657 sayılı Devlet Memurları Kanunun 4 üncü maddesinin ( B) bendinde "Sözleşmeli
personel: Kalkınma planı, yıllık program ve iş programlarında yer alan önemli
projelerin hazırlanması, gerçekleştirilmesi, işletilmesi ve işlerliği için şart
olan, zaruri ve istisnai hallere münhasır olmak üzere özel bir meslek bilgisine
ve ihtisasına ihtiyaç gösteren geçici işlerde, kurumun teklifi üzerine Devlet
Personel Başkanlığı ve Maliye Bakanlığının görüşleri alınarak Bakanlar Kurulunca
geçici olarak sözleşme ile çalıştırılmasına karar verilen ve işçi sayılmayan
kamu hizmeti görevlileridir. (36 ncı maddenin II - Teknik Hizmetler Sınıfında
belirtilen görevlerde yukarıdaki fıkra uyarınca çalıştırılanlar için, işin geçici
şartı aranmaz.)
Ancak, yabancı uyrukluların; tarihi belge ve eski harflerle yazılmış arşiv kayıtlarını
değerlendirenlerin mütercimlerin; tercümanların; Millî Eğitim Bakanlığında norm
kadro sonucu ortaya çıkan öğretmen ihtiyacının kadrolu öğretmen istihdamıyla
kapatılamaması hallerinde öğretmenlerin; dava adedinin azlığı nedeni ile kadrolu
avukat istihdamının gerekli olmadığı yerlerde avukatlarını, (....) kadrolu istihdamın
mümkün olamadığı hallerde tabip veya uzman tabiplerin; Adli Tıp Müessesesi uzmanlarının;
Devlet Konservatuvarları sanatçı öğretim üyelerinin; İstanbul Belediyesi Konservatuvarı
sanatçılarının; bu Kanuna tâbi kamu idarelerinde ve dış kuruluşlarda belirli
bazı hizmetlerde çalıştırılacak personelin de zorunlu hallerde sözleşme ile
istihdamları caizdir.
Sözleşmeli personel seçiminde uygulanacak sınav ile istisnaları, bunlara ödenebilecek
ücretlerin üst sınırları ile verilecek iş sonu tazminatı miktarı, kullandırılacak
izinler ve bu hususlara ilişkin esas ve usûller Bakanlar Kurulunca kararlaştırılır."
hükmü yer almaktadır.
Mezkur Maddenin ikinci fıkrası hükmü uyarınca 06.06.1978 Tarih ve 7/15754 Sayılı
Bakanlar Kurulu Kararı kararlaştırılan Sözleşmeli Personel Çalıştırılmasına
İlişkin Esaslar
28.6.1978 tarih ve 16330 Sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
İş sonu tazminatına ilişkin düzenlemelere Söz konusu Esasların 7 inci maddesinde
"Kamu kurum ve kuruluşlarının yurt dışı teşkilatlarında sözleşmeli olarak
çalıştırılan yabancı uyruklu personel ile haftalık çalışma saati süresi 40 (kırk)
saatin altında bulunan personel (Ek: 05/06/2006-2006/10557 K.) (Milli Eğitim
Bakanlığında norm kadro sonucu ortaya çıkan öğretmen ihtiyacının kadrolu öğretmen
istihdamıyla kapatılamaması hallerinde sözleşme ile çalıştırılacak öğretmenlerde
40 saat şartı aranmaz) hariç olmak üzere, en az 2 hizmet yılını tamamlayanlardan;
a) 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu gereğince malûllük veya yaşlılık aylığı
bağlanması veya toptan ödeme yapılması,
b) Hizmetlerine gerek kalmadığı için sözleşmesinin feshedilmesi veya yenilenmemesi,
c) İstihdamına ilişkin mevzuatında yer alan hükümler uyarınca ilgilinin kendi
isteği ile sözleşmeyi feshetmesi,
d) İlgilinin ölümü,
hallerinden birinin vuku bulmasından dolayı hizmet sözleşmesi sona erenlere,
görev yapmakta olduğu pozisyon unvanı itibariyle, Devlet Memurları Kanununa
göre girebilecekleri hizmet sınıfındaki aynı veya benzeri kadro unvanı esas
alınarak hizmet yılı ve öğrenim durumu aynı olan emsali personele 5434 sayılı
Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanunu hükümlerine göre bir hizmet yılı için
ödenecek azami emeklilik ikramiyesi tutarını geçmemek üzere, çalışılan her tam
hizmet yılı için ayrılış tarihindeki hizmet sözleşmesinde yazılı aylık brüt
ücret tutarında iş sonu tazminatı ödenir. Bir yıldan artan süreler için de,
tam yıl için hesaplanan miktardan o süreye isabet eden tutar kadar ödeme yapılır.
Bu tazminatın ödenmesinde; daha önce iş sonu tazminatı, ikramiye ve kıdem tazminatı
ile benzeri ödemelerde değerlendirilmiş süreler dikkate alınmaz. İş sonu tazminatı
ödemesinde dikkate alınmış süreler kıdem tazminatı ile 5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti
Emekli Sandığı Kanunu hükümleri uyarınca ödenecek ikramiye hesabında değerlendirilmez.
Ölüm halinde, yukarıdaki fıkra uyarınca hesaplanacak tutar, ölenin kanuni mirasçılarına
ödenir.
Kamu kurum ve kuruluşlarının yurt dışı teşkilatlarında sözleşmeli olarak çalıştırılan
yabancı uyruklu personelden; hizmetlerine gerek kalmaması veya yaş haddi nedenleriyle
sözleşmesi fesh edilen veya yenilenmeyenler, yerel sosyal güvenlik mevzuatına
göre emeklilik, malûllük veya ölüm nedeniyle ayrılanların iş sonu tazminatı
konusunda, yerel mevzuata uyulmasının zorunlu olmadığı durumlarda, Dışişleri
ve Maliye Bakanlıklarının uygun görüşleri alınmak koşulu ile sözleşmelere hüküm
konulabilir. Ancak bu yolla ödenecek iş sonu tazminatı tutarı aralıksız olarak
çalışılan her tam yıl için son aylık sözleşme ücretinin %50'sini geçemez. Bir
yıldan artan süreler için de, tam yıl için hesaplanan miktardan o süreye isabet
eden tutar kadar ödeme yapılır.
Bu statüde çalışanların sözleşme koşullarına uymaması nedeniyle kurum tarafından,
sözleşme esasları dışında herhangi bir nedenle çalışanlar tarafından, sözleşmesinin
feshedilmesi veya yenilenmemesi hallerinde, iş sonu tazminatı ödenmez.
İş sonu tazminatı ödemelerinde emsal belirleme hususları ile uygulamada ortaya
çıkabilecek tereddütleri gidermeye Maliye Bakanlığı yetkilidir." denilmektedir
Yukarıda yer verilen açıklamalar uyarınca;
1- Sözleşmeli personelin, belirli bir yaştan sonra sözleşmesinin fesh edilmesine
dair düzenleme bulunmamaktadır. İdare haklı sebebe binaen her zaman sözleşmeyi
fesh eedebilir. Ancak, sebep söstermeksizin 4/B'linin sözleşmesi fesh edemez.
Detaylı bilgi için tıklayınız.
2- Sözleşmeli personelin emekli olması veya sözleşmesinin fesh edilmesi halinde
belirtilen Esasların 7inci maddesi hükmü çerçevesinde iş sonu tazminatı alma
hakkı bulunmaktadır. Konuya ilişkin daha önce yayımlanan ayrıntılı haber için
bakınız.
3- 5 yıl ve daha fazla hizmet için daha önce yayımlanmış olan haber için tıklayınız.
Sözleşmeli personelin tecrübesine bağlı olarak farklı ücret skalası uygulanabilmektedir.
4- Sözleşmeli personelin Şef, müdür yardımcısı veya müdür unvanlı Memur kadroları
için açılan görevde yükselme sınavlarına girmeleri mümkün bulunmamaktadır.
5- Denge tazminatından Sözleşmeli personel faydalanabilmektedir. Yeni yapılan
düzenlemede aksine bir düzenleme de yer almamaktadır. Yayımlanacak Bakanlar
Kurulu Kararı çerçevesinde 4/B li sözleşmeliler de denge tazminatında yapılan
iyileştirmeden faydalanabileceklerdir. Detaylı bilgi için tıklayınız.
6- 4/B sözleşmeli personelin kadroya geçirilmesi ancak kanuni bir düzenleme
ile gerçekleştirilebilir. Bu hususa ilişkin tasarıya ulaşılamamıştır.
Yazdır