Doğumun üzerinden 2 ay geçtikten sonra babalık izni kullanılabilir mi?

* Merhaba MEB'de öğretmenim. Eşim de devlet memuru. Eşim yakında doğum yapacak. Devlet memurları doğum yaptıklarında doğum parası, emzirme ödeneği gibi imkânlardan faydalanabilir mi? Faydalanabiliyorsa bunun usul ve yöntemleri nelerdir?

Torba kanundaki izin maddeleri için tebliğ beklenmemeli

657 sayılı Devlet Memurları Kanununun "Mazeret izni" başlıklı 6111 sayılı Kanun ile değişik 104 inci maddesinde “A) Kadın memura; doğumdan önce sekiz, doğumdan sonra sekiz hafta olmak üzere toplam onaltı hafta süreyle analık izni verilir. Çoğul gebelik durumunda, doğum öncesi sekiz haftalık analık izni süresine iki hafta eklenir. Ancak beklenen doğum tarihinden sekiz hafta öncesine kadar sağlık durumunun çalışmaya uygun olduğunu tabip raporuyla belgeleyen kadın memur, isteği hâlinde doğumdan önceki üç haftaya kadar kurumunda çalışabilir. Bu durumda, doğum öncesinde bu rapora dayanarak fiilen çalıştığı süreler doğum sonrası analık izni süresine eklenir. Doğumun erken gerçekleşmesi sebebiyle, doğum öncesi analık izninin kullanılamayan bölümü de doğum sonrası analık izni süresine ilave edilir. Doğumda veya doğum sonrasında analık izni kullanılırken annenin ölümü hâlinde, isteği üzerine memur olan babaya anne için öngörülen süre kadar izin verilir.

B) Memura, eşinin doğum yapması hâlinde, isteği üzerine on gün babalık izni; kendisinin veya çocuğunun evlenmesi ya da eşinin, çocuğunun, kendisinin veya eşinin ana, baba ve kardeşinin ölümü hâllerinde isteği üzerine yedi gün izin verilir.

C) (A) ve (B) fıkralarında belirtilen hâller dışında, merkezde atamaya yetkili amir, ilde vali, ilçede kaymakam ve yurt dışında diplomatik misyon şefi tarafından, birim amirinin muvafakati ile bir yıl içinde toptan veya bölümler hâlinde, mazeretleri sebebiyle memurlara on gün izin verilebilir. Zaruret hâlinde öğretmenler hariç olmak üzere, aynı usûlle on gün daha mazeret izni verilebilir. Bu takdirde, ikinci kez verilen bu izin, yıllık izinden düşülür.

D) Kadın memura, çocuğunu emzirmesi için doğum sonrası analık izni süresinin bitim tarihinden itibaren ilk altı ayda günde üç saat, ikinci altı ayda günde birbuçuk saat süt izni verilir. Süt izninin hangi saatler arasında ve günde kaç kez kullanılacağı hususunda, kadın memurun tercihi esastır.

E) Yıllık izin ve mazeret izinleri sırasında fiili çalışmaya bağlı her türlü ödemeler hariç malî haklar ile sosyal yardımlara dokunulmaz. ” hükmü yer almaktadır.

25/2/2011 tarihli ve 27857 (Mükerrer) sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 13/2/2011 tarihli ve 6111 sayılı Kanunla 657 sayılı Devlet Memurları Kanununda yapılan değişikliklerle ilgili olarak uygulama birliğinin sağlanması amacı ile Devlet Personel Başkanlığınca 2 seri no’lu Kamu Personeli Genel Tebliği 15 Nisan 2011 tarihli ve 27906 sayılı Resmi gazetede yayımlanmış bulunmaktadır.

Söz konusu Tebliğin süt iznine ilişkin bölümünde “II. Süt İzni

657 sayılı Kanunun 104 üncü maddesinin birinci fıkrasının (A) bendinde, “… Memurlara, bir yaşından küçük çocuklarını emzirmeleri için günde toplam bir buçuk saat süt izni verilir. Süt izninin kullanımında annenin saat seçimi hakkı vardır.” hükmü yer almaktaydı.

6111 sayılı Kanunla yapılan değişiklikten sonra mezkur maddenin (D) fıkrası ile; “Kadın memura, çocuğunu emzirmesi için doğum sonrası analık izni süresinin bitim tarihinden itibaren ilk altı ayda günde üç saat, ikinci altı ayda günde bir buçuk saat süt izni verilir. Süt izninin hangi saatler arasında ve günde kaç kez kullanılacağı hususunda, kadın memurun tercihi esastır.” hükmü getirilmiştir.

Yapılan bu değişiklik sonrası 657 sayılı Kanunun 104 üncü maddesinin anılan fıkrası çerçevesinde doğum sebebiyle verilecek süt izninin uygulanmasına ilişkin açıklamalara aşağıda yer verilmiştir:

1- Memura bir yaşından küçük çocuğunu emzirmesi için günde toplam bir buçuk saat olarak verilen süt izni, doğum sonrası analık izni süresinin (asgari 8, azami 13 hafta) bitim tarihinden itibaren ilk altı ayda günde üç saate çıkarılmış ve ikinci altı ayda ise günde bir buçuk saat olarak belirlenmiştir.

2- Süt izninin hangi saatler arasında ve günde kaç kez kullanılacağı hususu kadın memurun tercihine bırakılmıştır.

Bu hükmün uygulanma şekli;

a) Değişiklikten önceki hükme istinaden süt izni hakkını kullanmakta olan memura, doğum sonrası analık izni süresinin bitim tarihinden itibaren ilk altı ay içinde bulunması halinde günde üç saat, doğum sonrası analık izni süresinin bitim tarihinden itibaren ikinci altı ay içinde bulunması halinde ise günde bir buçuk saat süt izni kullandırılacaktır.

b) Süt izninin, kadın memurun çocuğunu emzirmesi için günlük olarak kullandırılması gereken bir izin hakkı olması sebebiyle bu iznin birleştirilerek sonraki günlerde kullandırılmasına imkan bulunmamaktadır.” denilmektedir.

Diğer taraftan; 657 sayılı Kanunun “Doğum yardımı ödeneği” başlıklı 207 inci maddesinde “Devlet memurlarından çocuğu dünyaya gelenlere 2500 gösterge rakamının aylık katsayısı ile çarpılması sonucu elde edilecek miktarda doğum yardımı ödeneği verilir.(1)

Ana ve babanın her ikisi de Devlet memuru iseler ödenek yalnız babaya verilir. Eşlerden birine iş akdi veya toplu sözleşme gereği yapılan doğum yardımı ödeneği daha yüksek ise, memur olan eşe ayrıca doğum yardımı ödeneği ödenmez, daha düşük ise yalnız aradaki fark ödenir.

Mahkemelerce verilen ayrılık süresi içinde doğan çocuklar için bu yardım anaya verilir.

Doğum yardımı Ödeneği hiç bir vergi ve kesintiye tabi tutulmaksızın ve ödeme emri aranmaksızın saymanlarca derhal ödenir. Bu yardım borç için haczedilemez.”hükmü yer almaktadır.

Yukarıda yer verilen hüküm ve açıklamalar uyarınca;

Mazeret izinleri mazeretin vuku bulması ve kişinin talep etmesine bağlı olup; mazeret izni üzerinden zaman geçmesi halinde söz konusu iznin verilmesi söz konusu değildir.

Doğumun üzerinden 2 ay geçtikten sonra babalık izni kullanılamaz.

Mazeret iznin amacı söz konusu olayların vuku bulması halinde kişiyi yıllık izin kullandırmadan (Yıllık izin dinlenme hakkının temini için verilmektedir.) izin ihtiyacının karşılanmasıdır.

Doğum izni doğum tarihinden itibaren talep üzerine kullanılabilir.

Devlet memurlarına doğum yardımı ödeneği verilmektedir. 2500 gösterge rakamının aylık katsayısı ile çarpımı ile bulunacak rakam üzerinden ödeme yapılmaktadır.

01/07/2012 tarihi itibariyle 2500*0,071589=178,97 TL dir.

Devlet memurlarına bebeğin emzirilmesi için süt izni verilmektedir.

Analık iznini müteakip ilk altı ay için 3 saat ikincin altı ay için 1,5 saat izin verilmektedir.

Süt izninin zamanını memur kendisi belirlemektedir.

Devlet Memurlarına emzirme ödeneği adı altında bir ödeme yapılmamaktadır.