Tayinde ailemi götürmeme rağmen yine de ailem için harcırah alabilir miyim?
Soru
Sözleşmeli İnşaat Mühendisi olarak EÜAŞ ta çalışmaktayım. 17.10.2005 tarihinde görev yaptığım Afşin/Kahramanmaraş'tan Ankara'ya kendim dilekçe vermeden tayinim gerçekleşti. Evliyim ve ailemle
Afşin/Kahramanmaraş'ta lojmanda oturmaktayım. Tayinim çıkmış olmasına rağmen evimi kiralık ev bulamadığım için taşıyamadım. Ankara'da göreve başladım. Harcırah hesaplanırken evi taşımadığım ve lojmanda
oturduğum gerekçe gösterilerek sadece şahsım için harcırah aldım. Ailem için taşındıktan sonra vereceklerini söyleyip vermediler. Bu da taşınmak istediğim zaman parasal yönden sıkıntı çekmeme sebep olmaktadır.
Yapılan uygulama doğrumu? Doğru değil ise hakkımı nasıl arayabilirim.
Cevap
6245 sayılı Kanunun Harcırahın sureti tediye ve mahsubunu düzenleyen 59'uncu maddesinde; "Harcırah, memur ve hizmetlinin gidişinde ve ailenin nakli sırasında peşin olarak verilir.
Harcırahın tam miktarının önceden tayin ve tespitinin mümkün olmadığı hallerde yetecek miktarda para avans olarak verilir. Harcırahını kati olarak veya avans suretiyle alanlardan zati sebepler
yüzünden daimi veya muvakkat vazife mahallerine 15 gün içinde hareket etmeyenler aldıkları parayı derhal iade etmeye mecburdurlar.
Aile için harcırah itasında (ödemesinde) ilgililerin verecekleri beyan kağıtları esas tutulur. Bu beyan kağıdında harcırahın tahakkuk ettirilebilmesi için lüzumlu malümat gösterilir.
Daimi memuriyetle bir yere gönderilenler gidecekleri mahalle varış tarihinden ve muvakkat vazife ile gönderilenler de memuriyetleri mahalline dönüş tarihlerinden itibaren bir ay zarfında harcırah
beyannamelerini, evrakı müspiteleri ile birlikte dairesi amirine tevdi ederler. Memurun kendisinden evvel veya sonra hareket eden ailesi için avans para verildiği takdirde bu bir aylık müddet,
ailenin evvel gitmesi halinde memur veya hizmetlinin yeni vazifesi mahalline varış tarihinden ve sonra gitmesi halinde de bunların memur veya hizmetli nezdine muvasalatları tarihinden itibaren hesap olunur.
Beyannameyi alan daire amirleri bunu vize ettikten sonra taşrada mahallin en büyük malmemuruna ve merkezde de alakadar mali mercie vermekle mükelleftirler.
Vakı masraf verilen avans paradan ziyade ise fazlası tesviye ve az ise farkı re'sen istirdat olunur.
Evrakı müspite tedariki mümkün olmıyan hallerde bu imkansızlığın sebepleri ile vakı masrafın hesabı alakadar tarafından mensup olduğu daire amirine yazılı olarak bildirilir. İmkansızlık sebepleri dairesince
varit ve muhik görüldüğü ve masrafın hesabında bir fazlalık bulunmadığı neticesine varıldığı takdirde avans bu hesaba göre mahsup olunur.
Alındıkları tarihten itibaren tahakkuk ettirilecek faizleri de dahil olmak üzere birinci fıkra gereğince derhal iade edilmiyen paralarla harcırahlarını avans olarak alıp da bu zimmetlerinin mahsubu için
muktazi evrakı üçüncü fıkrada yazılı müddetler zarfında teslim etmiyenlerin bu borçları bu evrakı verdikleri zaman harcırah istihkakları ayrıca tahakkuk ettirilip ödenmek üzere aylık, ücret veya kabili
haciz sair istihkaklarının yarısı bu borçları tamamen kapanıncaya kadar ve hüküm alınmaya hacet kalmaksızın re'sen istirdat olunmak suretiyle tahsil olunur.
Harcırah itası ve avansların mahsubu muamelelerinde aksi sabit oluncaya kadar memurun beyanına itibar olunur." hükmü, Hilafı hakikat beyanname verenleri düzenleyen 60'ıncı maddesinde;
"Bu kanuna göre tahakkuk edecek, istihkakın miktarını artıracak şekilde-maddi hatalar hariç-hilafı hakikat beyanname verenler hakkında, mensup oldukları kurumların inzibat, memurin, müdürler
komisyonları gibi salahiyetli heyet ve makamlarının kararı ile ve işlenen suçun mahiyet ve şümülüne göre rütbe veya sınıf tenzili veya ihraç cezalarından her hangi biri tatbik olunur ve bu gibilerin
bu suretle aldıkları fazla harcırah, Devlet özel idare ve belediyelerce Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Kanununa göre ve bu kanuna tabi diğer kurumlarca da umumi hükümlere tevfikan tahsil olunur.
Suçlu hakkında idarece ittihaz olunan inzıbati kararlar cezai takibata mani olmayıp bu gibiler hakkında ayrıca hukuku amme davası ikame ve kanuni takibat icra olunur."hükmü yer almaktadır.
Bu hükümler birlikte değerlendirildiğinde,
1- Ailenizi gideceğiniz yere götürmediğiniz takdirde aile masrafı almanız mümkün değildir.
2- Şayet vereceğiniz harcırah beyannamesinde ailenizi ve evinizi götürmediğiniz halde götürmüş gibi beyan ederek harcırah almanız halinde bu husus tespit edilirse aldığınız harcırah sizden
tahsil edileceği gibi hakkınızda disiplin işlemleri uygulanacaktır.
3- Ayrıca şunu da belirtmek gerekir ki harcırah peşin olarak verilmesi gereken bir ödemedir. Evrakı müsbiteyi tamamlamak harcırahı alan kişinin sorunudur. Sorudan anlaşıldığı kadarıyla
harcırahın peşin olarak ödenmediği görülmektedir. Bu husus açıkça Kanuna aykırıdır. Şu hususu da belirtmek gerekir ki idareler harcırah ödemesi yaptığı kişilerden fatura vb.
belge istememektedirler.