Nakil işlemi aşamaları, onayın kurumca iptali

657 sayılı Devlet Memurları Kanunun "Memurların bir kurumdan diğerine nakilleri" başlıklı 74 üncü maddesinde "Memurların bu Kanuna tabi kurumlar arasında, kurumların muvafakatı ile kazanılmış hak dereceleri üzerinden veya 68 inci maddedeki esaslar çerçevesinde derece yükselmesi suretiyle, bulundukları sınıftan veya öğrenim durumları itibariyle girebilecekleri sınıftan, bir kadroya nakilleri mümkündür. Kazanılmış hak derecelerinin altındaki derecelere atanabilmeleri için ise atanacakları kadro derecesi ile kazanılmış hak dereceleri arasındaki farkın 3 dereceden çok olmaması ve memurların isteği de şarttır.
Aşağı dereceye atananların 68 inci maddede yazılı süre kaydı aranmaksızın eski derecelerine tekrar atanmaları caizdir.
Kazanılmış hak derecelerinden aşağı derecelere atananların aylık derece ve kademeleri genel hükümlere göre tespit edilmekle beraber, atandıkları bu derecelerde geçirdikleri süreler (kesenek ve karşılık farklarının kendileri tarafından her ay T.C. Emekli Sandığına gönderilmesini kabul etmeleri şartiyle) emeklilik yönünden eski derecelerinde değerlendirilir.
13/12/1960 tarihli ve 160 sayılı Kanunun 4 üncü maddesi kapsamına giren kurumlarla bu Kanuna tabi kurumlar arasındaki nakillerde de yukarıdaki hükümler uygulanır. Aynı kanunun 4 üncü maddesi kapsamına giren kurumlarda çalışıp 657 sayılı Kanuna tabi olmayan personelden, hizmete giriş dereceleri 36 ncı madde ile tespit edilen giriş derecelerinin üzerinde olanların ilk ilerleme ve yükselmeleri için kanuni bekleme sürelerine yukarıda yazılı dereceler arasındaki sürelere tekabül eden süre kadar ilave edilir."hükmü yer almaktadır.

657 sayılı Devlet Memurları Kanunun "Atamalarda görev yerine hareket ve işe başlama süresi" başlıklı 62 maddesinde "İlk defa veya yeniden veyahut yer değiştirme suretiyle;
a) Aynı yerdeki görevlere atananlar atama emirlerinin kendilerine tebliğ gününü,
b) Başka yerdeki görevlere atananlar, atama emirlerinin kendilerine tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içerisinde o yere hareket ederek belli yol süresini,
İzleyen iş günü içinde işe başlamak zorundadırlar. Savaş ve olağanüstü hallerde bu süre Bakanlar Kurulu Kararı ile kısaltılabilir.
Yukarıdaki süreler;
1 - Kanuni izinlerin kullanılması veya geçici bir görevin yapılması sırasında başka bir göreve atanan memurlar için iznin veya geçici görevin bitimi,
2 - Hesaplarını, yerlerine gelenlere devir zorunda bulunan sayman ve sayman mutemetleri için devrin sona ermesi,
3 - Eski görevlerine devamları kurumlarınca yazılı olarak tebliğ edilenler için yerlerine atanan memurların gelmesi veya yeni görev yerlerine hareketlerinin kurumlarınca tebliği,
tarihinde başlar.
Yer değiştirme suretiyle yapılan atamalarda memurlara atama emirleri tebliğ edilince yollukları, ödeme emri aranmaksızın, saymanlıklarca derhal ödenir. Memurun izinli ve raporlu olması tebligata engel olmamakla beraber (a) ve (b) bentlerindeki süreler izin ve rapor müddetinin bitmesinde başlar.
Bu maddede geçen "yer" deyiminin kapsamı İçişleri ve Maliye Bakanlıklarınca birlikte belirtilir."hükmü bulunmaktadır

657 sayılı Devlet Memurları Kanunun "İşe başlamama halinde yapılacak işlem" başlıklı 63 üncü maddesinde "Bir göreve ilk defa veya yeniden atananlardan belge ile isbatı mümkün zorlayıcı sebepler olmaksızın 62 nci maddedeki süre içinde işe başlamayanların atanmaları iptal edilir ve bunlar 1 yıl süreyle Devlet memuru olarak istihdam edilemezler. Bunların belge ile isbatı mümkün zorlayıcı sebepler nedeniyle göreve başlamama hali iki ayı aştığı takdirde atama işlemi atamaya yetkili makamlarca iptal edilir.
Başka yerdeki bir göreve atananlardan 62 nci maddedeki süre içinde hareket ederek belli yol süresi sonunda yeni görevlerine başlamıyanlara, eski görevlerinden ayrılış ve yeni görevlerine başlayış tarihleri arasında aylık verilmemek şartı ile 10 günlük bir süre daha verilebilir. Belge ile isbatı mümkün zorlayıcı sebepler olmaksızın bu süre sonunda da yeni görevlerinde işe başlamıyanlar memuriyetten çekilmiş sayılırlar." hükmü yer almaktadır.
Mücbir sebep "Daha önceden bilinmesine, gözönünde bulundurulmasına, etkisiz bir duruma düşürülmesine olanak bulunmayan ve dış etkenlerin gücü ile ileri gelen olaylar." olarak tanımlanmaktadır.

Yer kavramı:
657 sayılı Devlet Memurları Kanunun 62 maddesinde "Bu maddede geçen "yer" deyiminin kapsamı İçişleri ve Maliye Bakanlıklarınca birlikte belirtilir." bulunmaktadır.

Söz konusu Maddenin son fıkrasında yer alan hüküm gereğince belirlenmesi gereken "yer" tanımı belirtilen kurumlarca belirlenmemiştir. Ancak, mevzuatımızda yer tanımı 6245 sayılı Harcırah Kanununda tanımlanan "ikamet mahalli dışındaki yer" anlaşılmakta ve uygulanmaktadır.

6245 sayılı Harcırah Kanununun 10/9/2014 tarihli ve 6552 sayılı Kanunun 89 uncu maddesi ile değişik 3 üncü maddesinin g ve h bentlerinde "g. Memuriyet mahalli: Memur ve hizmetlinin asıl görevli olduğu veya ikametgahının bulunduğu şehir ve kasabaların belediye sınırları içinde bulunan mahaller ile bu mahallerin dışında kalmakla birlikte yerleşim özellikleri bakımından bu şehir ve kasabaların devamı niteliğinde bulunup belediye hizmetlerinin götürüldüğü, büyükşehir belediyelerinin olduğu illerde ise il mülki sınırları içinde kalmak kaydıyla memur ve hizmetlinin asıl görevli olduğu veya ikametgahının bulunduğu ilçe belediye sınırları içinde kalan ve yerleşim özellikleri bakımından bütünlük arz eden yerler ile belediye sınırları dışında kalmakla birlikte yerleşim özellikleri bakımından bu yerlerin devamı niteliğindeki mahaller ve kurumlarınca sağlanan taşıt araçları ile gidilip gelinebilen yerleri;"
"h. Başka yer: Yukarıda (g) fıkrasında yazılı memuriyet mahalli dışındaki yerleri;"
ifade eder." hükmü yer almaktadır.

Harcırah Kanunu Genel Tebliği yayımlandı

Mezkur madde ile kurumlar arası nakillerin idarenin muvafakat vermesine bağlı olduğu açıktır. İdare muvafakat verme hususundaki takdir yetkisini hizmet gerekleri ve kamu yararını gözeterek kullanmak zorundadır. İdare memurları arasında ayrımcılık yapamaz. 657 sayılı Kanunun 10 uncu maddesinin 2 nci fıkrası "Amir, maiyetindeki memurlara hakkaniyet ve eşitlik içinde davranır. Amirlik yetkisini kanun, tüzük ve yönetmeliklerde belirtilen esaslar içinde kullanır." hükmü gereğince hareket etmesi gereklidir.

Takdir yetkisi idareye keyfi davranma hakkını vermez. Takdir yetkisi hukukun içerisinde kalarak hareket etmesini gerektirmektedir. Takdir yetkisi kullanılmasında hizmet gerekleri, kamu yararına uyulmalı ve eşitlik ilkesine riayet etmelidir. İdare takdir yetkisini kullanırken aldığı kararların gerekçeleri de olmalıdır.

İdareye tanınan takdir yetkisi mutlak ve sınırsız değildir. Bu durumda takdir yetkisinin kamu yararı, hizmet gereği ve eşitlik ilkesi gibi kavramlar doğrultusunda kullanılması gerekir; aksi takdirde bu işlem sakat olur ve yargı mercilerince iptal edilir.

Naklen atama işlemi aşamalarını sıralayacak olursak:
Çalışmak istediğiniz kuruma müracaat ediyorsunuz,

Çalışmak istediğiniz kurum muvafakat yazısını çalıştığınız kuruma yazıyor,

Çalıştığınız kurum muvafakat yazısını çalışmak istediğiniz kuruma yazıyor(olumlu-olumsuz olabilir) ,

Çalışmak istediğiniz kurum olumlu muvafakat üzerine atamanızı yapıyor ve tebliğ edilmek üzere çalıştığınız kuruma gönderiyor,

Çalıştığınız kurum atama onayını Tebliğ edip kurumunuzla ilişiğinizi kesiyor.

657 sayılı Kanunun 62 ve 63 madde hükümleri çerçevesinde yeni kurumunda göreve başlaması gerekmektiği,.

Atamayı yapan kurum atama onay işleminin memura tebliğ edilmeden her aşamasında haklı gerekçeler atama işlemini iptal etmesi mümkün olacağı düşünülmekle birlikte, gerekçesiz olumlu irade beyanı sebebiyle gerekçesiz atama işlemini iptal edemeyeceği, memurun mağdur olabileceğinin değerlendirilmesi gerektiği, bu hususun etik kurallara da aykırı olacağı,

Atama onayı kişiye tebliğ edilip ilişik kesilen memurun onayının iptal edilmesi mümkün bulunmadığı, değerlendirilmektedir.

Kazanılmış emsal karar