4/B'li anne, doğum sonrası aylıksız izni, doğumdan sonra hemen almak zorunda mıdır?

657 sayılı Devlet Memurları Kanunun 4 üncü maddesinin ( B) bendinde "Kalkınma planı, yıllık program ve iş programlarında yer alan önemli projelerin hazırlanması, gerçekleştirilmesi, işletilmesi ve işlerliği için şart olan, zaruri ve istisnai hallere münhasır olmak üzere özel bir meslek bilgisine ve ihtisasına ihtiyaç gösteren geçici işlerde, kurumun teklifi üzerine Devlet Personel Başkanlığı ve Maliye Bakanlığının görüşleri alınarak Bakanlar Kurulunca geçici olarak sözleşme ile çalıştırılmasına karar verilen ve işçi sayılmayan kamu hizmeti görevlileridir. (36 ncı maddenin II - Teknik Hizmetler Sınıfında belirtilen görevlerde yukarıdaki fıkra uyarınca çalıştırılanlar için, işin geçici şartı aranmaz.)
Ancak, yabancı uyrukluların; tarihi belge ve eski harflerle yazılmış arşiv kayıtlarını değerlendirenlerin mütercimlerin; tercümanların; Millî Eğitim Bakanlığında norm kadro sonucu ortaya çıkan öğretmen ihtiyacının kadrolu öğretmen istihdamıyla kapatılamaması hallerinde öğretmenlerin; dava adedinin azlığı nedeni ile kadrolu avukat istihdamının gerekli olmadığı yerlerde avukatlarını, (....)(1) kadrolu istihdamın mümkün olamadığı hallerde tabip veya uzman tabiplerin; Adli Tıp Müessesesi uzmanlarının; Devlet Konservatuvarları sanatçı öğretim üyelerinin; İstanbul Belediyesi Konservatuvarı sanatçılarının; bu Kanuna tâbi kamu idarelerinde ve dış kuruluşlarda belirli bazı hizmetlerde çalıştırılacak personelin de zorunlu hallerde sözleşme ile istihdamları caizdir.
Sözleşmeli personel seçiminde uygulanacak sınav ile istisnaları, bunlara ödenebilecek ücretlerin üst sınırları ile verilecek iş sonu tazminatı miktarı, kullandırılacak izinler ve bu hususlara ilişkin esas ve usûller Bakanlar Kurulunca kararlaştırılır." hükmü yer almaktadır.

Mezkur Maddenin ikinci fıkrası hükmü uyarınca 06.06.1978 Tarih ve 7/15754 Sayılı Bakanlar Kurulu Kararı kararlaştırılan Sözleşmeli Personel Çalıştırılmasına İlişkin Esaslar 28.6.1978 tarih ve 16330 Sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.

Esasların, 29 Mart 2009 tarih ve 27184 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 2/3/2009 tarih ve 2009/14799 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile değişik 9 uncu maddesinin 3 üncü fıkrasında "Sözleşmeli kadın personele, doğumdan önce sekiz, doğumdan sonra sekiz hafta olmak üzere toplam on altı hafta süre ile ücretli doğum izni verilir.Çoğul gebelik halinde, doğum öncesi sekiz haftalık izin süresine iki hafta eklenir. Ancak beklenen doğum tarihinden sekiz hafta öncesinde, sağlık durumunun uygun olduğunu doktor raporu ile belgeleyen sözleşmeli kadın personel, isterse doğumdan önceki üç haftaya kadar işyerinde çalışabilir. Bu durumda, sözleşmeli kadın personelin isteği halinde doğum öncesi çalıştığı süreler, doğum sonrası izin süresine eklenir. Doğum izni sebebiyle Sosyal Güvenlik Kurumunca ödenen geçici iş göremezlik ödeneği ilgilinin ücretinden düşülür." hükmü yer almaktadır. Mezkur hüküm yayımı tarihinde yürürlüğe girmektedir.

Sözleşmeli Personel Çalıştırılmasına İlişkin Esaslar'a 2/3/2009 tarih ve 2009/14799 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile değiştirilen "Yeniden hizmete alınma" başlıklı ek 1 inci maddede "Doğum ve askerlik sebebiyle hizmet sözleşmesi feshedilen sözleşmeli personelin pozisyonu saklı tutulur ve istekleri halinde bu personel ayrıldığı kurumunda yeniden hizmete alınır. Ancak yeniden hizmete alınacak sözleşmeli personelin;
a) Sözleşmesinin feshi sebebiyle iş sonu tazminatı almamış bulunması,
b) Doğum sebebiyle hizmet sözleşmesini feshedenlerin, doğum izninin bitiminden itibaren en geç bir yıl; askerlik sebebiyle hizmet sözleşmesi feshedilenlerin ise terhis tarihinden itibaren en geç otuz gün içinde yeniden istihdam edilmek üzere ayrıldığı kurumuna yazılı talepte bulunması,
gerekmektedir. Kurumlar, yazılı talebi takip eden en geç otuz gün içinde ilgilileri istihdam ederler.
Bu madde çerçevesinde yeniden istihdam edilecek personel ile yapılacak sözleşme eski sözleşmenin devamı niteliğindedir.
Birinci fıkrada belirtilenler hariç olmak üzere, hizmet sözleşmelerini kendi istekleri ile feshedenler, fesih tarihinden itibaren bir yıl geçmedikçe ayrıldıkları kurumların sözleşmeli personel pozisyonlarına yeniden atanamazlar."hükmü bulunmaktadır.

Sözleşmeli personeli ücretli doğum izni takip eden 1 yıllık süre içinde sözleşmelerini fesh edebilme ve ücretli doğum izni takip eden 1 yıllık süre sonunda da göreve başlatılmaları düzenlenmiş bulunmaktadır.
Doğum ve askerlik sebebiyle görevden ayrılanların göreve geri dönmelerinde Kurumlar, yazılı talebi takip eden en geç otuz gün içinde ilgilileri istihdam edecekleri ve personel ile yapılacak sözleşme eski sözleşmenin devamı niteliğinde olduğu hükmü yer almaktadır.

Yukarıda yer verilen açıklamalar uyarınca;
1- Sözleşmeli personeli ücretli doğum izni takip eden 1 yıllık sürenin her aşamasında sözleşmeli personelin sözleşmesini doğum sebebiyle fesh edebileceği değerlendirilmektedir.

2- Ücretli doğum izni takip eden 1 yıllık sürenin sonunda da yazılı talebi üzerine en geç otuz gün içinde istihdam edecekleri ve yapılacak sözleşme eski sözleşmenin devamı niteliğinde olduğu değerlendirilmektedir.

3- 25.06.2009 tarihinde doğum yapan sözleşmeli personelin 20.08.2009 tarihinde 8 haftalık ücretli izni dolmaktadır. 20.08.2009 tarihi ile 20.08.2010 tarihi arasında sözleşmenizi doğuma bağlı olarak fesh edebileceği ve 20.08.2010 tarihinde yazılı talebi üzerine otuz gün içerisinde sözleşmenizin yapılması ve sözleşmenizin eski sözleşmenin devamı niteliğinde olduğu değerlendirilmektedir.

657 sayılı Kanuna tabi devlet memurları hakkında da aylıksız doğum izni aynı mahiyette uygulanmaktadır.