13 yıllık engelli memur, istifa eder ve özele geçip çalışırsa, 15 yıl üzerinden emekli olabilir mi?

% 60 bedensel engelli Devlet memuru 13 yıl hizmetten sonra istifa edip5-6 ay Sigortalı olarak çalıştığında emekli olabilir mi? Emekli olursa Devlet memurluğu hizmetlerine tazminat alabilir mi? Sorunuz özelinde bu konuyu açıklamaktayız.

Engelli Devlet memurları, göreve girişlerinde Özürlülere Verilecek Sağlık Kurulu Raporları Hakkında Yönetmeliğe uygun olarak alınmış olan ve en az özürlülük oranı % 40 olan raporları ile Devlet memurluğu görevlerine özürlülük kontenjanından girmiş iseler en az 15 yıl hizmet süreleri olduğunda emekli olabiliyorlar.

5434 sayılı T.C.Emekli Sandığı Kanunu Madde 39 hükmü ile 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu Madde 53 hükmü, bu konuyu düzenlemiş bulunmaktadır.

5434 sayılı Kanun Madde 39 hükmü;

“ j) Göreve girişlerinde, Özürlülere Verilecek Sağlık Kurulu Raporları Hakkında Yönetmeliğe uygun olarak alınmış ve raporda sakatlık oranı en az % 40 olanlardan fiili hizmeti 15 yıl olanların istekleri üzerine,”

657 sayılı Kanun Madde 53 hükmü,

“Kurum ve kuruluşlar bu Kanuna göre çalıştırdıkları personele ait kadrolarda % 3 oranında engelli çalıştırmak zorundadır. % 3’ün hesaplanmasında ilgili kurum veya kuruluşun (yurtdışı teşkilat hariç) toplam dolu kadro sayısı dikkate alınır.

Engelliler için sınavlar, ilk defa Devlet memuru olarak atanacaklar için açılan sınavlardan ayrı zamanlı olarak, engelli kontenjanı açığı bulunduğu sürece engel grupları ve eğitim durumları itibarıyla sınav sorusu hazırlanmak ve ulaşılabilirliklerini sağlamak suretiyle merkezi olarak yapılır veya yaptırılır.

Engelli personel çalıştırma yükümlüğünün yerine getirilmesinin takip ve denetimi ile engellilerin Devlet memurluğuna yerleştirilmesinden Devlet Personel Başkanlığı sorumludur. Engelli açığı bulunan kamu kurum ve kuruluşları bir sonraki yıl için alım yapacakları engellilere ilişkin taleplerini her yılın Ekim ayının sonuna kadar Devlet Personel Başkanlığına bildirmek zorundadır. Devlet Personel Başkanlığı kurum ve kuruluşların bildirimi üzerine, engelli kontenjanlarına yerleştirme yapabilir veya yaptırabilir.

Engellilerin memurluğa alınma şartlarına, merkezi sınav ve yerleştirmenin yapılmasına, eğitim durumu ve engel grupları dikkate alınarak kura usulü ile yapılacak yerleştirmelere, engellilerin görevlerini yürütmelerinde hangi yardımcı araç ve gereçlerin kurumlarınca temin edileceğine, kamu kurum ve kuruluşlarınca engelli personel istihdamı ile ilgili istatistiksel verilerin bildirilmesine ilişkin usul ve esaslar ile diğer hususlar Özürlüler İdaresi Başkanlığının görüşü alınarak Devlet Personel Başkanlığınca hazırlanacak yönetmelikle düzenlenir. “

Bugün için, özürlülerin emekliliklerinde, 1 Ekim 2008 tarihinden yürürlüğe girmiş olan 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu Geçici Madde 4 de bulunan hüküm uygulanmaktadır. Bu hüküm, 5434 sayılı Kanunun Madde 39 hükmünü uygulanamaz hale getirmiştir.

5510 sayılı Kanun Geçici Madde 4 de bulunan hüküm;

“Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce 5434 sayılı Kanun hükümlerine tabi olarak çalışmaya başlamış olup, çalışmaya başlamadan önce ilgili mevzuatına göre alınmış ve en az % 40 oranında özürlü olduklarını gösterir sağlık kurulu raporu bulunanlar ile en az % 40 oranında doğuştan özürlü olduklarını belgeleyenlerden aylık talep tarihinde bu Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında sigortalı olanlara; en az 5400 gün uzun vadeli sigorta kolları primi bildirilmiş ya da emekli keseneği ödenmiş olması kaydıyla, istekleri halinde bu madde hükümleri esas alınarak yaşlılık aylığı bağlanır. Ancak çalışmaya başladıktan sonra, Kurumca yetkilendirilen sağlık hizmet sunucularının sağlık kurullarınca usûlüne uygun düzenlenecek raporlar ve dayanağı tıbbî belgelerin incelenmesi sonucu, Kurum Sağlık Kurulunca çalışma gücündeki kayıp oranının;

a) % 50 ilâ % 59 arasında olduğu anlaşılan sigortalılar, en az 5760,

b) % 40 ilâ % 49 arasında olduğu anlaşılan sigortalılar, en az 6480,

gün uzun vadeli sigorta kolları primi bildirilmiş olması kaydıyla, haklarında bu fıkra hükümleri uygulanır. “

Kanun hükümlerinin yorumu;

Engelli emekliliği, diğer bir söylemle 15 yıl hizmet üzerinden bağlanacak olan yaşlılık aylığının koşulları belirttiğimiz maddelerde belirlenmiştir.

Bunlar;

- İlgili mevzuata gore alınmış olan ve en az % 40 oranında özürlü olduklarını gösterir sağlık kurulu raporu olması gerekmektedir.

- Engelli emekliliği için en az 15 yıl hizmet bulunması gerekmektedir.

- Engelli emekliliği başvurusu, aylık talep tarihinde emeklilik başvurusu Devlet memuru olarak görev yaparken yapılmalıdır.

Şayet, çalışmaya başladıktan sonra çalışma gücündeki kayıp oranlarını belirli oranlarda yitirenler için ise 15 yıldan biraz fazla bir süre hizmet aranmaktadır. Çalışma gücü kayıp oranını

- % 50 ilâ % 59 arasında olanlar için, en az 5760 gün (16 yıl),

- % 40 ilâ % 49 arasında olanlar için ise en az 6480 gün (18 yıl),

Hizmet aranmaktadır.

Sorunuzun Emekli aylığının bağlanması bölümünün cevabı;

13 yıl Devlet memurluğu hizmetinizden istifa ederek ayrılır 5-6 ay sigortalı veya 15 yılı tamamlayacak şekilde sigortalı çalışsanız dahi, Devlet memuru iken aylık talebinde bulunmanız ortadan kalkacağı için engelli Devlet memuru olarak emekli olamayacağınızı değerlendirmekteyiz.

Sorunuzun Devlet memurluğu sürenize tazminat alıp alamayacağınızın cevabı;

Devlet memurluğu hizmetlerine ikramiye ödenmesi koşullarının değiştiğini ve şartlarını Sitemizde açıklamış bulunmaktayız.

Devlet memurluğu hizmet sürelerine tazminat alınabilmesi için;

- 8 Eylül 1999 tarihinden once Devlet memuru olarak göreve başlamış olma ve bu tarihten sonra Devlet memurluğundan istifa ederek ayrılma durumunda en az 15 yıllık sigortalılık süresi ve en az 10 yıl hizmet süresinin olması gerekmektedir.

- 8 Eylül 1999 tarihinden sonra Devlet memuru olarak göreve başlanılmış ise, istifa ederek Devlet memurluğundan ayrılanlar için ise 25 yıllık sigortalılık süresi ve 4500 gün hizmet olması veya yalnızca 7200 gün hizmet süresinin olması gerekmektedir.

Bu durumda, 13 yıl hizmetiniz olduğundan 8 Eylül 1999 tarihinden sonra Devlet memurluğu görevine başladığınızı tahmin etmekteyiz. İstifa etmeniz durumunda tazminat alamayacağınızı söyleyebiliriz.

Değerlendirmemiz;

1- Tavsiyemiz 15 yıl hizmetinizi Devlet memuru iken tamamlayıp, Devlet memuru iken engelli durumunuzdan dolayı aylık talebinde bulunmanız sizin için doğru olacaktır. Bu şekilde engelli aylığı ile tazminat almanız gerekecektir.

2- Ancak 13 yıl hizmetiniz bulunuyor iken istifa etmeniz durumunda engelli aylığı ve de tazminat kaybınızın olacağını söylememiz doğru olacaktır.

Ayrıca, genel bilgi olarak;

Kamu görevlisi olarak görev yapan engellilerin yukarida yer alan hizmet sürelerine sosyal sigortalar veya bağ-kur kanununa tabi olarak geçen sigortalilik süreleri dahil edilir mi sorusunun cevabını yinelemeekteyiz.

2829 sayılı Sosyal Güvenlik Kurumlarına Tabi Olarak Geçen Hizmetlerin Birleştirilmesi Hakkında Kanunun;

3 üncü maddesinde hizmet süresinin tanımı, kurumlara emeklilik keseneği veya malullük, yaşlılık ve ölüm sigortası primi ödenmiş süreler olarak,

4 üncü maddesinde kurumlara tabi çeşitli işlerde çalışmış olanların hizmet süreleri, aynı tarihlere rastlamamak kaydıyla bu Kanuna göre aylık bağlanmasına hak kazanıldığında birleştirilir şeklinde

6 ncı maddesinde sigortalılık süresinin başlangıcı olarak Kurumlardan herhangi birine ilk defa sigortalı olunan tarih, sigortalılık süresinin başlama tarihi olarak,

yapılmıştır.

Buna göre de SSK.lı veya Bağ-Kurlu ve Devlet memurluğu hizmet süreleri emeklilik işlemlerinde birleşik değerlendirilmesi gerektiğini değerlendiriyoruz. Ve halen Devlet memuru olarak görev yapmakta olan engellilerin, Devlet memuru olarak göreve başlamadan önce İşçi veya Esnaf olarak çalışma süreleri bulunuyor ise 15, 16 veya 18 yılın doldurulmasında dikkate alınması gerektiğini değerlendirmekteyiz.

Engelli aylıklarında yaş koşulu bulunmamaktadır. Hizmet koşulunun tamamlanması aylık bağlanması için yeterli olmaktadır.