657 sayılı Devlet Memurları Kanununun mülga 209 uncu maddesi, 178 sayılı Kanun
Hükmünde Kararnamenin 10 uncu maddesine 5234 sayılı Kanunla eklenen (p) ve (r)
bendleri, Devlet Memurlarının Tedavi Yardımı ve Cenaze Giderleri Yönetmeliği
ile kapsama dahil kişilerin tedavi yardımı sağlanmasına ilişkin olarak Maliye
Bakanlığınca 23 Ekim 2008 tarih ve 27033 sayılı Resmi Hazete'de6 sıra sayılı
"Tedavi Yardımına İlişkin Uygulama Tebliği" yayımlanarak yürürlüğe
konulmuş bulunmaktadır.
Memurlar için
Tedavi Yardımına İlişkin Uygulama Tebliği (Sıra No: 6)
Anılan Tebliğin "2.2 Sağlık kurum ve kuruluşlarının tanımı"
başlıklı bölümünde Birinci, ikinci ve üçüncü basamak resmi ve özel sağlık kurum
ve kuruluşları tanımlanmıştır.
Memurların tabi olacağı sevk işlemleri ise "2.4. Sevk işlemleri"
başlıklı bölümünde düzenlenmiştir. İlgili hüküm şu şekildedir:
"5258 sayılı Aile Hekimliği Pilot Uygulaması Hakkında Kanun gereği aile
hekimliği uygulamasına geçilen illerde, öncelikle aile hekimine başvurulması,
aile hekimince lüzum görülmesi halinde ikinci veya üçüncü basamak sağlık kurumlarına
aile hekimince sevkin yapılması teşvik edilecektir. Pilot uygulamanın sağlıklı
bir şekilde yerleşmesini temin etmek ve sağlık hizmetlerine erişimi engellememek
amacıyla bu süreçte aile hekimliği uygulamasına başlanan illerde sevk zorunluluğu
olmayıp sevk işlemleri bu maddedeki diğer hükümlere göre yapılabilir.
Aile hekimliği uygulaması bulunmayan illerde, memurlar varsa kurum tabibine
gönderilecek, kurum tabibinin gerekli görmesi halinde ikinci veya üçüncü basamak
sağlık kurumuna sevk edilecektir. Kurum tabibi bulunmadığı takdirde memurlar
belediye sınırları ve mücavir alan içinde bulunan birinci, ikinci veya üçüncü
basamak sağlık kurum veya kuruluşuna doğrudan başvurabilirler. Kurum hekimliği
veya diğer birinci basamak sağlık kuruluşundan ikinci veya üçüncü basamak sağlık
kurumlarına yapılacak sevk işlemlerinde hastane ve hekim adı belirtilmez.
Memurun bakmakla yükümlü olduğu aile fertleri, kurum hekimliğine veya belediye
sınırları ve mücavir alan içerisindeki birinci, ikinci veya üçüncü basamak sağlık
kurum ve kuruluşlarına doğrudan veya sevkli olarak başvurabilirler.
Tıbbi gereklilik halleri dışında muayene ve tedavi işlemlerinin yukarıda belirtilen
esaslar çerçevesinde öncelikle belediye sınırları ve mücavir alan içinde tamamlanması
esastır. Bunun mümkün olmaması halinde, Yönetmelikteki genel esaslar geçerli
olmak üzere, memuriyet mahalli dışına yapılacak sevk işleminin, bulunulan yerdeki
ikinci veya üçüncü basamak sağlık kurumlarınca hastanın sevk edileceği ilçe
veya ilin ismi belirtilerek, tedavinin sağlanabileceği en yakın yerdeki ikinci
veya üçüncü basamak sağlık kurumuna yapılması gerekmektedir.
Bulunulan yer dışında sürekli olarak tedavisi gereken ve hastane tarafından
kontrol amacıyla çağrılan hastalar, bu durumun sevk evrakı üzerinde veya ayrı
bir raporla belgelendirilmesi ve kontrole çağırılmasına esas olan ilk sevk işleminin
usule uygun olması kaydıyla, kurum hekimlikleri tarafından veya kurum hekimliği
bulunmadığı takdirde diğer birinci basamak sağlık kuruluşları tarafından sevk
edilebilirler.
Aynı sevk kağıdı ile bir sağlık kurumuna müracaat edenlerin ilk muayenesini
müteakip yeni bir sevk kağıdına gerek kalmaksızın değişik bölümlerde aynı sevk
kağıdı ile muayene, tetkik, tahlil ve tedavi olmaları mümkün bulunmaktadır.
Bunun için yeterli sayıda nüsha içeren hasta sevk kağıdının düzenlenmesi ve
sağlık kurumlarınca tüm nüshaların ilk nüsha gibi değerlendirilerek işlem yapılması
esastır. Sonraki muayeneler konsültasyon olarak kabul edilir.
Sağlık kurumlarında yatırılarak tedavi altına alınan hastalar için üniversite
veya eğitim hastanelerinden ilgili dal uzmanı çağırılmak suretiyle konsültasyon
hizmeti alınması durumunda, ikinci bir sevk işlemine gerek kalmaksızın, konsültasyon
ücreti konsültan hekimce düzenlenen epikrize dayalı olarak tahakkuk ettirilecek
faturaya istinaden hastayı yatıran sağlık kurumu tarafından konsültan hizmeti
veren sağlık kurumunun döner sermayesine aktarılır.
Sağlık kurumlarında yatırılarak tedavi altına alınan hastaların yapılamayan
tetkik ve tahlilleri için diğer sağlık kurumlarına sevkinin gerektiği durumlarda,
ikinci bir sevk işlemine gerek kalmaksızın yapılan tetkik bedeli, hastayı sevk
eden sağlık kurumu tarafından tetkiki yapan kurumun döner sermayesine aktarılır.
Ayakta tedavi gören hastalara ait sevk evrakının hastalara verilen suretlerine
(tek hekim tarafından verilen istirahat raporlarına ilişkin sevk evrakı hariç)
muayene ve tedavi işlemlerinin tamamlanması sonrasında, kurum başhekiminin onayı
ve mühür tasdik işlemi yapılmayacaktır.
Sevk işlemleri, şehir içi sevklerde 3 (üç) işgünü, şehir dışı sevklerde 5
(beş) işgünü geçerlidir."
Dikkat edileceği üzere sadece son fıkrada sevk işlemlerinin ne kadar süre ile
geçerli olacağına ilişkin bir düzenleme yer almaktadır.Bunun dışında, sağlık
kurum ve kuruluşlarında işleme alınan sevk kağıtlarının hangi süre ile (10 gün
15 gün 20 gün 1 ay ve ya 2 ay vb.) geçerli olduğuna dair bir düzenleme bulunmamaktadır.
Sağlık kurum ve kuruluşlarının hasta kabul bölümlerinde genellikle hastalara
bu husus duyuru ile duyurulmakta olup, hastaların mağduriyetlerine engel olunmaya
çalışılmaktadır.
Yukarıda yapılan açıklamalar çerçevesinde şunları söyleyebiliriz:
1- Tedavi Yardımına İlişkin Uygulama Tebliği 2.4. maddesinin son fıkrası "Sevk
işlemleri, şehir içi sevklerde 3 (üç) işgünü, şehir dışı sevklerde 5 (beş) işgünü
geçerlidir." hükmü uyarınca sevkler şehir içinde 3 sehir dışında 5 gün
süre ile geçerlidir. Bu düzenleme sağlık kurum veya kuruluşuna başvuruya
ilişkindir.
2- Sevk Sağlık kurumunda işlendikten sonra kaç gün süre ile geçerli
olduğuna ilişkin olarak genel bir düzenleme bulunmamaktadır.
3- Sevk Sağlık kurumunda işlendikten sonra kaç gün süre ile geçerli olduğu,
genel bir düzenleme ile belirlenmediği için, sağlık kurumlarınca kurumsal düzeyde
belirlenmektedir. Bu nedenden dolayı da sağlık kurumlarınca bu hususta farklı
uygulama yapılması mümkündür.
En büyük sağlık hizmeti sunucusu ve özel hastanelerin denetleyicisi konumunda
olan Sağlık Bakanlığının bu hususta farklı uygulamaların önüne geçmek için genel
bir düzenleme yapması yerinde olacaktır.