Memur, istifa edip 4/B'ye geçtiğinde mükerrer emekli primini geri alabilir mi?

5510 a tabi memur istifa ederse görev aylığı ve SGK kesintilerinin iadesi istenir mi?

Memurluktan ayrılıp 4 / B kapsamına geçişlerde nakil işlemi olmadığından, böyle bir tercihte bulunanlar memurluktan istifa etmek zorundadırlar. İstifa halinde de görev aylıklarının ve prim kesintilerinin iadesi ortaya çıkar.

2008 yılı Ekim ayından sonra ilk defa memur olanlar tüm hükümleriyle birlikte 5510 a tabi olurlar. 5510 a tabi memurlar hakkında da 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu hükümleri uygulanır.

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu Madde 164 hükmü gereği, memurlara aylıkları her ayın başında peşin ödenmekte, emekliye ayrılma ve ölüm hallerinde o aya ait peşin ödenen aylık, geri alınmamaktadır.

5510 a tabi memurların sigortalılık başlangıçları, göreve başladıkları tarihten itibaren başlamakta, sigortalılığın sona ermesi de, ölüm ve aylık bağlanmasını gerektiren durumlarda görev aylıklarının kesildiği tarihi, azami çalışabilecekleri yaş hadleri ile sıhhi izin sürelerinin doldurulması halinde ise bu süre ve hadlerin doldurulduğu tarihi takip eden aybaşından itibaren sona ermekte, bu durumların dışında ise görevden ayrıldıkları tarihten itibaren sona ermektedir.

SGK prim oranları olarak % 9 çalışandan, % 11 de çalıştığı Kurumdan karşılanmak üzere prime esas kazancının % 20 si olmaktadır. Ayrıca, Genel Sağlık sigortası primi olarak da % 5 i çalışandan, % 7,5 i de çalıştığı kurumdan karşılanmak üzere prime esas kazancının % 12,5 i olmaktadır. Toplamda bir çalışandan dolayı Kurumlar her ay % 32,5 oranında SGK ya prim ödemektedir.

5510 a tabi memurlarda genelde her ayın 15 inde görev maaşlarını alırlar ve Kurumlar da yukarıda belirtilen oranlarda SGK kesintilerini yaparlar. 5510 a tabi memurların primleri peşin ödenmiş olsa da istifa halinde çalıştıkları gün hesabına göre yapılır ve buna göre prim ödemeleri yapılır. Bu durum 5434 de farklıdır. 5434 de her ay görev aylıkları alındığında primler tam gönderilse de istifa halinde primler geri tahsil edilmez, 5510 da ise tahsil edilir.

Bu durum memurun 1 aylık hizmeti için geçerli olmaktadır. Şayet emeklilik veya ölüm halleri dışında görevinden istifa etmek suretiyle ayrılma durumunda ise peşin ödenen aylık tutarları haksız edinim sonucunu ortaya çıkardığından, Kurumlarca kişilerden ödenen görev aylığı tutarları geri alınır ve Kurumlar fazla ödedikleri SGK kesintilerini yine SGK dan isterler. Aynı durum ücretsiz izne ayrılanlar içinde uygulanır, ancak tek bir fark olarak ücretsiz izinde olanların görevleriyle bağları kesilmediğinden genel sağlık sigortası prim oranlarına dokunulmaz.

Ayrıca, memurluk statüsü ile 4 / B statüsü çalışma şartları aynı olsa dahi, emeklilik şartları farklı olur. 4/B kapsamındaki çalışmalar işçi statüsünde değerlendirilir ve primleri işçiler hakkında uygulanan hükümler kapsamına dahil edilir. Ve prime esas kazancın tespitinde farklı ödeme tutarları esas alınır.

Sonuç bağlamında;

5510 a tabi memurların primleri 5434 e göre farklılık gösterir ve çalıştıkları süreye göre ödenir. Dolayısıyla fazla bir ödeme söz konusu olmayacağını değerlendirmekteyiz. Ve hem primlerin hem de ödenen görev aylıklarının geri tahsil edilmesinin doğru bir işlem olduğunu söyleyebiliriz.