Yurt dışı borçlanmada dikkat edilmesi gerekenler

Yurtdışı çalışması bulunan engelli memur nasıl emekli olabilir? Sorunuz özelinde durumunuzu değerlendirmekteyiz.

Değerlendirmemiz durumunuz özelinde 5510 a tabi, yani 2008 yılı Ekim ayından sonra engelli olarak göreve girmiş memurlar açısından yapılmaktadır.

5510 a tabi engelli memurların yaşlılık aylığı bağlanma şartları;

Memurluk görevine başlamadan önce çalışma gücünün % 60 ını kaybettiği belli olarak, yani bu derecede hastalığı veya engelliliği bulunarak memurluğa başlamış olanlar en az 15 yıldan beri sigortalı olmak ve 3960 gün de Sosyal Güvenlik Kurumu primleri ödenmiş hizmetleri olmak kaydıyla yaşlılık aylığı bağlanmaktadır.

Veya, alınacak olan yeni sağlık kurulu raporunun Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Kurulunca incelenmesi neticesinde çalışma gücündeki kayıp oranının;

- % 50 - % 59 arasında olduğu anlaşılan sigortalılar, en az 16 yıldan beri sigortalı olmaları ve 4320 gün,

- % 40 - % 49 arasında olduğu anlaşılan sigortalılar ise, en az 18 yıldan beri sigortalı olmaları ve 4680 gün,

Sosyal Güvenlik Kurumu primleri ödenmiş hizmetleri olmak kaydıyla yaşlılık aylığı bağlanmaktadır.

Yani, bu şekilde olanlar genel emeklilik yaş ve hizmet koşullarına tabi olmayıp, yukarıda belirtilen şartları yerine getirdiklerinde engelliliklerinden dolayı yaşlılık aylığına hak kazanabilmektedirler.

Hizmetlere ve sigortalılık başlangıç tarihlerine etki edecek diğer bir husus da, yurtdışında Türk vatandaşlığını muhafaza ederek çalıştıkları süreleri Ülkemizde Sosyal Güvenlik Kurumuna borçlanma yaparak kazanacakları durum vardır.

Yurtdışında hizmet süreleri bulunanlar, yurt dışında çalıştıkları sürelerini ister 3201 sayılı Kanun şartları dahilinde Sosyal Güvenlik Kurumuna borçlanma yapabilir ve bunun sonucunda Sosyal Güvenlik Kurumundan kesintisiz olarak tam aylık alabilir (Borçlanmaları tamamıyla değil, yaşlılık aylığı bağlanması için gereken sigortalılık süresi, hizmet ve yaş hesabı yaparak istedikleri kadar süreyi borçlanabilmektedirler). Veya sosyal güvenlik sözleşmesi yapılmış ülkelerde hizmetleri olanlar hiç borçlanma yapmadan yaşlılık aylığı bağlanması için yurtdışı hizmet süreleri de dahil edilmek suretiyle yaş ve hizmet koşullarını sağlarlarsa orantılı hesap yapılmak suretiyle kısmi bir aylık bağlanabilmektedir.

Yani, Yurtdışında 16 yıl hizmeti olan kişi, bu 16 yıllık çalışmasının tamamını değil, sadece yaşlılık aylığı bağlanması için 9 yılı yetiyorsa 9 yılını borçlanma yapabilir, borçlanma yaptığında tam aylık alır, borçlanma yapmazsa diyelim 16 yıl yurtdışı + 9 yıl Türkiye toplam 25 yıl üzerinden SGK aylık bağlar, ancak SGK kişiye aylık ödemesinde sadece 9 yıla düşen tutarı öder.

Bu örneğimizden hareketle; engelli memurlar yurtdışı çalışmalarını 3201 sayılı Kanun dahilinde borçlanma yapmak ve kısmi değil de tam aylık almak isterlerse, bu borçlanmaları engelli memurlar durumlarına uygun olarak (engellilik oranlarına göre) 3960, 4320, 4680 güne ve sigortalılık süresinin başlangıç tarihine göre tamamlamalarının yeterli olacağını değerlendirmekteyiz.

Bugün için yapılacak yurtdışı borçlanmaları 5510 sayılı Kanun 4 ( b ) kapsamında değerlendirilmektedir, yani esnaf statüsünde değerlendirilmektedir.

Ayrıca, sigortalılık süresinin başlangıç tarihinin de Türkiye de sigortalılık başlangıç tarihinden geriye doğru bir sigortalılık süresi ve hizmet olarak dikkate alınmakta olduğunu değerlendirmekteyiz.

Sonuç bağlamında; Yurt dışı çalışma sürelerinizin size yetecek kadar olan süreyi borçlanma yapmanız ve bu suretle tam aylık alma durumunuzun söz konusu olabileceğini değerlendirmekteyiz.

Yani, durumunuza uygun olarak;

15 yıl + 3960 gün,

16 yıl + 4320 gün,

18 yıl + 4680 gün olarak hangi şartlara uygun ise bu şartlara göre borçlanma yapmanızı tavsiye edebiliriz.

Değerlendirmelerimiz bu şekilde olmakla birlikte,

Öncelikli olarak sağlık kurulu raporunuzun Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Kurulunca incelenmesi ve engelliliğinizin kabul edilmesi gerekir. Daha sonra da herhangi bir hak kaybı yaşanmaması açısından tavsiyemiz borçlanma talebinde bulunmadan Sosyal Güvenlik Kurumuna yazılı olarak müracaat edip kısmi aylığınızın borçlanma yaptığınızda tam aylık olarak ödenme şeklinin hangi tarihte yapılacağını ve tam aylık alabilmeniz için yurtdışında geçen sürenin ne kadarınıe borçlanma yapmanız gerektiğini ve borç tutarını öğrenmenizin daha sağlıklı olacağını değerlendirmekteyiz.

Yurtdışı hizmet borçlanması sonucunda yaşlılık aylığı bağlanması için;

- Yurtdışı borçlanma için müracaat edilmesi,

- Borçlanma tutarının tamamının Sosyal Güvenlik Kurumuna ödenmesi,

- Engellilikten dolayı yaşlılık aylığı bağlanması için gerekli şartların yerine getirilmesi,

- Bu şartlar yerine getirildikten sonra yaşlılık aylığı bağlanması için Sosyal Güvenlik Kurumuna müracaat edilmesi gereklidir.

- Ayrıca, Sosyal Güvenlik Kurumunca bağlanacak aylığın sürekli olarak ödenmesi için, yurtdışında ikamete dayalı herhangi bir yardım alınmaması ve yurtdışında çalışılmaması gereklidir. Yurt dışında yaşanabilir, ancak aylık ödenmesi için belirtilen şartların bulunması gerektiğini de belirtebiliriz.