Devlet memurunun ana ve babasının tedavisini​n memur üzerinden sağlanması

5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun "Tanımlar" başlıklı 17/4/2008 tarihli ve 5754 sayılı Kanunun 1'inci maddesi ile değişik 3'üncü maddesinin 10'uncu fıkrasında "Bakmakla yükümlü olduğu kişi: Bu Kanunun 60 ıncı maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinin (1) ve (2) numaralı alt bentlerinin dışında kalan genel sağlık sigortalısının, sigortalı sayılmayan veya isteğe bağlı sigortalı olmayan, kendi sigortalılığı nedeniyle gelir veya aylık bağlanmamış olan;

a)Eşini,

b) 18 yaşını, lise ve dengi öğrenim veya 5/6/1986 tarihli ve 3308 sayılı Meslekî Eğitim Kanununda belirtilen aday çıraklık ve çıraklık eğitimi ile işletmelerde meslekî eğitim görmesi halinde 20 yaşını, yüksek öğrenim görmesi halinde 25 yaşını doldurmamış ve evli olmayan çocukları ile yaşına bakılmaksızın bu Kanuna göre malûl olduğu tespit edilen evli olmayan çocuklarını,

c) Geçiminin sigortalı tarafından sağlandığı Kurumca belirlenen kriterlere göre tespit edilen ana ve babasını," ve 22'nci fıkrasında da "Sağlık hizmeti: Genel sağlık sigortalısı ve bakmakla yükümlü olduğu kişilere 63 üncü madde gereği finansmanı sağlanacak tıbbî ürün ve hizmetleri," ifade edeceği hükümleri yer almaktadır.

Mezkur 5510 sayılı Kanunun "Sağlık hizmetleri ve diğer haklar ile bunlardan yararlanma" başlıklı 62'nci maddesinde "Bu Kanun gereğince genel sağlık sigortasından sağlanacak sağlık hizmetlerinden ve diğer haklardan yararlanmak, genel sağlık sigortalısı ve bakmakla yükümlü olduğu kişiler için bir hak, Kurum için ise bu hizmet ve hakların finansmanını sağlamak bir yükümlülüktür.

Sağlık hizmetlerinden ve diğer haklardan genel sağlık sigortalısı ile bakmakla yükümlü olduğu kişiler yararlandırılır. Bu Kanun kapsamındaki kişilere sağlanacak sağlık hizmetleri ve diğer haklar ile kişilerden alınan primlerin tutarı arasında ilişki kurulamaz."hükmü yer almaktadır.

5510 sayılı Kanununun 107 nci maddesi hükmü uyarınca 28/08/2008 tarihli ve 26981 sayılı Resmi Gazete'de Genel Sağlık Sigortası İşlemleri Yönetmeliği yayımlanmıştır.

Anılan Yönetmeliğin "Tanımlar" başlıklı 3'üncü maddesinin (e) bendinde "Bakmakla yükümlü olduğu kişi: Kanunun 60 ıncı maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinin (1) ve (2) numaralı alt bentlerinin dışında kalan genel sağlık sigortalısının, sigortalı sayılmayan veya isteğe bağlı sigortalı olmayan, kendi sigortalılığı nedeniyle gelir veya aylık bağlanmamış olan;

1) Eşini,

2) 18 yaşını, lise ve dengi öğrenim veya 5/6/1986 tarihli ve 3308 sayılı Meslekî Eğitim Kanununda belirtilen aday çıraklık ve çıraklık eğitimi ile işletmelerde meslekî eğitim görmesi hâlinde 20 yaşını, yüksek öğrenim görmesi hâlinde 25 yaşını doldurmamış ve evli olmayan çocukları ile yaşına bakılmaksızın bu Kanuna göre malul olduğu tespit edilen evli olmayan çocuklarını,

3) Her türlü kazanç ve irattan elde ettiği gelirinin asgari ücretin net tutarından daha az olan ve diğer çocuklarından sağlık yardımı almayan ana ve babasını," olarak tanımlanmıştır.

Ayrıca söz konusu Yönetmeliğin "Genel sağlık sigortalısının bakmakla yükümlü olduğu kişiler" başlıklı 7 nci maddesinde de “Genel sağlık sigortalısının, sigortalı veya isteğe bağlı sigortalı sayılmayan, kendi sigortalılığı nedeniyle gelir veya aylık bağlanmamış olan;

a) Eşi,

b) 18 yaşını, lise ve dengi öğrenim görmesi hâlinde 20 yaşını, yüksek öğrenim görmesi hâlinde 25 yaşını doldurmamış ve evli olmayan çocukları ile yaşına bakılmaksızın çalışma gücünü en az %60 oranında yitirdiği kurum sağlık kurulu tarafından tespit edilen evli olmayan çocukları,

c) Her türlü kazanç ve irattan elde ettiği gelirinin asgari ücretin net tutarından daha az olan ve diğer çocuklarından sağlık yardımı almayan ana ve babası,

genel sağlık sigortalısının bakmakla yükümlü olduğu kişi olarak kabul edilir.

(2) Ana ve babası boşanmış çocukların, genel sağlık sigortası kapsamındaki hakları, mahkeme kararı ile velayet hakkı verilmiş olan genel sağlık sigortalısı ana ya da baba üzerinden sağlanır. Velayet hakkı verilmeyen kişinin üzerinden de sağlık hizmeti ile yol gideri, gündelik ve refakatçi hakları sağlanabilir. Bu durum, çocuğun sağlık hizmeti ve yol gideri, gündelik ve refakatçi haklarından yararlandırılacağı ana ya da baba tarafından Kuruma verilecek bir dilekçe ile belgelenir.

(3) Genel sağlık sigortalısının tescili aşamasında veya sonrasında bakmakla yükümlü olduğu kişilerin elektronik ortamda Kurumca tespit edilememesi hâlinde, genel sağlık sigortalısı tarafından bildirim yapılır.

(4) Kurum, genel sağlık sigortalısının bakmakla yükümlü olduğu; eşinin, 18 yaşını doldurmuş çocuklarının, ana ve babasının sağlık hizmetlerinden ve yol gideri, gündelik ve refakatçi haklarından yararlanma hakkının devam edip etmediğini öncelikle elektronik ortamda periyodik olarak kontrol eder. Bunun mümkün olmaması hâlinde gerekli belgeleri kişilerden isteyerek kontrolü yapar. "denilmektedir.

5510 sayılı Kanun uyarınca; Genel sağlık sigortalısının bakmakla yükümlü olduğu kişilere ilişkin şartlar belirlenmiştir. Bunları genel ve özel şartlar olarak tasnif etmek mümkündür.

Genel Şartları

Genel sağlık sigortalısının (Bu Kanunun 60 ıncı maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinin (1) ve (2) numaralı alt bentlerinin dışında kalan)

1- Sigortalı sayılmayan

2 -İsteğe bağlı sigortalı olmayan,

3-Kendi sigortalılığı nedeniyle gelir veya aylık bağlanmamış olan;

Özel Şartlar

1- Eşini, (Ayrıca özel şart bulunmamaktadır.)

2- Evli olmayan çocukları için

- lise ve dengi öğrenim 18 yaşını,

- 5/6/1986 tarihli ve 3308 sayılı Meslekî Eğitim Kanununda belirtilen aday çıraklık ve çıraklık eğitimi ile işletmelerde meslekî eğitim görmesi halinde 20 yaşını,

- Yüksek öğrenim görmesi halinde 25 yaşını doldurmamış

-Bu Kanuna göre malûl olduğu tespit edilen evli olmayan çocuklarını yaşına bakılmaksızın,

3- Ana ve Babanın;

-Geçiminin sigortalı tarafından sağlanması

(Yönetmelik ile belirlenmiş kriterler)

-Her türlü kazanç ve irattan elde ettiği gelirinin asgari ücretin net tutarından daha az olması

-Diğer çocuklarından sağlık yardımı almayan

5510 sayılı Kanunun 60 maddesinin (c) bendinin 1 ve 2 inci fıkralarında “Yukarıdaki (a) ve (b) bentlerine göre sigortalı sayılmayanlardan;

1) Harcamaları, taşınır ve taşınmazları ile bunlardan doğan hakları da dikkate alınarak, Kurumca belirlenecek test yöntemleri ve veriler kullanılarak tespit edilecek aile içindeki geliri kişi başına düşen aylık tutarı asgari ücretin üçte birinden az olan vatandaşlar,

2) Vatansızlar ve sığınmacılar,

…

genel sağlık sigortalısı sayılır.”ifadesi yer almaktadır.

Yukarıda yer verilen açıklamalar uyarınca;

Devlet memurunun yukarıda sayılan genel ve özel şartları taşıyan ana ve babasının tedavi giderlerini “geçiminin sigortalı tarafından sağlanması ve her türlü kazanç ve irattan elde ettiği gelirinin asgari ücretin net tutarından daha az olması ve diğer çocuklarından sağlık yardımı almaması halinde” Devlet memurun sosyal güvenliği üzerinden karşılamasının mümkün bulunduğu değerlendirilmektedir.