23 yıldır emekli maaşı alıyorum. SGK, 2200 ek gösterge üzerinden maaş almam gerektiğini belirtti. Bana borç çıkardı. Bu doğru mu?

Ek gösterge rakamınızın 3600 den 2200 e indirilmesinden, sizin işlemlerinizde Sosyal Güvenlik Kurumunun kadro görev ünvanınız olarak, mühendis, mimar gibi ünvanlar veya müfettişlik gibi 3600 ek göstergeli kadro görev ünvanı esas alınarak işlemleri yapmış olduğunu, ancak bu ünvanlar veya 3600 ek göstergeli başka ünvanları ilgili kanun hükümlerine göre kazanmış olamayacağınızı değerlendirerek, size ödemiş olduğu 3600 ek göstergeye göre alınan tutar ile 2200 ek göstergeye göre ödenmesi gereken tutar arasındaki tutarları emekli aylıklarınızdan kesmek suretiyle tahsil etme yoluna gittiğini anlamaktayız.

Kadro görev ünvanınız bilinmediğinden, bu işlemin doğru olup olmadığı hakkında bir değerlendirme yapmamız mümkün olmamıştır.

Sizden tahsil edilmesi durumunu ve sizin yapmanız gereken işlemleri aşağıdaki şekilde değerlendirmemiz mümkün olacaktır.

Sosyal Güvenlik Kurumunun, 27 Eylül 2008 tarihli Resmi Gazetede yayımlatmış olduğu, Fazla Veya Yersiz Ödemelerin Tahsiline İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik uyarınca tarafınıza borç çıkartıldığı görülmektedir.

Bu yönetmelik hükümlerine göre;

1. İlgililerin kasıtlı ve kusurlu davranışlarından doğan fazla veya yersiz ödemeler, yanlış işlemin tespit edildiği tarihten geriye doğru en fazla on yıllık süre esas alınmak suretiyle borç çıkartılma işlemine tabi tutulmakta ve her bir ödemenin yapıldığı tarihten itibaren hesaplanacak kanuni faizi ile birlikte tahsil edilmektedir.
2. İlgililerin kasıtlı ve kusurlu davranışı dışında, Sosyal Güvenlik Kurumunun hatalı işlemlerinden doğan fazla ve yersiz ödemeler ise, yanlış işlemin tespit edildiği tarihten geriye doğru en fazla beş yıllık süre esas alınarak, borcun ilgiliye tebliğ edildiği tarihten itibaren üç ay içinde ödendiği takdirde faizsiz; üç aylık sürenin dolduğu tarihten sonra yapılacak ödemeler ise bu sürenin dolduğu tarihten itibaren hesaplanacak olan kanunî faizi ile birlikte tahsil edilmektedir.

Durumunuzdan, hakkınızda 3600 işleminin uygulanmasını Sosyal Güvenlik Kurumu kendi işlemlerinde esas almış, daha sonra bu işlemin yanlış bir işlem olduğunu değerlendirmek suretiyle bir işlem daha tesis etmiş olduğundan, işlemin tesis edildiği tarihten geriye doğru en fazla 5 yıllık bir süre içerisinde daha önce almış olduğunuz aylık tutarlarınızı borç tutarı olarak kaydettiği sonucu ortaya çıkmaktadır.

Peki, tarafınıza uygulanan işlemler ilgili yönetmelik hükümlerine göre doğru olduğunu değerlendirdiğimizde ( Kadro görev ünvanınız bilinmediğinden işlemin doğru olduğunu kabul ederek yorum yapmaktayız) sizin yapmanız gereken işlemler ne olacaktır.

1. Öncelikli olarak Sosyal Güvenlik Kurumuna yapacağınız müracaatınız ile yapılan işlemin neden yapıldığını sorgulamanız,
2. Olumsuz cevap aldığınızda, iki aylık süreyi geçirmeden idari dava açmanız. (Bu davayı idare mahkemelerinde veya iş mahkemelerinde açmanız mümkün olabilecektir)
3. İdari davaya esas konunuzda borç çıkartılmaya esas olan işlemin yani 3600 ek gösterge üzerinden aylık almanızın doğru olduğu yönünde iddianızı belirtebilirsiniz veya 3600 ek göstergenin tarafınıza uygulanmaması işleminin doğru olduğuna inanıyor iseniz, yalnızca borç tutarına itiraz yoluna gidebilirsiniz.
4. Borç tutarı, Sosyal Güvenlik Kurumunca hesaplanan bir tutar olduğundan doğru olduğunu değerlendirmekteyiz. Ancak açacağınız idari davada, borç tutarını kabul ettiğinizi ancak borç tutarının çıkartılmasında kendi hatanızın olmadığını belirterek Sosyal Güvenlik Kurumunca ödenen son ödeme tarihinden geriye doğru altmış günlük sürenin adınıza borç çıkartılması gerektiğini, diğer ödemelerin adınıza borç çıkartılmasının haksız bir uygulama olduğunu belirtebilirsiniz. Bu konuda Danıştayın vermiş olduğu kararları da örnek karar olarak göstermenizin mümkün olabileceğini belirtebiliriz.
5. Danıştay kararlarında, Danıştay İçtihatları Birleştirme Kurulunun 22,12,1973 gün ve Esas No; 1968/8, Karar No; 1973/14 sayılı kararına da vurgu yaparak, idarenin yokluk, açık hata, memurun gerçek dışı beyanı veya hilesi hallerinde süre aranmaksızın hatalı ödediği meblağı her zaman geri alabileceği, bunun dışında kalan hallerde hatalı ödemelerin tahsilinin ise, hatalı ödemenin yapıldığı tarihten başlamak üzere dava açma süresi içinde mümkün olacağı, bu süre geçtikten sonra mümkün olamayacağı ve tahsil edilemeyeceği hususları dikkate alınarak Danıştayın vermiş olduğu kararlarda, ödemelerin yapılmasında kişinin hatasının bulunmadığı gibi gerçek dışı beyanı ve hilesinin de söz konusu olmadığı hususlarına değinerek, hatalı ödemelerin tahsilinin en son yapılan hatalı ödeme tarihinden geriye doğru 60 gün içinde kalan sürede gerçekleşen yersiz ödemelerle sınırlı olacağı, bu süreyi aşan dönemlerde yapılan yersiz ödemelerin geri alınmasının mümkün bulunmadığı şeklinde kararlar