Kanser tedavisi gören memur isteği dışında başka bir ile tayin edilebilir mi?

Soru:

Cevap: Devlet memurlarının kurum içi yer değiştirmeleri 657 sayılı Kanunun 72. maddesi ile 76. maddesine dayanılarak yapılmaktadır. Kanunun 72. maddesinde, kurumlarda yer değiştirme suretiyle atanmaların; hizmetlerin gereklerine, özelliklerine, Türkiyenin ekonomik, sosyal, kültürel ve ulaşım şartları yönünden benzerlik ve yakınlık gösteren iller gruplandırılarak tespit edilen bölgeler arasında adil ve dengeli bir sistem içinde yapılacağı hükme bağlanmış, aile birliğinin muhafaza edilmesi konusunda gerekli düzenlemelere yer verilmiş, engellilik durumundan kaynaklı yer değiştirmeler için düzenleme yapılması konusunda idareye düzenleme yapma yetkisi verilmiştir. Ancak sağlık durumundan kaynaklı yer değiştirmeler konusunda 657 sayılı Kanunda bir düzenlemeye yer verilmemiştir.

Kanunun 76. maddesinde ise kurumların, görev ve unvan eşitliği gözetmeden kazanılmış hak aylık dereceleriyle memurları bulundukları kadro derecelerine eşit veya 68 inci maddedeki esaslar çerçevesinde daha üst, kurum içinde aynı veya başka yerlerdeki diğer kadrolara naklen atayabilecekleri hüküm altına alınmıştır.

Diğer taraftan, Devlet Memurlarının Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarına İlişkin Yönetmeliğin 11. maddesinde haklarında adli veya idari bir soruşturma yapılmış ve bu soruşturma sonucunda o yerde kalmasında sakınca görülmüş olan memurun hizmet bölgelerindeki ve/veya hizmet alanlarındaki zorunlu çalışma sürelerini tamamlamadan ve yer değiştirme suretiyle atanma dönemi beklenmeksizin hizmetin gereği olarak görev yerlerinin değiştirilebileceği hüküm altına alınmıştır.

Yönetmelikte ayrıca memurun isteği üzerine yer değiştirmesine imkan sağlayan haller arasında sağlık mazeretine bağlı yer değişikliği de sayılmıştır. Yönetmeliğin 13. maddesine göre memurun sağlık mazeretine dayanarak yer değiştirme talebinde bulunabilmesi için; kendisi, eşi, annesi, babası, bakmakla yükümlü olduğu çocukları ve yargı kararı ile vasi tayin edildiği kardeşinin hastalığının görev yaptığı yerde tedavisinin mümkün olmadığı veya mevcut görev yerinin söz konusu kişilerin sağlık durumunu tehlikeye düşüreceğini alınacak sağlık kurulu raporu ile belgelendirmesi gerekmektedir.

Mevzuata göre idarenin memurların görev yerlerini değiştirme konusunda geniş bir takdir yetkisi olsa da uygulamada zorunlu yer değiştirmeye tabi olmayan personelin tayinleri genel olarak istekleri halinde yapılmakta, istek dışı tayinler bir soruşturmaya dayalı olarak memurun o yerde kalmasının sakıncalı bulunması halinde gerçekleşmektedir. Zorunlu yer değiştirmeye tabi memurlar ise hizmet bölge/alanlarındaki görev sürelerini doldurduklarında rotasyon dahilinde diğer hizmet bölge/alanlarına atanmakta, zorunlu hizmet süreleri içinde eş durumu, sağlık mazereti veya can güvenliği mazereti bulunması halinde bölge hizmet süreleri dolmaksızın istekleri üzerine tayin olabilmektedir.

Sonuç olarak idarelerin zorunlu yer değiştirmeye tabi olmayan personelinin görev yerlerini istekleri dışında değiştirebileceğini, ancak bu işlemde kamu yararı bulunması gerektiğini; yer değiştirmenin bir soruşturmaya dayalı olmaması veya geçerli bir sebebe dayanmaması halinde yargı mercilerince iptal edileceğini değerlendirmekteyiz. Sağlık mazeretinin zorunlu bölge hizmeti kapsamındaki personele bile isteği halinde tayin hakkı verdiği dikkate alındığında kanser gibi ağır bir sağlık sorunu yaşayan personelin tayini yapılırken çok daha titiz davranılması gereklidir. Bu şekilde bir tayin işlemine maruz kalan memurun vakit geçirmeden yürütmeyi durdurma istemli bir iptal davası açması sonuç almak bakımından en etkin yol olacaktır.