657 sayılı Devlet Memurları Kanununun "Fazla çalışma ücreti"
başlıklı 178 inci maddesinde "A) 99 ve 100 üncü maddeler hükümleri uyarınca
tespit olunan günlük çalışma saatleri dışında;
a) Salgın hastalık ve tabii afetler gibi olağanüstü hallerin olması (Bu hallerin
devamı süresince),
b) Fabrika, atelye, şantiye, işletme gibi yerlerde İş Kanununa tabi olarak işçi
çalıştıran kurumlarca hizmetin gereği olarak işçi ile birlikte çalışma saatleri
ve günü dışında çalışmanın zorunlu bulunması,
hallerine münhasır olmak üzere, yapılan fazla çalışmalar ücretle karşılanır.
Yukarıda sayılan hallerde yaptırılacak fazla çalışmanın süresi ve saat başına
ödenecek ücret Bakanlar Kurulu kararı ile belirlenir
B) Kurumlar gerektiği takdirde personelini günlük çalışma saatleri dışında fazla
çalışma ücreti vermeksizin çaıştırabilirler. Bu durumda personele yaptırılacak
fazla çalışmanın her sekiz saati için bir gün hesabı ile izin verilir. Ancak,
bu suretle verilecek iznin en çok on günlük kısmı yıllık izinle birleştirilerek
yılı içinde kullandırılabilir.
Fazla çalışmanın uygulama esas ve usulleri Devlet Personel Başkanlığı ile Maliye
Bakanlığınca müştereken belirlenir.
Milli İstihbarat Teşkilatı mensuplarına ödenecek fazla çalışma ücretleri ve
diğer hususlar Başbakan tarafından onaylanacak bir talimatla tesbit edilir."
hükmü yer almaktadır.
657 sayılı Kanun 178 inci maddesinde;
1-Memurlara fazla çalışma yaptırma zamanı,
2-Memurlara fazla çalışma yaptırılacak haller,
3-Fala çalışma yaptırmanın hangi hallerde ücret ile karşılanacağı,
4-Fazla çalışmanın ücretle kaşıklanamaması halinde memura izin hakkı,
5-Fazla çalışma esas ve usullerinin Yönetmelik ile belirlenmesi,
6- Sözkonusu hükümlerin istisnası (MİT personeli),
düzenlenmiştir.
Mezkur hüküm uyarınca 19.2.1975 tarih ve 7/9493 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı
ile yürürlüğe konulan Fazla Çalışmanın Uygulama Esaslarını Gösterir Yönetmelik
13.3.1975 tarih ve 15176 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe konulmuştur.
Diğer taraftan; 26/12/2010 tarihli ve 6091 sayılı 2011 Yılı Merkezi Yönetim
Bütçe Kanunu 31.12.2009 tarihli ve 27802 Mükerrer sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır.
Bütçe Kanunun Ek Ders, Konferans ve Fazla Çalışma Ücretleri ile Diğer Ücret
Ödemelerinin Tutarları düzenleyen K - Cetveli "B. Aylık Maktu Fazla Çalışma
Ücreti:" bölümüne aşağıda yer verilmiştir.
2011 yılı Merkezi
Yönetim Bütçe Kanunu
K - CETVELİ
(Ek Ders, Konferans ve Fazla Çalışma Ücretleri ile
Diğer Ücret Ödemelerinin Tutarları)
B. Aylık Maktu Fazla Çalışma Ücreti: Aylık Maktu Miktar
1. Çevre ve Orman Bakanlığı ile Orman Genel Müdürlüğü Orman Muhafaza Memurlarına,
24 TL
2. Belediyeler ile bunlara bağlı müstakil bütçeli kamu tüzel kişiliğini haiz
kuruluşlarda (iktisadi işletmeler hariç), görevlerinin niteliği gereği 657 sayılı
Kanunda belirtilen çalışma süre ve saatlerine bağlı olmaksızın zabıta ve itfaiye
hizmetlerinde fiilen çalışan personel (destek hizmeti yürüten personel hariç)
ile kadrolu olarak fiilen çalışan koruma ve güvenlik personeline belediye meclisi
kararı ile tespit edilen miktar, fazla çalışma ücreti olarak maktuen ödenir.
Ancak, bunlara ödenecek aylık fazla mesai ücreti en son yapılan resmi nüfus
sayımına göre belediye nüfusu;
- 10.000'e kadar olanlar için 175 Türk Lirasını,
- 10.001'den 50.000'e kadar olanlar için 187 Türk Lirasını,
- 50.001'den 100.000'e kadar olanlar için 207 Türk Lirasını,
- 100.001'den 250.000'e kadar olanlar için 233 Türk Lirasını,
- 250.001'den 1.000.000'e kadar olanlar için 278 Türk Lirasını,
- 1.000.001'den fazla olanlar için 322 Türk Lirasını,
- Ankara, İstanbul ve İzmir büyükşehir belediyeleri dışındaki diğer büyükşehirlerin
itfaiye personeli için 322 Türk Lirasını,
- Ankara, İstanbul ve İzmir büyükşehir belediye sınırları içerisindekiler için
396 Türk Lirasını,
geçemez.
Yukarıdaki hükümlerin uygulanmasında büyükşehir sınırları içerisindeki belediyeler
içinde bulundukları büyükşehir nüfusuna tabidir.
3. Aylık maktu fazla çalışma ücreti alanlara, her ne ad altında olursa olsun
ayrıca fazla çalışmaya yönelik olarak başkaca bir ödeme yapılmaz.
4. Yukarıdaki hükümlere göre ödenecek aylık maktu fazla çalışma ücretleri;
a) Görevin yapılması sırasında veya görevden dolayı yaralanma ve sakatlanma
hallerinde tedavi süresince,
b) Bir yılda toplamı 30 günü geçmeyen hastalık izni sürelerinde,
c) İtfaiye hizmetlerinde çalışan personel için görevin yapılması sırasında
veya görevden dolayı hastalanma hallerinde tedavi süresince,
ç) Yurt içinde yapılacak hizmet içi eğitime katılma ve geçici görevli olarak
bulunma durumlarında,
ödenmeye devam olunur.
Diğer hallerde ise maktu fazla çalışma ücretleri, fiilen çalışıldığı sürece
ve bu süre ile orantılı olarak ödenir.
Yukarıda yer verilen mevzuat ve açıklamaların birlikte değerlendirilmesi çerçevesinde;
1- İtfaiye hizmeti günün 24 saatinde devam etmesi gereken bir hizmet malumdur.
2- 657 sayılı Kanunun (101md)ilgili hükümleri uyarınca itfaiye personeline personel
sayısı dikkate alınmak suretiyle çalışma saat ve şekilleri Devlet Personel Başkanlığının
görüşü alınmak suretiyle kurumlarınca düzenlenmektedir. Kurumunuz personel sayısını
dikkate almak suretiyle genel usule göre kurumunuzca değiştirilmesi mümkün bulunmaktadır.
3-2010 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanununun Ek Ders, Konferans ve Fazla Çalışma
Ücretleri ile Diğer Ücret Ödemelerinin Tutarları düzenleyen K - Cetveli "B.
Aylık Maktu Fazla Çalışma Ücreti:" bölümünde yer alan "Aylık maktu
fazla çalışma ücreti alanlara, her ne ad altında olursa olsun ayrıca fazla çalışmaya
yönelik olarak başkaca bir ödeme yapılmaz." hükmü uyarınca belirlenen maktu
ücret dışında fazla çalışma ücreti ve fazla çalışma ücret ile karşılanması sebebiyle
de ayrıca izinde verilemez.
Fazla Çalışmalardaki
İzin Hakkınızı İsteyin
Fazla çalışma
sebebiyle hak edilen izinler ne zaman yanar?
Hemşire fazla
çalışma için nöbet ücreti almak istemezse, izin verilmesi zorunlu mudur?
Diğer taraftan 657 sayılı Devlet memurları Kanunun 104 üncü maddesinin (E)
bendinde "Yıllık izin ve mazeret izinleri sırasında malî haklar ile sosyal
yardımlara dokunulmaz." hükmü yer almaktadır.
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri uyarınca; 1 ayı aşan sağlık izinleri
sebebiyle maktu fazla çalışma ücretinin kesileceği değerlendirilmektedir.