MTA çalışanlarının çifte harcırahı...

Soru

Bilindiği üzere Devlet Memurları dış göreve (şehir dışı) gittiğinde Harcırah kanunu gereği konaklama vs. Ihtiyaçlarını gidermesi için harcırah verilmektedir. Fakat M.TA.' da farklı bir uygulama yapılmaktadır. 5177 sayılı Maden Kanunun 21. Maddesi ile değişik 47. Maddesine göre arazi çalışmalarına katılan personele normal harcıraha ilave olarak bir harcırah daha (çift harcırah) ödenir denmektedir. Ayrıca bu ikinci harcırah MTA' nın öz kaynaklarından (ücretli işlerden) karşılanacaktır denmektedir. MTA Müdürler Encümeninin aldığı kararla bütün arazi çalışmalarına katılan personele çift harcırah ödenmesi kararına varılmıştır (ücretli olsun veya olmasın). Bu da 2005 yılının rakamlarına göre yaklaşık 34 YTL (34 milyon) etmektedir.
Bununla birlikte günümüze kadar MTA' da yapılan uygulamaya göre arazi çalışmalarına katılan personel için işyeri adı altında kalacak yer (otel) ve gerekirse araç temini de MTA'ca karşılanmaktadır. Yani verilen Harcırahın amacına aykırı olarak Konaklama gideri de Devlete yüklenmektedir. Sonuçta araziye çıkan personel cebinden hiç bir masraf yapmadan çift harcırahı cebine indirmektedir.
Bir ay araziye çıkan bir mühendis 30x34=1020 YTL harcırah alarak o ay çift maaş almış gibi olmaktadır. Bu durumda araziye çıkmak için Genel Müdürlükten iyi bir torpil bulmak gerekmektedir. Buda bir işyerinin huzurlu ve verimli olması için olmazsa olmazı olan adaletli davranmayı öldürmektedir.
Işin bir diğer boyutu da yalnız arazide çalışan personele ikinci harcırah verilmekte olup arazi çalışanlarına lojistik destek sağlayan idari personel, teknik projeleri koordine eden teknik personel ile genel idari hizmetlerde görev yapan tüm personel mağdur edilmektedir. Bu da araziye çıkamayan personel ve çıkanlar arasında huzursuzluğa yol açmaktadır.
Hakça bir bölüşümle adaletli bir yönetimin sağlanacağı herkes tarafından bilinmekte olup bu mağduriyetin bir an önce giderilmesi gerekmektedir. Ancak o zaman bir işyerinden verim alınabilir ve personel arasında huzur sağlanabilir.
Benim gibi düşünen yüzlerce MTA çalışanı olduğu inancındayım.
Bir MTA çalışanı

Cevap

3213 sayılı Maden Kanununun 47 nci maddesinde; "…Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü tarafından arama ve araştırma faaliyetlerinde bulunmak üzere memuriyet mahalli dışında görevlendirilen personele Harcırah Kanununun 50 nci maddesi ile ilişkilendirilmeksizin, her yıl Bütçe Kanunu ile belirlenen gündelik harcırah miktarının iki katı tutarında, Harcırah Kanunu hükümlerine göre gündelik ödenir. Bu şekilde görevlendirilen personele Harcırah Kanununun 50 nci maddesine göre ayrıca bir ödeme yapılmaz. Yapılacak söz konusu ödeme tutarının yarısı, Kurumun ücretli işlerinden sağladığı gelirlerden karşılanır." hükmü yer almaktadır.

Bu hüküm çerçevesinde görevlendirilen personele 2005 Mali Yılı Bütçe Kanununun H Cetvelinde yer verilen gündelik harcırah tutarının 2 katı kadar ödeme yapılacaktır. Buna göre ek göstergesi 3600 olan bir mühendisin alacağı harcırah tutarı 19.20 x 2 = 38,4 YTL

Ancak, yukarıda yer verilen madde dikkatlice incelendiği takdirde bu görevlendirmenin sadece teknik personele has olduğu düşünülemez. Kaldı ki 6245 sayılı Harcırah Kanunun 50'nci maddesinde "Maden arama işlerinde çalışan mühendis, jeolog, jeofizikçiler ve bunlarla beraber çalışması zorunlu bulunan diğer personel" için de arazi tazminatı ödeneceği ifade edildiğine göre teknik personelle çalışması zorunlu olan personelin de Maden Kanununda belirtilen ödemeden yararlanması gerekmektedir.

Ayrıca şunu da belirtmek gerekir ki yukarıda belirtilen personelin görevli olarak gönderildiği yerlerde ücretsiz olarak herhangi bir ihtiyacının karşılanacağına dair bir hüküm mevcut mevzuatta yoktur. Ancak, uygulamada yatacak yer temini vb. hususlarda ücret alınmaması halinde bu uygulamayı yapanlar hakkında gerekli yasal işlemin yapılması gerekmektedir. Çünkü, ilgili personel için harcırah ödemesinin amacı bu tür masraflarının karşılanmasıdır. Zor şartlar altında görev yapan personel için bu harcırah ödemesinin fazla olmadığını düşünüyoruz. Bu ödemenin amacı da maden kaynaklarının bulunması için personelin teşvik edilmesidir.