657 sayılı
Devlet Memurları Kanunun "Ticaret ve Diğer Kazanç Getirici Faaliyetlerde
Bulunma Yasağı" başlıklı değişik 28 inci maddesinde "Memurlar Türk
Ticaret Kanununa göre (Tacir) veya (Esnaf) sayılmalarını gerektirecek bir faaliyette
bulunamaz, ticaret ve sanayi müesseselerinde görev alamaz, ticari mümessil veya
ticari vekil veya kollektif şirketlerde ortak veya komandit şirkette komandite
ortak olamazlar. (Görevli oldukları kurumların iştiraklerinde kurumlarını temsilen
alacakları görevler hariç). Memurlar, mesleki faaliyette veya serbest meslek
icrasında bulunmak üzere ofis, büro, muayenehane ve benzeri yerler açamaz; gerçek
kişilere, özel hukuk tüzel kişilerine veya kamu kurumu niteliğindeki meslek
kuruluşlarına ait herhangi bir iş yerinde veya vakıf yükseköğretim kurumlarında
çalışamaz.
Memurların üyesi oldukları yapı, kalkınma ve tüketim kooperatifleri, kamu kurumu
niteliğindeki meslek kuruluşları ve kanunla kurulmuş yardım sandıklarının yönetim,
denetim ve disiplin kurulları üyelikleri ile özel kanunlarda belirtilen görevler
bu yasaklamanın dışındadır.
Eşleri, reşit olmayan veya mahcur olan çocukları, yasaklanan faaliyetlerde bulunan
memurlar bu durumu 15 gün içinde bağlı oldukları kuruma bildirmekle yükümlüdürler,"hükmü
yer almaktadır.
Devlet memurlarının özel kanunlarda belirtilen görevler ticaret ve diğer kazanç
getirici faaliyetlerde bulunma yasağı kapsamı dışında tutulmuştur.
Söz konusu hüküm uyarınca Devlet memurunun ticaret ve kazanç getirici faaliyetler
yasaklanmış ve yapabileceği işler ve yasağın istisnaları sayılmıştır.
Bu açıklamalar çerçevesinde;
- 28 inci madde de yer alan kazanç getirici görev ve faaliyetleri yapabileceği,
- Özel kanunlarda hükümler var ise bu hükümlerden faydalanabilecekleri
5580 Sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunu uyarınca ders vermeleri
- Ayrıca 87 madde uyarınca verilen ikinci görev görevler diğer kazanç getirici
faaliyetler kapsamı dışında bulunmaktadır.
Diğer taraftan, 657 sayılı Kanunun "İkinci görev yasağı" başlıklı
87 inci maddesinde "Memurlara;
a) Bu Kanuna tabi kurumlarda,
b) Sermayesinin tamamı Devlet tarafından verilmek suretiyle kurulan iktisadi
kurumlar ile sermayesinin yarısından fazlası Devlete ait bankalarda,
c) Özel kanunlarla veya özel kanunların verdiği yetkiye dayanılarak kurulan
banka ve kuruluşlarda,
ç) Yukarıdaki bentlerde yazılı idare, kuruluş ve bankalar tarafından sermayelerinin
yarısından fazlasına katılmak suretiyle kurulan kuruluşlarla bunların aynı oranda
katılmaları ile vücut bulan kurumlarda,
İkinci görev verilemez; bu kurumlardan her ne ad ile olursa olsun para ödenemez
ve yarar sağlanamaz.
Ancak, bu Kanunun memurlara ikinci görev verilmesini öngören hükümleri ile hakem,
tasfiye memuru ve bilirkişilere takdir olunan İl Genel Meclisi ve İl Daimi Encümeni
başkanları, özel kanunlarla kurulan ve asli görevlerinin devamı niteliğinde
olmayan çeşitli kurul, komisyon, heyet ve jüri çalışmalarına, Üniversiteler,
Akademiler, Türkiye ve Orta - Doğu Amme İdaresi Enstitüsü ve Özel Kanunlarla
kurulan araştırma kurumları tarafından idareyle ilgili olarak yapılan inceleme
ve araştırma çalışmalarına katılanlar için özel kanunlarınca gösterilen veya
bu kanunlara dayanılarak tespit edilen ücretlerin ödenmesine ilişkin hükümler
saklıdır."ifadesi yer almaktadır.
Devlet Memurları Kanunun 125 inci maddesinde Devlet memurlarına verilecek disiplin
cezaları ile her bir disiplin cezasını gerektiren fiil ve haller sayılmış (tadat)
bulunmaktadır. Anılan Maddede "Ticaret yapmak veya Devlet memurlarına yasaklanan
diğer kazanç getirici faaliyetlerde bulunmak," disiplin cezası gerektiren
faaliyetler arasında sayılmıştır.
Yukarıda yer verilen hüküm ve açıklamalar uyarınca; Öğretmenlerin ücret (gelir)
karşılığında internet sitesi; yöneticiliği, editörlük veya muhabirliği yaparak
gelir elde edebileceklerine dair özel Kanunda hükme rastlanılamamış olması sebebiyle
657 sayılı Kanunun 28 inci maddesinde yer alan yasak kapsamında olduğu değerlendirilmektedir.
657 sayılı Kanunun 28 inci maddesi hükümlerine aykırı hareket eden devlet memuru
657 sayılı Kanunun 125 inci maddesi hükmü uyarınca disiplin cezası gerektirdiği
düşünülmektedir.
5846 Fikir
ve Sanat Eserleri Kanununun 1 inci maddesinde "Bu Kanunun amacı,
fikir ve sanat eserlerini meydana getiren eser sahipleri ile bu eserleri icra
eden veya yorumlayan icracı sanatçıların, seslerin ilk tespitini yapan fonogram
yapımcıları ile filmlerin ilk tespitini gerçekleştiren yapımcıların ve radyo-televizyon
kuruluşlarının ürünleri üzerindeki manevi ve mali haklarını belirlemek, korumak,
bu ürünlerden yararlanma şartlarını düzenlemek, öngörülen esas ve usullere aykırı
yararlanma halinde yaptırımları tespit etmektir." hükmü, 18 inci maddesinde
"Bir eserin yapımcısı veya yayımcısı, ancak eserin sahibi ile yapacağı
sözleşmeye göre mali hakları kullanabilir." hükmü yer almaktadır.
Yukarıda yer verilen hüküm ve açıklamalar uyarınca;
1-Devlet memurlarının ücret karşılığı internet sitesi; yöneticiliği, editörlüğü veya muhabirliği yapmalarının mümkün olmadığı,
2-Devlet memurunun ücret karşılığı İnternet sitesi; yöneticiliği, editörlüğü veya muhabirliği yapması 657 sayılı Kanunun 28 inci maddesinde yer alan
yasak kapsamında olduğu,
3-Kazan getirici faaliyette bulunduğu tespit edilen devlet memurlarının 657
sayılı Kanunun 125 inci maddesinin D bendi uyarınca kademe ilerlemesinin durdurulması
cezası ile tecziyesinin mümkün bulunduğu,
4-Devlet memurlarının mesai saatleri dışında internet gazeteleri veya gazete
ve dergilerde köşe yazarlığı yapmaları, makale yazmalarının ise 5846 Fikir ve
Sanat Eserleri Kanununun çerçevesinde mümkün bulunduğu ve bu çerçevede telif
ücreti almalarının mümkün olduğu,
5-Yazdığı makale veya köşe yazıları sebebiyle yargılanması ve ceza alması durumunda, mahkumiyetinin 657 sayılı Kanunun48 inci maddesinin 5 inci fıkrasında hükmü çerçevesinde memur olmasına engel olması halinde görevine son verilmesine de yol açabileceği,
değerlendirilmektedir.
Yazdır