Dükkan açan eş için aile yardımı alınabilir mi?
Soru
Öğretmen olarak çalışıyorum. Eşim ev hanımı doğal olarak eş yardımı alıyordum.
Eşim 2015 Mart ayında esnaf oldu. Kendi adına dükkan açtı. Yeni haklar çerçevesinde
dükkan açan eşler içinde tekrar aile ve es yardımı alabileceğim söyleniyor eşimin
dükkan çalıştırırken tekrar eş yardımı alabilir miyim?
Cevap
657 sayılı
Devlet Memurları Kanunu'nun Aile Yardımı Ödeneği başlıklı 202 nci maddesinde
"Evli bulunan Devlet memurlarına aile yardımı ödeneği verilir.
Bu yardım, memurun her ne şekilde olursa olsun
menfaat karşılığı çalışmayan veya herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşundan
aylık almayan eşi için 1500, (2134) çocuklarından herbiri için de 250
gösterge rakamının (72 nci ay dahil olmak üzere 0-6 yaş grubunda yer alan çocuklar
için bir kat artırımlı) aylık katsayısı ile çarpılması sonucu elde edilecek
miktar üzerinden ödenir. (Mülga ikinci cümle: Eşlerden birine iş akdi veya toplu
sözleşme gereği çocukları için yapılan aile yardımı ödeneği daha düşük ise,
yalnız aradaki fark ödenir. Bu fıkrada yer alan gösterge rakamlarını 3 katına
kadar artırmaya Bakanlar Kurulu yetkilidir." hükmü ve aile yardımı
ödeneğine hak kazanma başlıklı 204 üncü maddesinde "Memur, eş için ödenen
aile yardımı ödeneğine evlendiği; çocuk için ödenen yardıma da çocuğunun doğduğu
tarihi takip eden ay başından itibaren hak kazanır." hükmü ile aile
yardımı ödeneği hakkını kaybetme 205 inci maddesinde "Memur, eş için
ödenen aile yardımı ödeneği hakkını eşinden boşanma veya eşinin ölümü, çocuk
için ödenen yardım ödeneği hakkını da çocuğun ölümü veya 206 ncı maddedeki hallerin
vukuunu takip eden ay başından itibaren kaybeder." hükümleri ile düzenlenmiş
bulunmaktadır.
Diğer taraftan, Aile Yardımı Ödeneğinin Ödeme Usulü anılan Kanunun 203üncü
maddesinde yer alan "Aile yardımı ödeneği Devlet memurlarına her ay
aylıklarıyla birlikte ödenir.
Karı ve kocanın her ikisi de memur iseler bu ödenek yalnız kocaya verilir.
Aile yardımı ödenekleri hiç bir vergi ve kesintiye tabi tutulmaksızın ödenir
ve borç için haczedilemez."hüküm ile belirlenmiştir.
Ayrıca, 31/12/2005 tarihli ve 26040 3. mükerrer sayılı Resmi Gazetede Merkezi
Yönetim Harcama Belgeleri Yönetmeliği yayımlanarak yürürlüğe girmiş
bulunmaktadır.
Anıllan Yönetmeliğin
"Sosyal yardımlar" başlıklı 12 inci maddesinde "Kamu personeline
yapılacak sosyal yardım ödemelerinde, ödemenin çeşidine göre aşağıda belirtilen
belgeler aranır.
a) Evlenme yardımı: Aile yardımı bildirimi (Örnek No: 14) ödeme belgesine bağlanır.
b) Aile yardımı : Aylıklarla birlikte ödenen bu yardım, personelin ilk işe girişinde
alınacak Aile Yardımı Bildirimine (Örnek : 14 ) dayanılarak ödenir. Bu bildirim,
personelin aile yardımından yararlanan eş veya çocuk durumunda meydana gelen
değişiklikler ile yer değiştirme suretiyle atama halinde yenilenir. Bildirimler,
ödeme belgesinin Sayıştaya gönderilecek nüshasına eklenir." hükmü yer
almaktadır.
Merkezi Yönetim Harcama Belgeleri Yönetmeliğinin 12 maddesi hükmü uyarınca
aile yardımı ödeneğinden faydalanabilmek için beyanname verilmesi ve bu bildirim,
personelin aile yardımından yararlanan eş veya çocuk durumunda meydana gelen
değişiklikler ile yer değiştirme suretiyle atama halinde yenilenmesi gerekmektedir.
Ayda 1 gün veya 1 hafta
çalışan eş için aile yardımı kesilir mi?
Söz konusu hükümlerin birlikte değerlendirilmesi neticesinde;
1-Eş için aile yardımından faydalanma 657 sayılı Kanunun 202 maddesi uyarınca
her ne şekilde olursa olsun menfaat
karşılığı çalışmayan ödenebilmektedir. Kendi adına dükkan
açan eş için aile yardımdı ödenmesi mümkün bulunmamaktadır.
2- Aile yardımından faydalanmak için Merkezi Yönetim Harcama Belgeleri Yönetmeliği
çerçevesinde Aile Yardımı Bildirimi verilmesi gerekmektedir. Durum değişiklikleri
de idareye bildirilmelidir.
3- Eş için aile yardımından faydalanmada yeni olarak yürürlüğe girmiş bir mevzuata
rastlanılmamıştır.