Memurların istifa veya işten atılması halinde tazminat alması mümkün müdür?

DEVLET MEMURLUĞUNDAKİ HİZMETLERE EMEKLİLİK İKRAMİYESİ ÖDENMESİ KONUSU 5434 SAYILI T.C.EMEKLİ SANDIĞI KANUNUNDA DÜZENLENMİŞTİR.

5434 sayılı T.C.Emekli Sandığı Kanununun 89. maddesi aşağıya alınmıştır.

---Madde 89 – (Değişik: 21/4/2005 – 5335/3 md.)

Emekli, adi malûllük veya vazife malûllüğü aylığı bağlanan veyahut toptan ödeme yapılan; asker, sivil tüm iştirakçilere, her tam fiili hizmet yılı için, aylık bağlamaya esas tutarların bir aylığı emekli ikramiyesi olarak verilir.

Verilecek emekli ikramiyesinin hesabında, 30 fiili hizmet yılından fazla süreler nazara alınmaz.

İştirakçilerden, kanunlarla belirlenen bekleme süreleri sonunda kadrosuzluk veya yaş haddi sebebiyle emekliye sevk edilenler ve vazife malûllüğü hükümlerine göre vazife malûllüğü aylığı bağlananlar ile ölüm sebebiyle haklarında emeklilik işlemi uygulananlara; bu Kanuna göre aylığa hak kazandıkları tarihi takip eden üç ay içinde emekli ikramiyesinin hesaplanmasına esas alınan katsayılarda meydana gelecek artış nedeniyle oluşacak ikramiye farkları ile ilk malî yılın birinci ayında katsayılar dışındaki diğer unsurlarda meydana gelecek artışa, bu tarihte yürürlükte olan katsayılar uygulanmak suretiyle bulunacak ikramiye farkları, emekli ikramiyesi ile ilgili hükümlere göre ayrıca ödenir. Ancak, aylığa hak kazandıkları tarihi takip eden üç ay içinde katsayılarda artış yapılmadığı takdirde, müteakiben katsayılarda altı ay içinde yapılacak ilk artıştan doğan ikramiye farkları da bunlara ayrıca ödenir.

Emekli, adi malûllük veya vazife malûllüğü aylığı bağlanmadan veyahut toptan ödeme yapılmadan ölen iştirakçiler için yukarıdaki esaslara göre hesaplanacak ikramiyenin tamamı, aylığa veya toptan ödemeye hak kazanan dul ve yetimlere, bu Kanunun 68 inci maddesinde gösterilen hisseleriyle orantılı olarak ödenir.

Emekli ikramiyesini aldıktan sonra yeniden iştirakçi durumuna girenlerin tekrar emekliye ayrılmalarında, sadece sonradan geçen hizmetlerine karşılık yukarıdaki esaslara göre emekli ikramiyesi ödenir. Şu kadar ki, evvelce verilmiş olan ikramiye ile sonradan geçen hizmetler için ayrıca tahakkuk ettirilecek ikramiyenin hesabına esas alınan fiili hizmet süreleri toplamı, 30 yıldan fazla olamaz ve evvelce 30 hizmet yılı için emekli ikramiyesi ödenmiş olanlara hiçbir şekilde ikramiye farkı ödenmez.

Bu Kanunun 88 inci maddesi kapsamına girenlerin emeklilik ikramiyeleri hakkında da yukarıdaki hükümlere göre işlem yapılır.

Sandıkça tahakkuk ettirilmiş veya ettirilecek emekli ikramiyelerini almadan ölenler ile ölüm tarihinde aylığa müstehak dul ve yetim bırakmadan ölen iştirakçilerin ikramiyeleri, kanunî mirasçılarına ödenir.

Bu madde gereğince ödenecek emeklilik ikramiyesi ödendikçe onayı veren kurumca, Sayıştay ve Danıştay başkanlarının ise kendi kurumlarınca, yazı ile istenilmesi üzerine en çok iki ay içinde faturası karşılığında Sandığa ödenir.

Ölenlerin hak sahiplerine ödenecek emeklilik ikramiyesinin tahsili hakkında da yukarıdaki fıkra hükmü uygulanır.---

Madde ile ifade edilenden, devlet memurluğundan ayrılma şeklinin önemli olmadığı, emekli ikramiyesi verilebilmesi için aylık bağlanması gerektiği anlaşılmaktadır.

Bu durum, iş kanunu hükümlerinden farklı olduğunu göstermektedir.

Devlet memurlarının Emeklilik ikramiyesinin hesaplanma sisteminin de aylık bağlamaya esas tutarlara bağlı tutulduğunu görmekteyiz.

5434 sayılı Kanunun 41. maddesinde emekli aylığının bağlanması konusu yer almaktadır. Ayrıca ek 70. maddesinde de emekli aylığı bağlanmasına ve emekli ikramiyesinin hesabına dahil edilmesine ait hükümler ifade edilmektedir.

Bu maddeler aşağıya alınmıştır..

Madde 41 – (Değişik: 23/9/1983 - 2898/3 md.)

a) Emekli, adi malullük ve vazife malullüğü aylıklarının hesaplanmasında 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 43 üncü maddesinde yer alan gösterge tablosu ve personel kanunlarındaki ek göstergeler esas alınır.

b) Emekli, adi malullük ve vazife malullüğü aylıkları, (a) fıkrasına göre tespit edilen rakamların her yıl Bütçe Kanununda tespit edilen katsayı ile çarpılması sonunda bulunacak tutarın fiili ve itibari hizmet toplamı 25 yıl olanlara % 75'i, 25 yıldan az olanlara her tam yıl için % 1 eksiği, fazla olanlara da her tam yıl için % 1 fazlası üzerinden bağlanır.

Fiili ve itibari hizmet toplamındaki ay kesirleri tam ay sayılır.Yıl kesirlerinin her ayı için emekli aylığı bağlanmasına esas aylık tutarının % 1'inin 12'de biri emekli aylığına ayrıca eklenir.

Bağlanacak aylıkların toplamı, emekli ve adi malullük aylıklarında emekli aylığı bağlanmasına esas aylıklarının % 100'ünü geçemez. Vazife malullüğü aylıkları hakkında bu tahdit uygunlanmaz.

Ek Madde 70 –

Sandık iştirakçilerine ödenmekte olan ;

a) Memuriyet taban aylığı ve kıdem aylığı tutarları ile,

b) Zam, tazminat ve ödenekler ile benzeri ödemeler toplamına karşılık gelmek üzere, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tabi en Yüksek Devlet memuru aylığı (ek gösterge dahil) brüt tutarının;

– Ek göstergesi 8400 ve daha yüksek olanlarda % 240 ına,

– Ek göstergesi 7600 (dahil) -8400 (hariç) arasında olanlarda % 200 üne,

– Ek göstergesi 6400 (dahil) - 7600 (hariç) arasında olanlarda % 180 ine,

– Ek göstergesi 4800 (dahil) - 6400 (hariç) arasında olanlarda % 150 sine,

– Ek göstergesi 3600 (dahil) - 4800 (hariç) arasında olanlarda % 130 una,

– Ek göstergesi 2200 (dahil) - 3600 (hariç) arasında olanlarda % 70 ine,

– Diğerlerinde % 40 ına,

tekabül eden miktarı,

emeklilik keseneğine ve kurum karşılığına tabi tutulur.

Birinci fıkradaki oranları, Maliye Bakanlığının teklifi üzerine ayrı ayrı veya birlikte üç katına kadar artırmaya, yukarıdaki ek gösterge gruplarını değiştirmeye ve personel kanunlarında yer alan ek göstergelerin artırılması halinde gruplardaki ek göstergeleri yeniden düzenlemeye Bakanlar Kurulu yetkilidir.

Aylıklarını personel kanunlarına göre almayan Sandık iştirakçileri hakkında da,sınıfı,görev ve kadro unvanı, derecesi ve hizmet süresi esas alınarak 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tabi emsali gibi işlem yapılır.

Bu tutarlar,bu Kanunun 41 inci maddesinin (a) fıkrasına göre emekli,adi malullük, vazife malullüğü,dul ve yetim aylıklarının; ek 20 inci maddesine göre de emeklilik ikramiyelerinin hesaplanmasına dahil edilir.

Sonuç değerlendirme: Devlet memurluğunda geçen hizmetlere emeklilik ikramiyesi işten atılma veya istifa etme zamanında ödenmediğini, devlet memurluğundan emekli aylığı bağlandığı zaman ödendiğini söyleyebiliriz.

Emekli aylığı ve ikramiye hesabına ilişkin tıklayınız.