Türk vatandaşlığından çıkarılanın emeklilik hakları düşer mi?

Konu, 5434 sayılı T.C.Emekli Sandığı Kanunu Madde 92 hükmünde açıklanmaktadır.

Bu madde hükmü,

• Devlet memurlarından Türk vatandaşlığından çıkarılanın,
• Türk vatandaşlığını bırakanın,
• Yabancı memleket uyruğuna girenlerin (Türk vatandaşlığını muhafaza edenler hariç tutulmuştur)

5434 sayılı T.C.Emekli Sandığı Kanununun tanıdığı her çeşit (yani emeklilik, ikramiye vb. gibi) haklarının düşeceğini açıklamıştır.

Tek başına bu hüküm, kesinlikle Türk vatandaşlığından çıkarılan, Türk vatandaşlığını bırakan, Yabancı memleket uyruğuna giren bir memur varsa bu memura hiçbir surette aylık bağlanmayacağı, yani 5434 sayılı Kanunla sağlanan sosyal güvenlik haklarının verilmeyeceğini gösteriyor.

Ancak, ortaya Türkiye ile yabancı ülkeler arasında yapılan sosyal güvenlik sözleşmeleri çıkmaktadır. Yapılan bu sözleşmeler Uluslararası kurallara göre Türkiye'de geçerli olan sosyal güvenlik kanunlarının önüne geçmektedir. Bu hükümler karşısında da Türk vatandaşlığından sebebi ne olursa olsun (terör, bölücülük, casusluk, cinayet, kaçakçılık vb. suç teşkil eden nedenler) emeklilik koşullarını taşıdıkları sürece emekli aylıklarını almalarını sağlamaktadır. Bu durum günümüzde de terörle bağlantılı olanların memurluklarının sona erdirilmesi konusu içerisinde tartışılması gereken bir konu olmaktadır.

Şayet kişi Türk vatandaşlığından çıkarılmamış, Türk vatandaşlığını bırakmamış, Yabancı memleket uyruğuna girmemiş ama Türkiye'de herhangi bir suçtan (terör, cinayet, kaçakçılık vb. suç teşkil eden nedenler) dolayı mahkumiyet kararı alınarak tutuklu olarak cezaevinde bulunuyor ise emekli aylığı alır mı?

5434 sayılı Kanun Madde 92 hükmünde ve Kanunun diğer hükümlerinde memurların suç niteliği ne olursa olsun tutuklu olmaları, mahkum olmaları halinde, emekli aylıklarını almamalarını sağlayıcı bir hüküm bulunmamaktadır. Ancak böyle durumlarda aylık bağlanmasını engelleyici hüküm 5434 sayılı Kanunun ilk halinde bulunmuş, zaman içerisinde bu durum esnekleştirilmiştir.

İlk halinde, memurlar şayet,

- Kasta makrun olmayan veya tahrik neticesi vukua gelen fiiller hariç olmak üzere bir yıldan fazla ağır hapis veya beş yıldan fazla hapis cezaları ile yahut hırsızlık, emniyeti suistimal, sahtekarlık, dolandırıcılık, yalan yere şahitlik, yalan yere yemin, cürüm uydurma, iftira, irtikap, rüşvet, zimmet ve ihtilas suçlarının birinden dolayı 6 aydan ziyade hapis cezası ile veya en az haddi bir yıldan aşağı olmamak üzere mükerrer hapis cezalarını gerektiren suç ile veya Askeri Ceza Kanunu hükümlerine göre ve başka bir ceza ile birlikte veya yalnız olarak verilmiş bulunan askerlikten tart cezası ile hükümlü duruma girdiklerinde,

- Türk vatandaşlığından çıkarılan, Türk vatandaşlığını bırakan, yabancı memleket uyruğuna giren, Hükümetten izin almaksızın yabancı memlekette vazife kabul edenlerin,

emeklilik hakları düşmekteydi.

Yeni Kanun olan 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununda Türk vatandaşlığından çıkarılanlara, nitelik ayırt edilmeden ceza alanlara ilişkin bir hüküm bulunmamaktadır. Sadece sosyal güvenlik sözleşmesi yapılan ülkelere ilişkin hükümler bulunmaktadır. Yani sosyal güvenlik konusunda cezaların ve cezaların niteliklerinin bir önemi bulunmamaktadır.

Değerlendirme olarak, cezaların niteliklerine göre sosyal güvenlik konularının da yeniden düzenlenmesi yerinde olacaktır.