Eş durumu mazareti sona eren personel, eski görev yerine dönmek zorunda mıdır?

Cevap: Devlet Memurlarının Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarına İlişkin Yönetmeliğin 12. maddesine göre, aile birliği mazeretine dayalı olarak yer değiştirmeye tabi tutulan memurun, mazeretinin devam ettiğini her yıl Ocak ayında alacağı belgeyle belgelendirmesi gerekli olup, zorunlu çalışma süresini aile birliği mazeretine dayalı olarak tamamlamamış olan memur mazeretinin sona ermesi durumunda, zorunlu hizmet süresinin eksik kalan kısmını tamamlamak zorundadır. Bu hükme göre zorunlu bölge hizmetini eş durumu mazereti sebebiyle tamamlamadan eşinin bulunduğu yere tayin edilen memurun mazeretin kalkması halinde zorunlu hizmetini tamamlaması için görev yeri değiştirilecektir.

Yönetmeliğin 14. maddesinde, aile birliği mazereti sebebiyle tayin yapılacak durumlar belirtilmiş olup bunlardan biri de özel sektörde çalışan eşlerle ilgilidir. Buna göre ücret karşılığı veya serbest olarak çalışan eşe bağlı olarak tayin yapılabilmesi için son iki yılda 360 gün prim ödeme şartı bulunmaktadır. Ancak madde hükmünün son fıkrası ile sağlık çalışanları için özel yönetmeliklerinde düzenleme yapmak kaydıyla özel sektörde çalışan eşe bağlı tayin konusunda farklı usul ve esaslar belirlenmesi konusunda Sağlık Bakanlığına yetki verilmiştir.

Sağlık Bakanlığı Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliğinin 20. maddesinde Genel Yönetmelik ile verilen yetki kapsamında farklı bir süre belirlenmiştir. Buna göre özel sektörde veya serbest olarak çalışan eşe bağlı olarak tayin yapılabilmesi için son dört yılda 720 gün prim ödeme koşulu getirilmiş, stratejik personel bakımından bu süre son beş yılda 1440 gün olarak belirlenmiştir.

Yönetmeliğin 18. maddesinin dördüncü fıkrası uyarınca, sağlık personeli aile birliği mazeretinin devam ettiğine dair belgeyi her yıl Ocak ayında kurumuna iletmek zorunda olup, aile birliği mazereti sona eren personele ilişkin bilgiler il sağlık müdürlükleri tarafından Bakanlığa iletilmektedir. Madde hükmünün beşinci fıkrasında ise, "Dördüncü fıkrada belirtilen hükümlere göre atanmış olup atanma gerekçeleri ortadan kalkan personelin bulunduğu il, 5 ve 6 ncı hizmet bölgesinde veya C ve D hizmet grubunda ise talebi halinde yerinde bırakılır. Aksi halde eski görev yerine veya eski görev yerleri esas alınarak, 26 ncı madde hükümlerine göre atanırlar. Eski görev yeri bulunmayanlar ise; görev yaptıkları yer esas alınarak 26 ncı madde hükümlerine göre atanırlar. Ayrıca, Devlet hizmeti yükümlülüğünü tamamlamadan sağlık ve aile birliği mazereti sona eren Devlet hizmeti yükümlüleri, ilk Devlet hizmeti yükümlüsü kurasıyla atanırlar." denilmek suretiyle eş durumu mazereti sona eren personel hakkında yapılacak işlem belirtilmiştir.

Diğer taraftan, ... ... Üniversitesi Rektörlüğü İstanbul ilinde olup, Üniversitenin eğitim birimleri İstanbul ve Ankarada faaliyet göstermektedir. Bu iller ise Devlet Memurlarının Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarına İlişkin Yönetmelik eki 1 Sayılı Cetvelde I. Bölge kapsamında yer almakta olup, aile birliği mazereti sona eren sağlık personelinin bu illerde görev yapmaya devam etmesi mümkün olmayacaktır.

Sonuç olarak, .. Savun....ma Üniversitesinde görev yapan eşi sebebiyle görev yeri değiştirilen sağlık personelinin, eşinin görevinin sona ermesi halinde mazereti kalkmış olacağından, ayrıca özel sektörde veya serbest olarak çalışan eşe bağlı olarak tayin için ise son dört yılda 720 gün prim ödeme şartı gerektiğinden bu personelin Yönetmelik hükmü gereği eski görev yerine atanması gerektiğini değerlendirmekteyiz.