Hükümet komiseri olarak görevlendirilen memurların hakları

Devlet memurlarının hükümet komiseri olarak görevlendirilmesi hususunda çeşitli kanunlarda düzenlemelere yer verilmiş bulunmaktadır.

6/10/1983tarih ve 2911 sayılı “Toplantı Ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu”nun “Hükümet komiseri ve yetkileri” başlıklı 13 üncü maddesinde “Valilik ve kaymakamlıkça; hakim ve savcılar ve bu sınıftan sayılanlar ile Silahlı Kuvvetler, adalet, genel ve özel kolluk kuvvetleri mensupları hariç olmak üzere, il veya ilçelerdeki mülki idare amirliği hizmetleri sınıfına dahil memurları ile diğer kamu görevlilerinden müdür, amir veya bunların yardımcıları arasından bir kişi, hükümet komiseri olarak ve gerektiğinde iki kişi de hükümet komiseri yardımcısı olarak görevlendirilir.

Hükümet komiseri, toplantı yerinde uygun göreceği bir yerde bulunur ve toplantıyı teknik ses alma cihazları, fotoğraf ve film makineleri gibi araçlarla tespit ettirebilir.

Hükümet komiseri, 12 nci maddede öngörülen durumlarda düzenleme kurulu başkanının isteği veya toplantının sürmesini imkansız kılacak derecede genel sükün ve düzeni bozacak ve suç teşkil edecek nitelikte sözle veya eylemle saldırılı bir biçim alması halinde toplantıyı sona erdirmeye yetkilidir.” hükmü yer almaktadır. Sözkonusu Kanunun “Hükümet komiserine verilecek ücret” başlıklı 36 ncı maddesinde de “Hükümet komiserine ve yardımcılarına verilecek ücret, miktarı İçişleri ve Maliye bakanlıklarınca her yıl ortaklaşa tespit edilir ve bu ücret İçişleri Bakanlığı bütçesine konacak ödenekten karşılanır.” denilmektedir.

7/6/2005 tarih ve 5362 sayılı Esnaf Ve Sanatkarlar Meslek Kuruluşları Kanununun “Bakanlık temsilcisi ve hükümet komiseri” başlıklı “Esnaf ve sanatkârlar meslek kuruluşlarının genel kurul toplantılarının geçerli olabilmesi için Bakanlık temsilcisinin veya hükümet komiserinin toplantı süresince bulunması ve kapanışa kadar toplantıya nezareti zorunludur. Bakanlık temsilcisi veya hükümet komiseri, toplantının mevzuat, ana sözleşmeleri ve gündem esasları içinde yapılmasını temin ve denetlemekle görevlidir.
Görevlendirilen Bakanlık temsilcisinin veya hükümet komiserlerinin imzasını taşımayan genel kurul toplantısına katılacaklar listesi ile tutanaklar ve dolayısıyla toplantı belgeleri hüküm ifade etmez.
Bakanlık temsilcisi veya hükümet komiseri, Bakanlık veya bu konuda yetkilendirilen mülki idare amiri tarafından görevlendirilir. Toplantıdan en az onbeş gün evvel Bakanlık veya yetkilendirilen mülki idare amirliğine müracaatla toplantı yeri, günü, saati ve gündemi bildirilmek suretiyle Bakanlık temsilcisi veya hükümet komiseri görevlendirilmesinin talep edilmesi lazımdır. Toplantı başlamadan evvel çağrının usûlüne uygun olarak yapıldığı, genel kurul toplantısına katılacaklar listesinin Bakanlık e-esnaf ve sanatkâr veri tabanından alındığı ve çoğunluğun tamam olduğu Bakanlık temsilcisi veya hükümet komiseri tarafından incelenip tespit edilerek görüşmelere başlanmasına izin verilir.
Ancak, usulüne uygun olarak yapılan müracaat üzerine görevlendirme yapıldığı halde, Bakanlık temsilcisi veya hükümet komiseri toplantıya katılmaz ise mülki idare amirine durum bildirilir. Bakanlık temsilcisi veya hükümet komiseri yine gelmezse bir saat sonra toplantıya başlanır.
Genel kurul toplantılarında görevlendirilecek Bakanlık temsilcileri veya hükümet komiserlerinin Bakanlık tarafından belirlenecek zaruri masraf ve ücretleri, genel kurulu düzenleyen esnaf ve sanatkârlar meslek kuruluşu tarafından ödenir.” denilmekte olup, ve yönetmelikler başlıklı 75 inci maddesinin (b) bendinde “47 nci maddesindeki, Bakanlık temsilcisinin veya hükümet komiserinin görevlendirilmesi, görev ve yetkileri ile bunlara ödenecek ücretler Bakanlık tarafından,”yürürlüğe konulacak yönetmelik ile düzenleneceği hükmü yer almaktadır.

7/6/2005 tarihli ve 5362 sayılı Kanunun 47 nci ve 75 inci maddelerine dayanılarak yürürlüğe konulan Esnaf Ve Sanatkarlar Meslek Kuruluşlarının Genel Kurul Toplantıları Ve Bu Toplantılarda Bulundurulacak Bakanlık Temsilcileri Veya Hükümet Komiserleri Yönetmeliğinin toplantı “Temsilci ücretleri” başlıklı1 9 uncu maddesinde “Esnaf ve sanatkarlar odaları, birlikleri, federasyonları ve Konfederasyonu’nun genel kurul toplantılarında bulundurulacak Bakanlık temsilcisi veya hükümet komiserinin, zaruri masraflarını karşılamak üzere, onaltı yaşından büyük işçiler için uygulanan net asgari ücretin onda biri olarak günlük ücret net ödenir. Ödenen ücret ve vergisi genel kurul toplantısını yapan kuruluşlara aittir.

a) İş gününde yapılacak genel kurul toplantıları için günlük ücret tutarı Bakanlık Temsilcisi olarak görevlendirilen her personele ve her toplantı için ayrı ayrı olmak üzere hesaplanır ödenir.

b) İş günü dışında kalan tatil ve resmi bayram günlerine rastlayan diğer tatil günlerinde toplantı yapılması halinde, günlük ücret % 50 (yüzde elli) fazlasıyla hesaplanır ve net olarak ödenir.

c) Toplantılar için temsilcilere ödenen ücret tutarları adı ve soyadı, ödeme tarihi, yeri ve günlük tutarı belirtilmek suretiyle toplantıyı yapan kuruluş tarafından bordroda gösterilir. Net ödemelerin kanuni kesintileri mevzuat dahilindeki süre içerisindeki ilgili vergi dairesine genel kurulu yapan kuruluş tarafından yatırılır. Bu işlemlerden doğabilecek hata ve noksanlıkların sorumluluğu kuruluşa aittir.” hükmü yer bulunmaktadır.

6762 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 274 üncü maddesi uyarınca yürürlüğe konulan Sermaye Şirketlerinin Genel Kurul Toplantıları Ve Bu Toplantılarda Bulunacak Sanayi Ve Ticaret Bakanlığı Komiserleri Hakkında Yönetmelik’in http://mevzuat.basbakanlik.gov.tr/Metin.Aspx?MevzuatKod=7.5.6603&MevzuatIliski=0&sourceXmlSearch=toplantı tanımlar başlıklı 4 üncü maddesinde “komiser” Şirketlerin genel kurul toplantılarına katılmak üzere bu yönetmelik hükümlerine göre görevlendirilmiş memuru,ifade edeceği belirtilmiştir. Anılan Yönetmeliğin “Komiserin Masrafları” başlıklı 34 üncü maddesinde de “Şirketlerin genel kurul toplantılarında görevlendirilen komiserlerin zaruri masraflarını karşılamak üzere her yıl Bütçe Kanunu’nun (H) cetvelinin (I-B) bendi ile tesbit edilen Devlet memurlarına ödenen en yüksek yurtiçi gündelik tutarının iki katı; resmi tatil günleri için üç katı olarak ödenir. (Değişik ikinci cümle:RG-29/06/2005-25860) İlgili şirket tarafından bu tutarlara tekabül eden vergi ve kanunî kesintiler süresi içerisinde vergi dairesine yatırılmak üzere kesildikten sonra kalan miktar Ankara’da Genel Müdürlük adına, diğer illerde il müdürlükleri adına Kamu Haznedarlığı Genel Tebliğinde belirtilen bankalarda açılacak hesaplara yatırılır.

(Değişik ikinci fıkra:RG-29/06/2005-25860) Toplantı mahalline gidiş ve dönüş şirket tarafından temin edilecek araçla sağlanır. Bunun mümkün olamaması hâlinde yol giderleri gider belgeleri ibraz edilmek kaydıyla şirket tarafından karşılanır. Kendi aracıyla gidilmiş veya gider belgesinin ibraz edilmemesi hâlinde şirketçe hiçbir ödeme yapılmaz.

Şirketler tarafından yatırılan paraların komiserlere ödenmesine ilişkin esaslar Genel Müdürlükçe tesbit edilerek il müdürlüklerine yazılı olarak duyurulur.

Yurt dışında yapılacak genel kurul toplantılarında görevlendirilecek komiserlerin yol giderleri ile 6245 sayılı Harcırah Kanunu’nun 34 üncü maddesi uyarınca tesbit edilen yevmiyeleri ilgili şirket tarafından karşılanır.”hükmü yer almaktadır.

Devlet memurları hükümet komiseri olarak Yukarıda örnekleri belirtilen düzenlemeler gibi düzenlemeler esas alınmak suretiyle görevlendirilmeleri yapılmaktadır.

Görevlendirme onayınızda belirtilen mevzuat çerçevesinde tarafınıza ücret ödenmesi gerekmektedir.