İdare, 4/B'linin sözleşmesini sebep göstermeksizin feshedebilir mi?

28.06.1978 tarihli ve 16330 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan "Sözleşmeli Personel Çalıştırılmasına İlişkin Esaslar"ın "Sözleşmenin Feshi" başlıklı Ek 6. maddesi aşağıdaki şekildedir.

"Sözleşmenin feshi

Ek madde 6- Personelin;

a) İşe alınma açısından gerekli olan niteliklerden herhangi birini taşımadığının sonradan anlaşılması,

b) İşe alınma açısından gerekli olan niteliklerden herhangi birini sonradan kaybetmesi,

c) Sözleşme dönemi içerisinde mazeretsiz ve kesintisiz üç gün veya toplam on gün süreyle görevine gelmemesi,

d) Hizmetinin gerektirdiği pozisyona ihtiyaç kalmaması,

e) Bir proje kapsamında işe alınması durumunda istihdam edildiği projenin tamamının veya proje bölümlerinin sözleşmede öngörülen süreden önce tamamlanması,

f) Terör örgütleriyle eylem birliği içerisinde olması, bu örgütlere yardım etmesi, kamu imkan ve kaynaklarını bu örgütleri desteklemeye yönelik kullanması ya da kullandırması, bu örgütlerin propagandasını yapması,

hallerinden herhangi birinin gerçekleşmesi halinde, ilgili kamu kurum ve kuruluşlarınca sözleşmesi tek taraflı feshedilir.

Personel; kendi isteği ile bir ay önceden haber vermek koşuluyla veya Ek 1 inci maddenin dördüncü fıkrasının (b) ve (c) bendi uyarınca sözleşmeyi tek taraflı feshedebilir.

Hizmet sözleşmesi, ölüm ve 7 nci maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sayılan hallerde kendiliğinden sona erer."

Kamu kurum ve kuruluşlarının tek taraflı olarak sözleşmeyi hangi durumlarda fesih edebilecekleri yukarıdaki maddede tek tek sayılmıştır.

Maliye Bakanlığının ve sözleşmenin tarafı olan ilgili kamu kurum ve kuruluşlarının sözleşme metinlerinin hazırlanmasında bu hususa dikkat etmeleri gereklidir.

Ancak bazı kurumlar söz konusu Bakanlar Kurulu Kararında yer almadığı halde sözleşme metnine idarenin sebep göstermeksizin sözleşmeyi feshedebileceklerine dair hükümler koymaktadır.

Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünün 657 sayılı Kanunun 4/b maddesi kapsamında istihdam edilen sözleşmeli personele yönelik 2008 yılı hizmet sözleşmesinde yer alan "Taraflar sebep göstermeksizin bir ay önceden ihbar ederek sözleşmeyi fesh edebilir" ibaresi Danıştay 12. Dairesinin 2008/285 E., 2010/426 K. sayılı kararı ile iptal edilmiştir. Söz konusu kararın gerekçesinde "zayıf durumda bulunan bireyin çalışma güven ve huzurunu her zaman bozabilecek nitelikte sebepsiz yere sözleşmenin feshedileceğine ilişkin kuralın getirilmesi çalışma barışını ve güvenini bozup çalışanları sürekli olarak işten çıkarılma tehdidi altında bırakarak çalışma verimini olumsuz etkileyecek nitelikte olması nedeniyle çalışanların barış ve huzurunu sağlamakla yükümlü devlet ve hukuk devleti ile bağdaşmayacağı" belirtilmiştir.

Sağlık Bakanlığı Personel Genel Müdürlüğü ise her hangi bir yargı kararına gerek kalmaksızın Maliye Bakanlığına başvurarak söz konusu ibarenin sözleşmeden çıkarılmasını sağlamış ayrıca 16.05.2008 tarihli ve 87112 sayılı yazısı ile bakanlığın tüm birimlerine gerekli değişiklikleri bildirmiştir.

Kamu kurum ve kuruluşlarının tip sözleşmelerinde Bakanlar Kurulu Kararı ile yargı kararlarına uygun olarak gerekli değişiklikleri yapmaları gerekmektedir. Kamu kurum ve kuruluşlarının "Sözleşmeli Personel Çalıştırılmasına İlişkin Esaslar" hakkındaki Bakanlar Kurulunun Kararına aykırı olarak tek taraflı feshe ilişkin koydukları maddelerin hukuka aykırı olmaları nedeni ile mahkemelerce hükme esas alınmayacağı değerlendirilmektedir.