Sağlık Bakanlığında işçi statüsünde görev yapanlar istifa edebilecek mi?

Sağlık Bakanlığının 27.10.2020 tarihli ve 3137 sayılı yazısında, "Bakanlığımız merkez ve taşra teşkilatında görevli bütün personelin;....1- Her ne sebeple olursa olsun bu süreçte görevinden çekilme (istifa) talebinde bulunan personelin mezkur talebi kabul edilmeyecektir." denilmektedir.

Devlet memurlarının çekilme veya istifa hakkının işçi statüsündeki personel bakımından karşığılı iş akdinin tek taraflı feshi olup, bu durum 4857 sayılı İş Kanununda düzenlenmiştir. Kanunun 17. maddesinde, "Belirsiz süreli iş sözleşmelerinin feshinden önce durumun diğer tarafa bildirilmesi gerekir.
İş sözleşmeleri;
a) İşi altı aydan az sürmüş olan işçi için, bildirimin diğer tarafa yapılmasından başlayarak iki hafta sonra,
b) İşi altı aydan birbuçuk yıla kadar sürmüş olan işçi için, bildirimin diğer tarafa yapılmasından başlayarak dört hafta sonra,
c) İşi birbuçuk yıldan üç yıla kadar sürmüş olan işçi için, bildirimin diğer tarafa yapılmasından başlayarak altı hafta sonra,
d) İşi üç yıldan fazla sürmüş işçi için, bildirim yapılmasından başlayarak sekiz hafta sonra,
Feshedilmiş sayılır.
Bu süreler asgari olup sözleşmeler ile artırılabilir.
Bildirim şartına uymayan taraf, bildirim süresine ilişkin ücret tutarında tazminat ödemek zorundadır." denilmektedir.

Bu hüküm uyarınca iş akdini tek taraflı fesheden işçi aynı gün işi bırakamamakta madde hükmündeki bildirim süreleri boyunca işe devam etmesi gerekmekte, aynı gün işten ayrılabilmesi için bu sürelere karşılık gelecek tutardaki ücreti tazminat olarak ödemesi gerekmektedir.

Diğer taraftan iş akdinin işçi tarafından tek taraflı feshinin sonuçlarından birisi istisnalar dışında kıdem tazminatı hakkının kaybedilmesidir. 1475 sayılı eski İş Kanununun yürürlükteki tek maddesi olan 14. madde işçilerin kıdem tazminatı hakkını düzenlemektedir. Madde hükmüne göre kadın işçi evlendiği tarihten itibaren bir yıl içinde kendi isteği ile iş akdini feshederse kıdem tazminatına hak kazanmaktadır.

Sonuç olarak iş akdini tek taraflı fesih hakkı yasal bir hak olup ancak kanunla kısıtlanabilir. Aksi bir durum Anayasanın 18. maddesinde düzenlenen zorla çalıştırma yasağının ihlali anlamına gelecektir. Bildirim sürelerine uyulması halinde bu sürenin bitiminde veya bu sürelere karşılık gelen ücret tutarında tazminatın işverene ödenmesi halinde talep tarihinde işçi işten ayrılabilecek olup, bu durumun memuriyete atanmaya herhangi bir olumsuz etkisi olmayacağını, ayrıca kadın işçinin evlilik tarihinden itibaren bir yıl içinde iş akdini feshetmesi halinde kıdem tazminatına da hak kazanacağını değerlendirmekteyiz.