Boşanıp aylık alma düşüncesinde olanların sosyal güvenlik durumu nasıl olur:
Yetim aylık ödenme şartları 5434 e ve 5510 a göre farklılık göstermektedir.
5434 e göre kız yetimlere aylık ödenme şartları; Evli olmamak, Memur statüsünde görev yapmamak ve yine memur statüsünden dolayı emekli aylığı almamak durumlarının olması gerekir.
5510 a göre kız yetimlere aylık ödenme şartları; Evli olmamak, işçi, esnaf, memur statüsünde görev yapmamak ayrıca, yabancı ülke mevzuatına tabi olarak çalışmamak ve kendi çalışmaları dolayısıyla gelir veya aylık almamak durumlarının olması gerekir.
5510 da yer alan Madde 56 hükmü; hem 5434 e tabi olanlardan, hem de 5510 a tabi olanlardan dolayı hak sahipliği kapsamında yetim aylığı alanlarla ilgili önemli bir değişiklik yapmıştır.
Madde 56 hükmünde gelir ve aylık bağlanmayacak haller kapsamına "Eşinden boşandığı halde, boşandığı eşiyle fiilen birlikte yaşadığı belirlenen eş ve çocukların, bağlanmış olan gelir ve aylıklarının kesileceği ve bu şekilde ödenmiş tutarların da geri alınacağı" durumu da girmiş bulunmaktadır.
Değerlendirmemiz:
Sosyal güvenlik kapsamında bazı şartlara bağlı olarak yapılan ödemelerin, bu şartları bir şekilde farklı kazanma yollarının seçilmesinin uygun olmadığını, yani toplumda rahatsızlık uyandıran ve yine toplumda ifade edildiği şekliyle anlaşmalı boşanmalar ile Devletten kazanç sağlama, kazanmadan para edinme yolunun seçilmesini engellemektedir.
Boşanmaların anlaşmalı mı değil mi olduğunun tespiti zor bir tespit olarak görünse de bir şekilde tespit yapıldığında ödemelerin de faiziyle birlikte SGK tarafından tahsil edilmekte olduğu da bellidir. Yetim maaşının kesilmesinin önemli şartı, boşanan kişinin boşandığı eşiyle aynı çatı altında fiilen yaşaması gerektiğini, bu şeklinde tespitinin SGK tarafından yapılmakta olduğunu söyleyebiliriz.
Ayrıca, Madde 96 hükmünde de, fazla veya yersiz olarak yapıldığı tespit edilen ödemelerin kişilerin kasıtlı ve kusurlu davranışlarından doğmuş olduğu anlaşıldığında faizi ile birlikte geri tahsil edilmesi gerektiği de belirtilmiştir. Yani bir anlamda halk arasında ifade edilen anlaşmalı boşanma ifadesinden de anlaşıldığı üzere bu işlem kişinin kasıtlı yapmış olduğu bir işlem olma kapsamına girmekte olduğu belli olmaktadır.
Farklı değerlendirme: İhtiyacı olan veya ihtiyacı olmayan ancak bu şekilde aylık alma kapsamına girme yolunu seçenlerin bazı hak kayıplarının da olabilme ihtimali bulunmaktadır. Yani bu şekliyle eşinden boşanıp sırf yetim aylığı alma düşüncesinde olanların bu süre zarfında boşandığı eşinin vefatı halinde bu kişiden miras hakkının da yok olabileceği unutulmamalıdır.
Sonuç bağlamında; Anlaşmalı boşanarak Devletten haksız maddi çıkar sağlamanın doğru bir işlem ve düşünce olmayacağını, bu şekilde işlem yapanların durumlarının SGK tarafından incelendiğini, aldıkları tutarın SGK tarafından fazlasıyla geri alındığını, ayrıca suç duyurusunda bulunulduğunun da bilinmesi gerektiğini, belirtiriz.
Yazdır