Büyük bir memur kitlesini ilgilendiren zam ve tazminatlarla ilgili önemli bir sorun ve çözüm önerisi

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 67'nci maddesinde 631 sayılı KHK ile yapılan değişiklik ile diğer şartları taşımakla birlikte üst derecelerde kadro olmadığı için derece yükselmesi yapamayan memurların kazanılmış hak aylıklarının, öğrenim durumları itibariyle yükselebilecekleri dereceyi asmamak şartıyla işgal etmekte oldukları kadroların üst derecelerine yükseltilmesine imkan tanınmıştı. Bu düzenleme ile kurumların takdir hakkı tamamen ortadan kaldırılmıştır.

Şüphesiz ki bu önemli bir değişiklikti ancak, yeterli olmadı. Çünkü, Genel İdare Hizmetleri Sınıfı'nda bulunan memurların maaş unsurunda önemli bir yer işgal eden zam ve tazminatlar yan ödeme kararnamesinde kadro şartına bağlanmıştır. Bu uygulama adaletsizdir. Çünkü, 5'inci dereceden yukarı derecelerde unvansız memur kadrosu olmadığı için zam ve tazminatlar açısından ortaokul mezunu memur ile üniversite mezunu memur arasında hiçbir fark yoktur. Ayrıca, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'na göre memurların kadro olarak öğrenim durumu itibariyle birinci dereceye kadar yükselmelerine hiçbir engel yoktur. Tek engel 190 sayılı KHK hükmü gereği 5 ve daha yukarı derecelerde memur kadrosu ihdas edilmesine Maliye Bakanlığı ve Devlet Personel Başkanlığının uygun görüş vermemesidir. Bu durum uygulamada gereksiz unvan değişikliği taleplerine yol açmaktadır. Örneğin, memurlar zam ve tazminattan faydalanmak için veri hazırlama ve kontrol işletmeni veya bilgisayar işletmeni unvanlı kadrolara atanmak için çaba göstermektedirler.

Bu Sorun Nedeniyle Uğranılan Hak Kaybının Tutarı 5'inci dereceli bir kadroda bulunan unvansız bir memurun özel hizmet tazminatı % 49'dur. Kadro derecesinin 4'üncü dereceye yükselmesi halinde özel hizmet tazminatı % 55 olacaktır. Aradaki farkın mali boyutu 9.500x34.300x% 6 = 19.551.000 TL'dir. Bu miktarın maaş katsayısına bağlı olduğu göz önüne alındığında dar gelirli bir memur için önemli bir meblağ olduğu görülecektir.

Bu sorunun çözümü için yan ödeme kararnamesi olarak bilinen 1998/10548 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı'nın 9'uncu maddesinin şu şekilde değiştirilmesi gerekmektedir. "MADDE 9- 2182 sayılı Kanun ile 457 ve 458 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameler'le bir derece verilenlere; üst derecelerde kadro olmadığı için derece yükselmesi yapamayan ve kazanılmış hak aylıkları 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun değişik 37 ve 67'nci maddeleri uyarınca bir üst dereceye yükseltilenlere; diğer Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnameler'le getirilen intibak hükümleri gereğince üst derecelere yükselen memurların İş Güçlüğü, İş Riski, Temininde Güçlük ve Mali Sorumluluk Zammı ile Özel Hizmet Tazminatı'nın ödenmesinde kazanılmış hak aylık dereceleri esas alınır."

Temmuz ayında Bakanlar Kurulunun gündemine girecek olan maaş zamlarının bir de bu açıdan değerlendirilmesi düşük maaş alan memurlar açısından yararlı olacaktır. Zaten maaş zamları da Bakanlar Kurulu kararı ile düzenlendiği için yukarıda belirtilen aksaklık çok rahatlıkla çözülebilecektir.