657 sayılı
Devlet Memurları Kanunun 105 inci maddesinin son fıkrasında "Ayrıca,
memurun bakmakla yükümlü olduğu veya memur refakat etmediği takdirde hayatı
tehlikeye girecek ana, baba, eş ve çocukları ile kardeşlerinden birinin ağır
bir kaza geçirmesi veya tedavisi uzun süren bir hastalığının bulunması hallerinde,
bu hallerin sağlık kurulu raporuyla belgelendirilmesi şartıyla, aylık ve özlük
hakları korunarak, üç aya kadar izin verilir. Gerektiğinde bu süre bir katına
kadar uzatılır." hükmü yer almaktadır.
Mezkur hükümde; refakat izninin, kimler için verileceği, hangi hallerde verileceği,
ne kadar süre izin verileceği, iznin şartları taşıyanlara verilmesi zorunlu
bir izin olduğu ve izin süresince de mali haklara dokunulmadan izin verileceği
düzenlenmiş olup, ancak refakat izinin hastane veya evde kullanılması hususunda
bir ayrıma yer verilmemiştir.
Mezkur 105 inci maddenin son fıkrasında refakat izninin verileceği kişileri;
-Bakmakla yükümlü olduğu anne, baba eş ve çocuklar için ağır bir kaza geçirmesi
veya tedavisi uzun süren bir hastalığının bulunması hallerinde, bu hallerin
sağlık kurulu raporuyla belgelendirilmesi,
-Bakmakla yükümlü olmamakla birlikte refakat etmediği takdirde hayatı tehlikeye
girecek ana, baba, eş ve çocukları ile kardeşlerinden biri için ağır bir kaza
geçirmesi veya tedavisi uzun süren bir hastalığının bulunması hallerinde, bu
hallerin sağlık kurulu raporuyla belgelendirilmesi,
gerekmektedir.
657 sayılı Kanunun 105 inci maddesinin 6 ncı fıkrası hükmü uyarınca, Devlet
memurlarının hastalanmaları durumlarında verilecek raporların usule ve esaslarını
düzenlemek üzere 22/8/2011 tarihli ve 2011/2226 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı
uyarınca "Devlet
Memurlarına Verilecek Hastalık Raporları ile Hastalık Ve Refakat İznine İlişkin
Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik" 29/10/2011 tarihli ve 28099
sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmiş bulunmaktadır.
Anılan Yönetmeliğin "Refakat iznine ilişkin esaslar" başlıklı
10 uncu maddesinde "(1) Memurlara 657 sayılı Kanunun 105 inci maddesinin
son fıkrası uyarınca izin verilebilmesi için memurun;
a) Bakmakla yükümlü olduğu ana, baba, eş ve çocuklarından birinin,
b) Bakmakla yükümlü olmamakla birlikte refakat edilmediği takdirde hayatı tehlikeye
girecek ana, baba, eş ve çocuklarıyla kardeşlerinden birinin, ağır bir kaza
geçirdiğinin veya tedavisi uzun süren bir hastalığı bulunduğunun sağlık kurulu
raporuyla belgelendirilmesi zorunludur.
(2) Birinci fıkra çerçevesinde düzenlenecek ve refakat sebebiyle izin verilmesine
esas teşkil edecek sağlık kurulu raporunda; refakati gerektiren tıbbi sebepler,
refakat edilmediği takdirde hayati tehlike bulunup bulunmadığı, sürekli ve yakın
bakım gerekip gerekmediği, üç ayı geçmeyecek şekilde refakat süresi ve varsa
refakatçinin sahip olması gereken özel nitelikler yer alır. Gerekli görülmesi
halinde üç aylık süre aynı koşullarda bir katma kadar uzatılır.
(3) Aynı kişiyle ilgili olarak aynı dönemde birden fazla memur refakat izni
kullanamaz.
(4) Aynı kişi ve aynı vakaya dayalı olarak verilecek refakat izninin toplam
süresi altı ayı geçemez.
(5) İzin süresi içinde refakati gerektiren durumun ortadan kalkması halinde
memur iznin bitmesini beklemeksizin göreve başlar. Bu durumda veya izin süresinin
bitiminde, göreve başlamayan memurlar izinsiz ve özürsüz olarak görevlerini
terk etmiş sayılarak haklarında 657 sayılı Kanun ve özel kanunların ilgili hükümlerine
göre işlem yapılır.
(6) Refakat izni kullanılırken memurun aylık ve özlük haklan korunur."denilmektedir.
Diğer taraftan, 657nsayılı Devlet Memurları Kanunun "Aylıksız izin"
başlıklı 108 inci maddesinin (A) bendinde "Memura, 105 inci maddenin son
fıkrası uyarınca verilen iznin bitiminden itibaren, sağlık kurulu raporuyla
belgelendirilmesi şartıyla, istekleri üzerine onsekiz aya kadar aylıksız izin
verilebilir."denilmektedir.
Devlet memurlarına aynı kişi ve aynı gerekçe için memuriyeti süresince (maksimum)
en fazla (3+3) 6 ay refakat izni verilebilmektedir.
657 sayılı Kanunun 105 inci maddesinin son fıkrası
hükmü uyarınca Refakat izni kullanan devlet memuruna 18 aya kadar aylıksız izin
verilesi mümkün bulunmaktadır.
Devlet memurunun refakat izni kullandığı kişinin farklı bir hastalık veya
durumu için refakat ve aylıksız izin kullanmasının mümkün bulunmaktadır.
Daha önce refakat izni kullanan Devlet memuruna farklı
bir kişi için refakat ve aylıksız izin verilmesi mümkün bulunmaktadır.
Yukarıda yer erilen hüküm ve açıklamalar uyarınca; hakkında maksimum
süre kadar refakat izni kullanılmış fakat 5 ay sonra hastalığı yeniden nüksetmiş
kişi için yeniden refakat izni kullanılmasının mümkün olmadığı, ancak daha önce
kullanılmamış olması halinde 18 aya kadar aylıksız izin kullanılabileceği değerlendirilmektedir.