Eşi tarım sigortalısı memur eş yardımı alabilir mi?

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun Aile Yardımı Ödeneği başlıklı 202 nci maddesinde "Evli bulunan Devlet memurlarına aile yardımı ödeneği verilir.
Bu yardım, memurun her ne şekilde olursa olsun menfaat karşılığı çalışmayan veya herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşundan aylık almayan eşi için 1500, (2134) çocuklarından herbiri için de 250 gösterge rakamının (72 nci ay dahil olmak üzere 0-6 yaş grubunda yer alan çocuklar için bir kat artırımlı) aylık katsayısı ile çarpılması sonucu elde edilecek miktar üzerinden ödenir. (Mülga ikinci cümle: Eşlerden birine iş akdi veya toplu sözleşme gereği çocukları için yapılan aile yardımı ödeneği daha düşük ise, yalnız aradaki fark ödenir. Bu fıkrada yer alan gösterge rakamlarını 3 katına kadar artırmaya Bakanlar Kurulu yetkilidir." hükmü ve aile yardımı ödeneğine hak kazanma başlıklı 204 üncü maddesinde "Memur, eş için ödenen aile yardımı ödeneğine evlendiği; çocuk için ödenen yardıma da çocuğunun doğduğu tarihi takip eden ay başından itibaren hak kazanır." hükmü ile aile yardımı ödeneği hakkını kaybetme 205 inci maddesinde "Memur, eş için ödenen aile yardımı ödeneği hakkını eşinden boşanma veya eşinin ölümü, çocuk için ödenen yardım ödeneği hakkını da çocuğun ölümü veya 206 ncı maddedeki hallerin vukuunu takip eden ay başından itibaren kaybeder." hükümleri ile düzenlenmiş bulunmaktadır.
Diğer taraftan, Aile Yardımı Ödeneğinin Ödeme Usulü anılan Kanunun 203üncü maddesinde yer alan "Aile yardımı ödeneği Devlet memurlarına her ay aylıklarıyla birlikte ödenir.
Karı ve kocanın her ikisi de memur iseler bu ödenek yalnız kocaya verilir.
Aile yardımı ödenekleri hiç bir vergi ve kesintiye tabi tutulmaksızın ödenir ve borç için haczedilemez." hüküm ile belirlenmiştir.

Ayrıca, 31/12/2005 tarihli ve 26040 3. mükerrer sayılı Resmi Gazetede Merkezî Yönetim Harcama Belgeleri Yönetmeliği yayımlanarak yürürlüğe girmiş bulunmaktadır. Anıllan Yönetmeliğin "Sosyal yardımlar" başlıklı 12 inci maddesinde "Kamu personeline yapılacak sosyal yardım ödemelerinde, ödemenin çeşidine göre aşağıda belirtilen belgeler aranır.
a) Evlenme yardımı: Aile yardımı bildirimi (Örnek No: 14) ödeme belgesine bağlanır.
b) Aile yardımı : Aylıklarla birlikte ödenen bu yardım, personelin ilk işe girişinde alınacak Aile Yardımı Bildirimine (Örnek : 14 ) dayanılarak ödenir. Bu bildirim, personelin aile yardımından yararlanan eş veya çocuk durumunda meydana gelen değişiklikler ile yer değiştirme suretiyle atama halinde yenilenir. Bildirimler, ödeme belgesinin Sayıştaya gönderilecek nüshasına eklenir." hükmü yer almaktadır.
Aile yadımı ödeneğinden faydalanmak için Merkezî Yönetim Harcama Belgeleri Yönetmeliğinin 12 maddesi hükmü uyarınca beyanname verilmesi gerekmektedir.

Ancak, 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunun "Tanımlar" başlıklı 3 üncü maddesinin 19 uncu fıkrasında"Tarımsal faaliyet: Kendi mülkünde, ortaklık veya kiralamak suretiyle başkalarının mülkünde veya kamuya mahsus mahallerde; ekim, dikim, bakım, üretme, yetiştirme ve ıslah yoluyla yahut doğrudan doğruya tabiattan istifade etmek suretiyle bitki, orman, hayvan ve su ürünleri elde edilmesini ve/veya bu ürünlerin yetiştiricileri tarafından; muhafazasını, taşınmasını veya pazarlanmasını," ifade edeceği, "Sigortalı sayılanlar" başlıklı 4 üncü maddesinin Köy ve mahalle muhtarları ile hizmet akdine bağlı olmaksızın kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanları düzenleyen (b) bendinin 4 üncü fıkrasında "Tarımsal faaliyette bulunanlar,"hükmü bulunmaktadır

Diğer taraftan, mezkûr Kanunun "Sigortalı sayılmayanlar" başlıklı 6 ncı maddesinin (ı) Kamu idarelerinde ve Kanunun ek 5 inci maddesi kapsamında sayılanlar hariç olmak üzere, tarım işlerinde veya orman işlerinde hizmet akdiyle süreksiz işlerde çalışanlar ile tarımda kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlardan; tarımsal faaliyette bulunan ve yıllık tarımsal faaliyet gelirlerinden, bu faaliyete ilişkin masraflar düşüldükten sonra kalan tutarın aylık ortalamasının, bu Kanunda tanımlanan prime esas günlük kazanç alt sınırının otuz katından az olduğunu belgeleyenler ile 65 yaşını dolduranlardan talepte bulunanlar," sigortalı sayılmaz ve anılan Maddenin 2 inci fıkrasında "Birinci fıkranın (ı) bendinin uygulanmasında, Türkiye Ziraat Odaları Birliğinin görüşü alınır. Bu maddenin uygulamasına ilişkin usûl ve esaslar, Kurum tarafından çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir."ifadesi yer almaktadır

5510 sayılı Kanunun "Yürürlükten kaldırılan hükümler" 106 maddesinin 4 üncü fıkrası hükmü uyarınca 17/10/1983 tarihli ve 2926 sayılı Tarımda Kendi Adına ve Hesabına Çalışanlar Sosyal Sigortalar Kanununu yürürlükten kaldırılmıştır.

Mülga 2926 sayılı Kanunda da yukarıda yer verilen hükümler mahiyetinde hükümler yer almaktadır.

Yukarıda yer verilen 5510 sayılı kanunun mezkur hükümleri çerçevesinde; hizmet akdine bağlı olmaksızın kendi adına ve hesabına bağımsız çalışarak Tarımsal faaliyette bulunan ve mezkur Kanunda istisna edilen gelirden fazla olması sebebiyle istisna kapsamında yer almayan sigortalı olan eş için aile yardımı ödeneği alınamayacağı değerlendirilmektedir.