Sağlık memuru Atatürkçü Düşünce Derneğine üye olabilir mi?
Soru
Sağlık Bakanlığına bağlı sağlık memuruyum. Atatürkçü Düşünce Derneği'ne üye
olmamda bir sakınca var mı?
Cevap
1982 anayasasının
"A.Dernek kurma hürriyeti" başlıklı 33 üncü maddesinde "Herkes,
önceden izin almaksızın dernek kurma ve bunlara üye olma ya da üyelikten çıkma
hürriyetine sahiptir.
Hiç kimse bir derneğe üye olmaya ve dernekte üye kalmaya zorlanamaz.
Dernek kurma hürriyeti ancak, milli güvenlik, kamu düzeni, suç işlenmesinin
önlenmesi, genel sağlık ve genel ahlak ile başkalarının hürriyetlerinin korunması
sebepleriyle ve kanunla sınırlanabilir.
Dernek kurma hürriyetinin kullanılmasında uygulanacak şekil, şart ve usuller
kanunda gösterilir.
Dernekler, kanunun öngördüğü hallerde hakim kararıyla kapatılabilir veya faaliyetten
alıkonulabilir. Ancak, milli güvenliğin, kamu düzeninin, suç işlenmesini veya
suçun devamını önlemenin yahut yakalamanın gerektirdiği hallerde gecikmede sakınca
varsa, kanunla bir merci, derneği faaliyetten men ile yetkilendirilebilir. Bu
merciin kararı, yirmidört saat içinde görevli hakimin onayına sunulur. Hakim,
kararını kırksekiz saat içinde açıklar; aksi halde, bu idari karar kendiliğinden
yürürlükten kalkar.
Birinci fıkra hükmü, Silahlı Kuvvetler ve kolluk kuvvetleri mensuplarına ve
görevlerinin gerektirdiği ölçüde Devlet memurlarına kanunla sınırlamalar getirilmesine
engel değildir.
Bu madde hükümleri vakıflarla ilgili olarak da uygulanır."ifadesi yer
almaktadır.
04/11/2004 tarihli ve 5253
sayılı Dernekler Kanununun "Dernek kurma hakkı" başlıklı
3üncü maddesinde "Fiil ehliyetine sahip gerçek veya tüzel kişiler, önceden
izin almaksızın dernek kurma hakkına sahiptir.
Ancak, Türk Silahlı Kuvvetleri ve kolluk kuvvetleri mensupları ile kamu kurum
ve kuruluşlarının memur statüsündeki görevlileri hakkında özel kanunlarında
getirilen kısıtlamalar saklıdır.
Onbeş yaşını bitiren ayırt etme gücüne sahip küçükler; toplumsal, ruhsal, ahlaki,
bedensel ve zihinsel yetenekleri ile spor, eğitim ve öğretim haklarını, sosyal
ve kültürel varlıklarını, aile yapısını ve özel yaşantılarını korumak ve geliştirmek
amacıyla yasal temsilcilerinin yazılı izni ile çocuk dernekleri kurabilir veya
kurulmuş çocuk derneklerine üye olabilirler.
Oniki yaşını bitiren küçükler yasal temsilcilerinin izni ile çocuk derneklerine
üye olabilirler ancak yönetim ve denetim kurullarında görev alamazlar.
Çocuk derneklerine onsekiz yaşından büyükler kurucu veya üye olamazlar."
hükmü bulunmaktadır.
11/10/2011 tarihli ve 663
sayılı Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşlarının Teşkilat ve Görevleri Hakkında
Kanun Hükmünde Kararname 2/11/2011 tarihli ve 28103 Mükerrer sayılı
resmi gazetede yayımlanmış bulunmaktadır. Anılan KHK de Sağlık Bakanlığında
görevli personelin derneklere üye olmalarını kısıtlayıcı bir düzenlemeye rastlanılmamıştır.
Yukarıda yer verilen hüküm ve açıklamalar uyarınca; Anayasanın 33 üncü
maddesi, 5253 sayılı Dernekler Kanununun 3 üncü maddesi hükmü uyarınca Sağlık
Bakanlığında 657 sayılı Devlet Memurları Kanunun tabi memurların dernek ve vakıf
kurmaları ile bunlara üye olması ve vakıf ve dernek yönetim kurullarında görev
almalarının mümkün olduğu değerlendirilmektedir.
Sağlık Bakanlığında görevli sağlık memurunun Atatürkçü Düşünce Derneği'ne üye
olmasına mani bir husus bulunmamaktadır.