657 sayılı Devlet Memurları Kanunun 4 üncü maddesinde "B) Sözleşmeli
personel:
Kalkınma planı, yıllık program ve iş programlarında yer alan önemli projelerin
hazırlanması, gerçekleştirilmesi, işletilmesi ve işlerliği için şart olan, zaruri
ve istisnai hallere münhasır olmak üzere özel bir meslek bilgisine ve ihtisasına
ihtiyaç gösteren geçici işlerde, Bakanlar Kurulunca belirlenen esas ve usuller
çerçevesinde kurumun teklifi ve Devlet Personel Başkanlığının görüşü üzerine
Maliye Bakanlığınca vizelenen pozisyonlarda, mali yılla sınırlı olarak sözleşme
ile çalıştırılmasına karar verilen ve işçi sayılmayan kamu hizmeti görevlileridir.
(Mülga ikinci paragraf: 4/4/2007-5620/4 md.)
Ancak, yabancı uyrukluların; tarihi belge ve eski harflerle yazılmış arşiv kayıtlarını
değerlendirenlerin mütercimlerin; tercümanların; Millî Eğitim Bakanlığında norm
kadro sonucu ortaya çıkan öğretmen ihtiyacının kadrolu öğretmen istihdamıyla
kapatılamaması hallerinde öğretmenlerin; dava adedinin azlığı nedeni ile kadrolu
avukat istihdamının gerekli olmadığı yerlerde avukatlarını, (....)(2) kadrolu
istihdamın mümkün olamadığı hallerde tabip veya uzman tabiplerin; Adli Tıp Müessesesi
uzmanlarının; Devlet Konservatuvarları sanatçı öğretim üyelerinin; İstanbul
Belediyesi Konservatuvarı sanatçılarının; bu Kanuna tâbi kamu idarelerinde ve
dış kuruluşlarda belirli bazı hizmetlerde çalıştırılacak personelin de zorunlu
hallerde sözleşme ile istihdamları caizdir.
(Ek paragraf: 4/4/2007-5620/4 md.) Sözleşmeli personel seçiminde uygulanacak
sınav ile istisnaları, bunlara ödenebilecek ücretlerin üst sınırları ile verilecek
iş sonu tazminatı miktarı, kullandırılacak izinler, pozisyon unvan ve nitelikleri,
sözleşme fesih halleri, pozisyonların iptali, istihdamına dair hususlar ile
sözleşme esas ve usulleri Devlet Personel Başkanlığının görüşü ve Maliye Bakanlığının
teklifi üzerine Bakanlar Kurulunca belirlenir. (Ek cümle: 25/6/2009-5917/47
md.) Bu şekilde istihdam edilenler, hizmet sözleşmesi esaslarına aykırı hareket
etmesi nedeniyle kurumlarınca sözleşmelerinin feshedilmesi veya sözleşme dönemi
içerisinde Bakanlar Kurulu kararı ile belirlenen istisnalar hariç sözleşmeyi
tek taraflı feshetmeleri halinde, fesih tarihinden itibaren bir yıl geçmedikçe
kurumların sözleşmeli personel pozisyonlarında istihdam edilemezler."
hükmü yer almaktadır.
657 sayılı Devlet Memurları Kanunun değişik 4. maddesinin ikinci fıkrası hükmü
uyarınca "Sözleşmeli Personel
Çalıştırılmasına İlişkin Esaslar" çıkarılmış ve bu esaslar, 28.6.1978
tarih ve 16330 Sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
Anılan Esasların 7 inci maddesinde iş sonu tazminatı ödenmesine ilişkin hükümlere
yer verilmiştir. Bu madde de "… c) İlgilinin ek 6 ncı maddenin ikinci
fıkrası uyarınca sözleşmeyi feshetmesi,…
hallerinden birinin vuku bulmasından dolayı hizmet sözleşmesi sona erenlere,
görev yapmakta olduğu pozisyon unvanı itibariyle, Devlet Memurları Kanununa
göre girebilecekleri hizmet sınıfındaki aynı veya benzeri kadro unvanı esas
alınarak hizmet yılı ve öğrenim durumu aynı olan emsali personele 5434 sayılı
Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanunu hükümlerine göre bir hizmet yılı için
ödenecek azami emeklilik ikramiyesi tutarını geçmemek üzere kurumunda, çalışılan
her tam hizmet yılı için ayrılış tarihindeki hizmet sözleşmesinde yazılı aylık
brüt ücret tutarında iş sonu tazminatı ödenir. Bir yıldan artan süreler için
de, tam yıl için hesaplanan miktardan o süreye isabet eden tutar kadar ödeme
yapılır."hükmü bulunmaktadır.
Esasların ek 6 maddesinde ise sözleşmenin sona erdirileceği haller, personelin
sözleşmeyi fesh edebileceği haller ve sözleşmenin kendiliğinden sona ereceği
haller sayılmıştır. Anılan maddenin 2 nci fıkrasında "Personel; kendi
isteği ile bir ay önceden haber vermek koşuluyla veya Ek 1 inci maddenin dördüncü
fıkrasının (b) ve (c) bendi uyarınca sözleşmeyi tek taraflı feshedebilir."ifadesi
yer almaktadır.
Esasların ek 1 inci maddesinin 4 üncü fıkrasında "Sözleşmesini;
a) Kısmi zamanlı veya proje süresi ile sınırlı çalışanlardan,
b) Ek 4 üncü madde çerçevesinde unvan değişikliği yapanlardan,
c) Eş veya sağlık durumu nedeniyle yer değişikliği talebinde bulunmakla beraber;
geçiş yapacağı hizmet birimi bulunmaması, birim bulunmakla beraber o birimde
aynı unvan ve niteliği haiz boş pozisyon bulunmaması veya en az bir yıllık fiili
çalışma şartını karşılayamaması nedenlerinden herhangi birine bağlı olarak,
Ek 3 üncü maddenin (b) veya (c) bendi hükmü kendilerine uygulanamayanlardan,
tek taraflı feshedenler, bir yıllık süre şartına tabi tutulmadan yeniden istihdam
edilebilirler." denilmektedir.
4/B'li hangi halde iş sonu
tazminatı alır?
Eş durumu nedeniyle istifa eden 4/B'li 1 yıllık sınırlamaya tabi midir?
Yukarıda yer verilen hüküm yazılar çerçevesinde;
1-Eş durumu sebebiyle nakil yapılamayan sözleşmeli personel 1 ay önceden haber
vermek suretiyle sözleşmesini fesh edebilmektedir.
2-Fesih için belirlenmiş bir zaman yoktur. 1 ay önceden haber verme zorunluluğu
bulunmamaktadır.
3-Sözleşmeli personele kıdem tazminatı ödenmemektedir. Ancak
sözleşmeli personele iş sonu tazminatı sözleşmeli personel esaslarına uyularak
ödenebilmektedir.
4-2 yılını doldurmuş ve eş durumu sebebiyle sözleşmesini
fesh eden sözleşmeli personele iş sonu tazminatı ödenebilmektedir.
Yazdır