657 sayılı
Devlet Memurları Kanunun devlet memuru olmanın genel özel şartlarını
düzenleyen 48 inci maddesinde "Devlet memurluğuna alınacaklarda aşağıdaki
genel ve özel şartlar aranır.
A) Genel şartlar:
1. Türk Vatandaşı olmak,(1)
2. Bu Kanunun 40 ncı maddesindeki yaş şartlarını taşımak,
3. Bu Kanunun 41 nci maddesindeki öğrenim şartlarını taşımak,
4. Kamu haklarından mahrum bulunmamak,
5. Türk Ceza Kanununun 53 üncü maddesinde belirtilen süreler geçmiş olsa bile;
kasten işlenen bir suçtan dolayı bir yıl veya daha fazla süreyle hapis cezasına
ya da affa uğramış olsa bile devletin güvenliğine karşı suçlar, Anayasal düzene
ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, (...) zimmet, irtikap, rüşvet, hırsızlık,
dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat
karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini
aklama veya kaçakçılık suçlarından mahküm olmamak.
6. Askerlik durumu itibariyle;
a) Askerlikle ilgisi bulunmamak,
b) Askerlik çağına gelmemiş bulunmak,
c) Askerlik çağına gelmiş ise muvazzaf askerlik hizmetini yapmış yahut ertelenmiş
veya yedek sınıfa geçirilmiş olmak,
7. 53 üncü madde hükümleri saklı kalmak kaydı ile görevini devamlı yapmasına
engel olabilecek (...) akıl hastalığı (...) bulunmamak.
B) Özel şartlar:
1. Hizmet göreceği sınıf için 36 ve 41 nci maddelerde belirtilen öğretim ve
eğitim kurumlarının birinden diploma almış olmak,
2. Kurumların özel kanun veya diğer mevzuatında aranan şartları taşımak."
hükmü yer almaktadır.
Diğer taraftan, 657 sayılı Kanunun "Engelli personel çalıştırma yükümlülüğü"
başlıklı "Kurum ve kuruluşlar bu Kanuna göre çalıştırdıkları personele
ait kadrolarda % 3 oranında engelli çalıştırmak zorundadır. % 3'ün hesaplanmasında
ilgili kurum veya kuruluşun (yurtdışı teşkilat hariç) toplam dolu kadro sayısı
dikkate alınır.
Engelliler için sınavlar, ilk defa Devlet memuru olarak atanacaklar için açılan
sınavlardan ayrı zamanlı olarak, engelli kontenjanı açığı bulunduğu sürece engel
grupları ve eğitim durumları itibarıyla sınav sorusu hazırlanmak ve ulaşılabilirliklerini
sağlamak suretiyle merkezi olarak yapılır veya yaptırılır.
Engelli personel çalıştırma yükümlüğünün yerine getirilmesinin takip ve denetimi
ile engellilerin Devlet memurluğuna yerleştirilmesinden Devlet Personel Başkanlığı
sorumludur. Engelli açığı bulunan kamu kurum ve kuruluşları bir sonraki yıl
için alım yapacakları engellilere ilişkin taleplerini her yılın Ekim ayının
sonuna kadar Devlet Personel Başkanlığına bildirmek zorundadır. Devlet Personel
Başkanlığı kurum ve kuruluşların bildirimi üzerine, engelli kontenjanlarına
yerleştirme yapabilir veya yaptırabilir.
Engellilerin memurluğa alınma şartlarına, merkezi sınav ve yerleştirmenin yapılmasına,
eğitim durumu ve engel grupları dikkate alınarak kura usulü ile yapılacak yerleştirmelere,
engellilerin görevlerini yürütmelerinde hangi yardımcı araç ve gereçlerin kurumlarınca
temin edileceğine, kamu kurum ve kuruluşlarınca engelli personel istihdamı ile
ilgili istatistiksel verilerin bildirilmesine ilişkin usul ve esaslar ile diğer
hususlar Özürlüler İdaresi Başkanlığının görüşü alınarak Devlet Personel Başkanlığınca
hazırlanacak yönetmelikle düzenlenir."hükmü bulunmaktadır.
Engelli sağlık kurulu raporu verebilecek yetkili sağlık kurumlarının tespiti
ile ilgili usul ve esasları belirlemek; engellilerle ilgili derecelendirmelere,
sınıflandırmalara ve tanımlamalara gereksinim duyulan alanlarda ortak bir uygulama
geliştirmek ve uluslararası sınıflandırma ve ölçütlerin kullanımının yaygınlaştırılmasını
sağlamak amacıyla 30.03.2013 tarihli 28603sayılı Resmi Gazete'de "Özürlülük
Ölçütü, Sınıflandırması Ve Özürlülere Verilecek Sağlık Kurulu Raporları Hakkında
Yönetmelik" yayımlanarak yürürlüğe girmiş bulunmaktadır.
Anılan Yönetmeliğin "Özürlü sağlık kurulu raporunun doldurulması"
başlıklı 9 uncu maddesinde "(7) Kişinin özür durumunun zaman içinde
değişme ihtimali olduğu ve hastalık bulgularının tam olarak görülemediği durumlarda
kişinin mevcut durumu esas alınarak süreli rapor düzenlenir." ile "Özürlü
sağlık kurulu raporunun geçerlilik süresi" başlıklı 13 üncü maddesinde
"(1) Özürlü sağlık kurulu raporunun sürekli olup olmadığı ile süreli
raporlarda raporun geçerlilik süresi mutlaka belirtilir.
(2) Özürlü sağlık kurulunca kişinin özür durumunun sürekli olduğuna karar verilmesi
durumunda, özürlü sağlık kurulu raporunun ilgili bölümünde bu durum belirtilir.
Ancak özür durumunun değişmesi halinde, kişinin talebi üzerine rapor ve buna
bağlı kişinin özür oranı yeniden belirlenir.
(3) Özürlü sağlık kurulunca özürlünün özür durumunun sürekli olmadığına karar
verilmesi halinde de bu husus ilgili bölümde belirlenerek özürlü sağlık kurulu
raporunun geçerlilik süresi belirtilir. Zaman içinde değişebilen veya kontrolü
gerektiren hastalıklar, hastanın önceki özürlü sağlık kurulu raporu da kurula
sunularak, özürlü sağlık kurulunun belirleyeceği süre içinde yeniden görüşülür
ve karara bağlanır.
(4) Bu Yönetmelik hükümlerine göre alınmış olan sürekli raporlar ile süreli
raporların geçerlilik süresi dolmadan tekrar rapor alınmak istenmesi durumunda,
mükerrer rapor tanzimini önlemek maksadıyla, ilgililerin daha önce özürlü sağlık
kurulu raporu alıp almadıklarına ilişkin beyanı istenir. İlgilinin beyanı üzerine
veya bir başka şekilde, evvelce özürlü sağlık kurulu raporu verilmiş olduğunun
tespiti halinde tekrar rapor verilmez. Kullanım amacına uygun olarak düzenlenmiş
ve bu Yönetmelik hükümlerine göre alınmış olan sürekli raporlara sahip kişilerden
kurumlarca yeniden rapor istenilmez." denilmekte ve "Kazanılmış
haklar" başlıklı 18 inci maddesinde "(1) Bu Yönetmeliğin yürürlüğe
girdiği tarihten önce; özürlüler için düzenlenmiş sağlık kurulu raporlarıyla
belirlenmiş olan özür oranları, çalışma gücü kayıp oranları, vücut iş görme
gücü kaybı oranları, tüm vücut fonksiyon kaybı oranları geçerli olup bu oranlara
dayanılarak sağlanmış sosyal destek ve yardım hizmetlerinin sürdürülebilmesi
için yeniden özürlü sağlık kurulu raporu düzenlenmez.
(2) Ancak, süreli verilen raporlar ile ilgili olarak hastaneye yeniden sevk
işlemi uyarınca veya herhangi bir sebeple yeni bir rapor istenmesi durumunda,
özür oranları, bu Yönetmelik hükümlerine göre yeniden belirlenir."
hükümleri yer almaktadır.
Yukarıda yer verilen hüküm ve açıklamalar uyarınca;
1-Engelli raporları süreli olarak da düzenlenebilmektedir.
2-Süresi biten engelli raporların mer'i mevzuat çerçevesinde yenilenmesi gerekmektedir.
3-Süresi dolan ve yenilenen rapor ile engellilik oranı engelli olarak çalışmayı
gerektirmeyecek bir rapor olması halinde (yani % 40 düşük olması halinde) alınan
sağlık raporu ile atanmış olduğu kadronun hizmetlerini görebileceğini içermelidir.
4- İlgilinin aldığı rapor 657 sayılı Kanunun
48 inci maddesinin 7 fıkrası uyarınca işini yapmasına engel değil ise görevini
normal memur olarak sürdürmeye devam etmesi gerekmektedir.
5-657 sayılı Kanunun 98 inci maddesinin b bendi yer alan "Memurluğa
alınma şartlarından her hangi birini taşımadığının sonradan anlaşılması veya
memurlukları sırasında bu şartlardan her hangi birini kaybetmesi;"
olarak yorumlanmasının mümkün olmadı değerlendirilmektedir.