Eşi yurtdışında bir göreve atanan memura aylıksız izin verilir mi?

657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 108/D maddesinde, "Özel burs sağlayan ve bu burstan istifade etmesi için kendilerine aylıksız izin verilenler de dahil olmak üzere burslu olarak ya da bütçe imkanlarıyla yetiştirilmek üzere yurtdışına gönderilen veya sürekli görevle yurtiçine ya da yurtdışına atanan veya en az altı ay süreyle yurtdışında geçici olarak görevlendirilen memurlar veya diğer personel kanunlarına tabi olanlar ile yurtdışına kamu kurumlarınca gönderilmiş olan öğrencilerin memur olan eşleri ile 77 nci maddeye göre izin verilenlerin memur olan eşlerine görev veya öğrenim süresi içinde aylıksız izin verilebilir." hükmü, 108/E maddesinde ise, "Memura, yıllık izinde esas alınan süreler itibarıyla beş hizmet yılını tamamlamış olması ve isteği halinde memuriyeti boyunca ve en fazla iki defada kullanılmak üzere, toplam bir yıla kadar aylıksız izin verilebilir. Ancak, olağanüstü hal veya genel hayata müessir afet hali ilan edilen bölgelere 72 nci madde gereğince belli bir süre görev yapmak üzere zorunlu olarak sürekli görevle atananlar hakkında bu bölgelerdeki görev süreleri içinde bu fıkra hükmü uygulanmaz" hükmü yer almaktadır.

Memurun sürekli görevle yurt dışına atanan eşine bağlı olarak maddenin (D) fıkrası ile getirilen aylıksız izin hakkından yararlanabilmesi için eşinin memur veya diğer personel kanunlarına tabi çalışan olması şartı bulunmaktadır. Mülga Devlet Personel Başkanlığı görüşlerinde 926 sayılı Kanun, 2802 sayılı Kanun, 2914 sayılı Kanun, 399 sayılı KHK, 3269 sayılı Kanun, 3466 sayılı Kanun ve 3191 sayılı Kanun diğer personel kanunları olarak kabul edilmektedir.

Kanunun lafzına çok bağlı kalınması halinde; sözleşmeli personelin memurluktan ayrı bir statü olması ve bu personelin çalışma koşullarının Bakanlar Kurulu Kararıyla düzenlenmesi sebebiyle diğer personel kanunlarına tabi olarak değerlendirilememesi karşısında yurtdışı göreve atanan 4/B'li personelin memur olana eşine aylıksız izin verilemeyeceği söylenebilir.

Ancak kurumlarca yurtdışına gönderilen ve kamu personeli olmayan öğrenciler için bile verilmiş bir hakkın, kanunla genel çerçevesi çizilmiş bir istihdam şekli olan sözleşmeli personel için verilmemesi hayatın olağan akışına aykırı görünmektedir. Sözleşmeli personel statüsünün genel çerçevesinin Kanunla düzenlenmiş olması karşısında bu statüde görev yapan personelin personel kanunlarına tabi personel gibi değerlendirilmesinin daha doğru olacağını düşünmekteyiz. Bu değerlendirmeye Milli Eğitim Bakanlığınca da iştirak edilmesi halinde öğretmen eşinizin yurtdışı görev süreniz boyunca aylıksız izinli sayılması mümkün olacaktır.

Ayrıca kanunun lafzi yorumuna bağlı kalınması durumunda 4/B ile birlikte sayıları gittikçe artan 375 sayılı KHK'nin ek 27. maddesine tabi idari hizmet sözleşmesiyle çalışan sözleşmeli personelin memur olan eşlerine de aylıksız izin verilemeyeceğini, bu durumun ise Anayasada yer verilen ailenin korunmasına ilişkin hükümlere aykırı olacağını belirtmek isteriz.

Diğer taraftan (D) fıkrası kapsamındaki aylıksız izin talebinin uygun görülmemesi karşısında eşinizin yargı yoluna başvurması ve/veya (E) fıkrası ile getirilen bir yıl süreli izin hakkından yararlanması mümkün bulunmaktadır.