bulunmaktadır.

Diğer taraftan, Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Genel Yönetmeliğin geçici 3 üncü maddesinde de "Bu Yönetmelik kapsamına giren unvanları, ilgili mevzuatı uyarınca kazananların hakları saklıdır. 18/4/1999 tarihinde görevde bulunan ve aynı tarih itibarıyla iki yıllık yükseköğrenim mezunu olanlar, diğer koşullara sahip oldukları takdirde, 5 inci maddenin uygulanması bakımından dört yıllık yükseköğrenim mezunu kabul edilirler.
Kurumlar, özel yönetmelikleriyle bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihte görevde bulunan personeli bakımından, 5 inci madde ile öngörülen öğrenim düzeyinin altında bir öğrenim düzeyi belirleyebilirler."ifadesi yer almaktadır.

Söz konusu 5 inci maddesi 1 inci fıkrası hükmünde şef olarak atanabilmek için 2 yıllık yüksek okul mezunu olmak gerekirken istisna hükümleri düzenleyen 2 nci fıkrasında;
-Kurumların yönetmeliklerinde düzenlenmek kaydıyla,
- sadece hizmet alanına ilişkin olarak iki yıllık yüksek öğrenim görenlerin müdür ve daha alt görevlere,
- orta öğrenim üzerine kurumlarınca açılan en az iki yıl süreli mesleki kursları bitirenlerin ise müdür yardımcısı ve daha alt görevlere,
atanabilmeleri için bu maddede öngörülen öğrenim şartı aranmaz.

GEÇİCİ 3 ÜNCÜ MADDEDEKİ HÜKÜMDEN İSE;
-18/4/1999 tarihinde görevde bulunan ve aynı tarih itibarıyla iki yıllık yükseköğrenim mezunu olanlar, diğer koşullara sahip oldukları takdirde, 5 inci maddenin uygulanması bakımından dört yıllık yükseköğrenim mezunu kabul edilirler.
- özel yönetmelikleriyle bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihte görevde bulunan personeli bakımından, 5 inci madde ile öngörülen öğrenim düzeyinin altında bir öğrenim düzeyi belirleyebilirler.

Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Genel Yönetmelik hükümleri uyarınca kurumsal görevde yükselme ve unvan değişikliği yönetmelikleri yürürlüğe konulmaktadır.

İçişleri Bakanlığı Personeli Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Usul ve Esaslarına Dair Yönetmelik 08.06.2007 tarihli ve 26546 sayılı Resmi Gazete yayımlanarak yürürlüğe konulmuştur.

İçişleri Bakanlığı Personeli Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Usul ve Esaslarına Dair Yönetmeliğin "Görevde yükselme sınavı sonucu atanacaklarda aranacak özel şartlar" başlıklı 7 inci maddesinin (f) bendinde "Şef kadrosuna atanabilmek için;
1) Son müracaat tarihi itibariyle Bakanlık merkez veya taşra teşkilatında en az iki yıl veri hazırlama ve kontrol işletmeni, bilgisayar işletmeni, teknisyen, programcı, şoför, öğretmen, kütüphaneci, mütercim, tekniker, mühendis, psikolog, mimar, diyetisyen, istatistikçi, restoratör, hemşire, laborant, (Ek ibare:RG-11/4/2014-28969) sekreter, avukat, tercüman, matbaacı, grafiker veya çözümleyici kadrosunda olmak üzere fakülte veya dört yıllık yüksekokul mezunları için dört yıl, diğer yüksekokul mezunları için en az altı, lise mezunları için ise en az yedi yıl toplam (Değişik ibare:RG-11/4/2014-28969) hizmet süresi bulunmak," şartları aranmaktadır.

Yukarıda yer verilen hükümler ve açıklamalar uyarınca :
1-Genel olarak lise mezunları şef kadrolarına atanamazlar.
2- Özel yönetmelik ile orta öğrenim üzerine kurumlarınca açılan en az iki yıl süreli mesleki kursları bitirenlerin şef kadrolarına atanabileceklerdir.
3-Genel Yönetmeliğin geçici 3 üncü fıkrası hükmü uyarınca Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihinde görevde bulunan memurlar için Yönetmelikler ile daha alt eğitim düzeyi belirlenebilir.
4-Kamu kurum ve kuruluşları yukarıda belirlenen hususlar dışında lise mezunlarının şef kadrosuna açılacak olan görevde yükselme sınavına girmeleri ve şef kadrolarına atanmaları mümkün bulunmamaktadır.
5-Kamum kurum ve kuruluşları bakanlar kurulu kararı ile yürürlüğe konulan Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Genel Yönetmelik hükümlerine aykırı düzenleme yapmaları mümkün olmadığı gibi uygulanması da mümkün bulunmadığı değerlendirilmektedir.