Mahkuma vasi tayin edilmek memur olmaya engel teşkil eder mi?
Soru
Sayın yetkililer
Mahkûma vasi tayin edilmek memur olmaya engel teşkil eder mi?
Cevap
657 sayılı Devlet Memurları Kanunun devlet memuru olmanın genel özel şartlarını
düzenleyen 48 inci maddesinde "Devlet memurluğuna alınacaklarda aşağıdaki
genel ve özel şartlar aranır.
A) Genel şartlar:
1. Türk Vatandaşı olmak,(1)
2. Bu Kanunun 40 ncı maddesindeki yaş şartlarını taşımak,
3. Bu Kanunun 41 nci maddesindeki öğrenim şartlarını taşımak,
4. Kamu haklarından mahrum bulunmamak,
5. Türk Ceza Kanununun 53 üncü maddesinde belirtilen süreler geçmiş olsa bile;
kasten işlenen bir suçtan dolayı bir yıl veya daha fazla süreyle hapis cezasına
ya da affa uğramış olsa bile devletin güvenliğine karşı suçlar, Anayasal düzene
ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, milli savunmaya karşı suçlar, devlet
sırlarına karşı suçlar ve casusluk, zimmet, irtikâp, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık,
sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma,
edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama
veya kaçakçılık suçlarından mahkûm olmamak.
6. Askerlik durumu itibariyle;
a) Askerlikle ilgisi bulunmamak,
b) Askerlik çağına gelmemiş bulunmak,
c) Askerlik çağına gelmiş ise muvazzaf askerlik hizmetini yapmış yahut ertelenmiş
veya yedek sınıfa geçirilmiş olmak,
7. 53 üncü madde hükümleri saklı kalmak kaydı ile görevini devamlı yapmasına
engel olabilecek (…)(1) akıl hastalığı (…)(1) bulunmamak.
B) Özel şartlar:
1. Hizmet göreceği sınıf için 36 ve 41 nci maddelerde belirtilen öğretim ve
eğitim kurumlarının birinden diploma almış olmak,
2. Kurumların özel kanun veya diğer mevzuatında aranan şartları taşımak."
Hükmü yer almaktadır.
Diğer taraftan, mezkur 657 sayılı Kanunun "Ticaret ve diğer kazanç getirici
faaliyetlerde bulunma yasağı" başlıklı 28 inci maddesinde "Memurlar
Türk Ticaret Kanununa göre (Tacir) veya (Esnaf) sayılmalarını gerektirecek bir
faaliyette bulunamaz, ticaret ve sanayi müesseselerinde görev alamaz, ticari
mümessil veya ticari vekil veya kollektif şirketlerde ortak veya komandit şirkette
komandite ortak olamazlar. (Görevli oldukları kurumların iştiraklerinde kurumlarını
temsilen alacakları görevler hariç).
Memurların üyesi oldukları yapı, kalkınma ve tüketim kooperatifleri ile kanunla
kurulmuş yardım sandıklarının yönetim ve denetim kurulları üyelikleri görevleri
ve özel kanunlarda belirtilen görevler bu yasaklamanın dışındadır.
Eşleri, reşit olmayan veya mahcur olan çocukları, yasaklanan faaliyetlerde bulunan
memurlar bu durumu 15 gün içinde bağlı oldukları kuruma bildirmekle yükümlüdürler."hükmü
yer almaktadır.
22/11/2001 tarih ve 4721 sayılı Türk Medenî Kanununda vasi atanacak durumlar
ve atayacak makam ile uslu ve esasları düzenlenmiş bulunmaktadır.
Anılan 4721 sayılı Kanunun "VI. Vasiliğe engel olan sebepler" başlıklı
418 inci maddesinde
"Aşağıdaki kişiler vasi olamazlar:
1. Kısıtlılar,
2. Kamu hizmetinden yasaklılar veya haysiyetsiz hayat sürenler,
3. Menfaati kendisine vasi atanacak kişinin menfaati ile önemli ölçüde çatışanlar
veya onunla aralarında düşmanlık bulunanlar,
4. İlgili vesayet daireleri hâkimleri." hükmü yer almaktadır.
Yukarıda yer verilen mevzuat uyarınca;
1-4721 sayılı Kanunun 418 inci maddesi ile kısıtlanan dışında Devlet memurunun
vasi olarak atanmasına mani bir husus bulunmaktadır.
2-Kısıtlı bir kişiye vasi olarak atanmış olan bir kişinin memur olarak atanmasına
engel bir yasal düzenleme bulunmamaktadır.