KİT'lerdeki sözleşmeli personel, işçi kadrosuna sınavsız atanabilir mi?

Kamu idarelerinde askeri personel, hakim savcı ve akademik personeli saymazsak; memur, sözleşmeli ve işçi statüsü olmak üzere üç istihdam şekli bulunmaktadır. Geçmişte 4/C olarak bilinen geçici personel statüsü ilga edilmiş olup, 2017 yılında mevcut geçici personel 4/B yani sözleşmeli personel statüsüne geçirilmiştir.

Kamu kurumlarının bazılarında üç istihdam şekli de mevcutken, bazıları bütünüyle işçi statüsünde personel istihdam etmekte, bazı kurumlarda görev yapan tüm personel ise sözleşmeli statüde görev yapmaktadır. 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin ek 27. maddesi kurumlarda asli ve sürekli hizmetlerin sözleşmeli personel eliyle yerine getirilmesine imkan sağlarken bu personele ilişkin temel istihdam esaslarını düzenlemekte, ek 28. maddesi ise asli ve sürekli görevlerin işçi statüsündeki personel eliyle yerine getirilmesine imkan sağlamaktadır. Teşkilat düzenlemelerine dair Cumhurbaşkanlığı Kararnamelerinde bu iki maddeden birine atıf yapılmak suretiyle o kurumun istihdam şekli, başka bir ifadeyle personel statüsü belirlenmektedir. Anayasanın 128. maddesi bağlamında değerlendirdiğimizde bu kapsamdaki sözleşmeli personel ve işçilerin diğer kamu görevlisi kategorisine dahil olduğunu söylemek yanlış olmaz.

399 sayılı KHK kapsamında personel istihdam eden kamu iktisadi teşebbüslerinde memur, sözleşmeli ve işçi statüsünde personel istihdam edilmektedir. Söz konusu KHK'nin geçici 9 ve ek 1. maddeleri kapsamına giren KİT'lerde ise -BOTAŞ, TPAO, TEMSAN gibi- çalışan tüm personel işçi olup kapsam dışı ve kapsam içi diye ikiye ayrılmaktadır.

Kamuda personel statülerinin genel görünümüne kısaca yer verdikten sonra işçi alımına ilişkin temel mevzuaattan bahsetmek uygun olacaktır. Bu konudaki temel mevzuat Kamu Kurum ve Kuruluşlarına İşçi Alınmasında Uygulanacak Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliktir. Yönetmeliğe göre kamu idareleri işçi statüsünde istihdam edilecek personele ilişkin taleplerini İŞKUR'a iletmekte, açık işlere ilişkin ilanları İŞKUR yayımlamakta, adaylar başvurularını bu Kuruma yapmaktadır. Başvurular sonucunda önlisans ve lisans düzeyindeki işgücü talepleri için KPSS sonucu esas alınarak 4 katı aday, lise ve daha alt düzeydeki işgücü talepleri için noter huzurunda çekilecek kura ile belirlenecek 4 katı aday kurumlara gönderilmekte, kurumlar ise işe alınacakları İŞKUR tarafından bildirilen adaylar arasından yapacakları seçme ile tespit etmektedir. Kamu kurumlarında işçi statüsünde istihdam edilecek daire başkanı, dengi ve daha üst unvanlar ile kariyer meslek statüsündeki işçi alımları hakkında bu Yönetmelik uygulanmamaktadır. Kamu idarelerinin işçi statüsündeki personel ihtiyaçları genel olarak bu şekilde karşılanmaktadır.

Bu genel açıklamalardan sorunuzun cevabına gelecek olursak; kamu iktisadi teşebbüslerinin işçi alımları da yukarıda yer verilen Yönetmelik kapsamındadır. Memur, sözleşmeli personel ve işçi statüsünde personel istihdam eden bir kamu iktisadi teşebbüsünde görev yapan sözleşmeli personelin aynı kuruluşta işçi stütüsüne geçişi de yukarıda özetlenerek yer verilen Yönetmelik hükümleri kapsamında mümkün olabilecektir. Kuruluş içi statü değişikliğine ilişkin olarak Yönetmelikte bir istisna yer almadığından, mevcut koşullarda kuruluş yönetim kurulunun inisiyatifiyle işçi statüsüne geçişinizin yapılamayacağını değerlendiriyoruz.