657 sayılı
Devlet Memurları Kanununun Aile Yardımı Ödeneğini düzenleyen 202 nci
maddesinde; "Evli bulunan Devlet memurlarına aile yardımı ödeneği verilir.
Bu yardım, memurun her ne şekilde olursa olsun menfaat karşılığı çalışmayan
veya herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşundan aylık almayan eşi için 1500,
çocuklarından herbiri için de 250 gösterge rakamının (72 nci ay dahil olmak
üzere 0-6 yaş grubunda yer alan çocuklar için bir kat artırımlı) aylık katsayısı
ile çarpılması sonucu elde edilecek miktar üzerinden ödenir. Eşlerden birine
iş akdi veya toplu sözleşme gereği çocukları için yapılan aile yardımı ödeneği
daha düşük ise, yalnız aradaki fark ödenir. Bu fıkrada yer alan gösterge rakamlarını
3 katına kadar artırmaya Bakanlar Kurulu yetkilidir.
Dul memurların çocukları için yukarıki fıkralar hükmü uygulanır.
Boşanma veya ayrılık vukuunda mahkeme bu yardımın hangi tarafa ve ne oranda
verileceğini de kararında belirtir.
Devlet memurunun, geçimini sağladığı üvey çocukları için de bu ödenek verilir."
hükmü, aile yardımı ödeneğine hak kazanma başlıklı 204 üncü maddesinde; "Memur,
eş için ödenen aile yardımı ödeneğine evlendiği; çocuk için ödenen yardıma da
çocuğunun doğduğu tarihi takip eden ay başından itibaren hak kazanır."
hükmü ile aile yardımı ödeneği hakkını kaybetme 205 inci maddesinde; "Memur,
eş için ödenen aile yardımı ödeneği hakkını eşinden boşanma veya eşinin ölümü,
çocuk için ödenen yardım ödeneği hakkını da çocuğun ölümü veya 206 ncı maddedeki
hallerin vukuunu takip eden ay başından itibaren kaybeder." hükmü yer
almaktadır.
Aile Yardımı Ödeneğinin Ödeme Usulü, anılan Kanunun 203 üncü maddesinde yer
alan "Aile yardımı ödeneği Devlet memurlarına her ay aylıklarıyla birlikte
ödenir. Karı ve kocanın her ikisi de memur iseler bu ödenek yalnız kocaya verilir.
Aile yardımı ödenekleri hiç bir vergi ve kesintiye tabi tutulmaksızın ödenir
ve borç için haczedilemez." hükmü ile belirlenmiştir.
Çocuk için aile yardımı ödeneği verilmiyecek haller 657 sayılı Kanunun 206
ncı maddesinde "1. Evlenen çocuklar,
2. 25 yaşını dolduran çocuklar (25 yaşını bitirdiği halde evlenmemiş kız çocukları
ile çalışamayacak derecede malüllükleri resmi sağlık kurulu raporuyla tespit
edilenler için süresiz olarak ödeneğin verilmesine devam olunur.),
3. Kendileri hesabına ticaret yapan veya gerçek veya tüzel kişiler yanında her
ne şekilde olursa olsun menfeat karşılığı çalışan çocuklar (Öğrenim yapmakta
iken tatil devresinde çalışanlar hariç),
4. Burs alan veya Devletçe okutulan çocuklar." olarak sayılmıştır.
Söz konusu mevzuat uyarınca istisna durumlar hariç evli
olmayan, 25 yaşını doldurmayan, kendi adına ticaret yapmayan ve menfaat karşılığı
çalışmayan ve devletin burs verdiği veya okutmadığı çocukları için devlet memuruna
aile yardımı ödeneği ödenmektedir.
25 yaşını doldurmadan önce ticaret yapıp bırakan, evlenip boşanan veya belli
dönem burs alan ve devletin okuttuğu çocuklar için sadece bu dönem için aile
yardımı yapılmamaktadır.
Bu dönemler harcama belgeleri yönetmeliğinin ilgili hükümleri çerçevesinde
beyan edilmesi gerekmektedir. Bu hallerin son bulması halinde de Aile Yardımı
bildiri vermek suretiyle yeniden aile yardımı almak mümkün bulunmaktadır.
İşte toplu sözleşme mutabakatının
tam metni
Diğer taraftan, Kamu görevlileri sendikaları ile kamu işveren kurulu arasında
imzalanan 2016-2017 Toplu Sözleşmesinin Genel Hükümler bölümünün "Burs
alan veya Devletçe okutulan çocuklar için aile yardımı ödeneği verilmesi"
başlıklı 11 inci maddesinde
" (1) 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 202 nci maddesi ve 926 sayılı
Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununun 153 üncü maddesi uyarınca çocuk için
verilmekte olan aile yardımı ödeneği, burs alan veya Devletçe okutulan çocuklardan
anılan Kanunlarda bu ödeneğin verilmesine ilişkin diğer şartları taşıyanlar
için de aynı usul ve esaslar dahilinde ödenir." denilmektedir.
2016-2017 toplu sözleşmenin anılan hükmü çerçevesinde burs alan ve devletçe okutulan çocuklar için 25 yaşını
doldurmamaları halinde aile yardımı yapılabilmektedir.
İSTİSNA OLARAK:
25 yaşını doldursalar dahi evlenmemiş kız çocukları için aile yardımı alınabilmektedir.
25 yaşını doldurmakla birlikte çalışamayacak derecede malüllükleri resmi sağlık
kurulu raporuyla tespit edilen kız veya erkek çocuklar için devlet memuru aile
yardımı ödeneği alabilmektedir.
Öğrenim yapmakta iken tatil devresinde çalışan 25 yaşını doldurmamış çocuklar
için memurlara aile yardımı ödeneği yapılabilmektedir.
Ayrıca, 31/12/2005 tarihli ve 26040 3. mükerrer sayılı Resmi Gazetede Merkezi
Yönetim Harcama Belgeleri Yönetmeliği yayımlanarak yürürlüğe girmiş
bulunmaktadır. Anıllan Yönetmeliğin "Sosyal yardımlar" başlıklı 12
inci maddesinde "Kamu personeline yapılacak sosyal yardım ödemelerinde,
ödemenin çeşidine göre aşağıda belirtilen belgeler aranır.
a) Evlenme yardımı: Aile yardımı bildirimi (Örnek No: 14) ödeme belgesine bağlanır.
b) Aile yardımı: Aylıklarla birlikte ödenen bu yardım, personelin ilk işe girişinde
alınacak Aile Yardımı Bildirimine (Örnek: 14) dayanılarak ödenir. Bu bildirim,
personelin aile yardımından yararlanan eş veya çocuk durumunda meydana gelen
değişiklikler ile yer değiştirme suretiyle atama halinde yenilenir. Bildirimler,
ödeme belgesinin Sayıştaya gönderilecek nüshasına eklenir." hükmü yer
almaktadır.
Aile yardımı ödeneğinden faydalanmak için Merkezi Yönetim Harcama Belgeleri
Yönetmeliğinin 12 inci maddesi hükmü uyarınca beyanname verilmesi gerekmektedir.
Yukarıda yer verilen hüküm ve açıklamalar uyarınca;
1-25 yaşını doldurmamış ancak evlenip boşanmış olan kendileri hesabına ticaret
yapmayan veya gerçek veya tüzel kişiler yanında her ne şekilde olursa olsun
menfeat karşılığı çalışmayan ve geçimi memur tarafından karşılanan çocuklar
için aile yardımı ödeneği ödenmesi gerektiği değerlendirmektedir.
2-Bu durumdaki çocuklar için aile yardımı ödeneğinden faydalanmak için Merkezi
Yönetim Harcama Belgeleri Yönetmeliğinin 12 maddesi hükmü uyarınca beyanname
verilmesi gerekmektedir.
Yazdır