Eski yüksek ek göstergeye göre kesinti yapılmamasını talep etme hakkım var mı?

Soru

Merhaba,

Benim durumum çoğu kişinin istediğinin tersine bir durum.

3 yıl araştırma görevlisi olarak çalıştım ve 2300 ek gösterge aldım. Daha sonra Merkez Bankası'na Uzman Yardımcısı olarak girdim; ancak uzman yardımcılığının ek göstergesi 0 olduğu halde araştırma görevlisi olarak 6 aydan uzun süre 2300 ek gösterge taşıdığım için uzman yardımcılığında da 2300 ek göstergeden maaş hesabı yapılması gerektiği söylendi ve 0 ile 2300 ek göstergeleri arasında kesinti farkları (her ay yaklaşık 100 TL) maaşımdan kesildi.

emekli olduğunuzda elinize geçecek aylık hesabında Emekli Sandığı, emekliliğiniz sırasında sizin son aydaki ek göstergenizi dikkate alıyor. Mevcut kurumumda ise emekli olana kadar zaten 2300 ek göstergeyi alacağım.

Dolayısıyla şu an itibarıyla boşu boşuna fark vererek kesinti yapılıyor. Bu hüküm aslında emekliliğine yakın olanları koruyor, yüksek ek göstergeden daha düşük ek göstergeli bir göreve atanandılarsa hak kaybı yaşamamaları için aradaki farkı kendi cebinden ödeyip yüksek ek göstergeden yararlanmaya devam edebilir deniyor. Ama benim durumumda aleyhime işliyor. Benim yardım rica ettiğim husu şu: Ben istemediğim halde yüksek ek göstergeden yararlanmaya devam etmek zorunda mıyım?

Değil isem, nasıl ve ne şekilde bir başvuru yapmalıyım? Değil ise; son 8 yılda benden kesilen bu farkları talep edebilir miyim?

Cevap

İlgili mevzuat hükümleri aşağıda yer almaktadır:

5434 sayılı Kanunun ek 67 inci maddesi;

“Ek Madde 67 (29/11/1984 - KHK - 243/50 md. ile gelen Ek Madde hükmü olup madde numarası teselsül ettirilmiştir. Değişik: 21/4/2005 5335/3 md.)

Daha önce atanmış ya da seçilmiş oldukları kadro, görev veya aylık almış oldukları dereceler için belirlenmiş olan ek göstergelerden daha düşük ek gösterge ödenmesi gereken veya ek göstergesi olmayan bir kadro, görev veya dereceye atanan ya da seçilenler; daha önceden yararlanmış oldukları ek gösterge rakamı ile halen bulundukları kadro, görev veya dereceye ilişkin ek gösterge rakamı arasındaki farktan kaynaklanan kesenek ve karşılık tutarının tamamının aylıklarından kesilmesi suretiyle emeklilik açısından yüksek olan ek göstergeden yararlanmaya devam ederler. Bu Kanunun 12 nci maddesinin (II) numaralı fıkrasının (n) bendinde sayılanlar hariç, atandıkları veya seçildikleri kadro, görev ya da derecede en az altı ay görev yapmaksızın ek göstergesi daha düşük bir kadro, görev ya da dereceye atanan veya seçilenler hakkında bu fıkra hükümleri uygulanmaz.

Personel kanunlarında ya da aylık ödenmesine dayanak teşkil eden diğer kanunlarda kendileriyle eşit olarak ek gösterge verilmekte olan kadrolarda bulunanların yararlandıkları ek göstergelerden faydalanma imkanı da kalmayacak şekilde kadro unvanları personel kanunlarından ya da aylık ödenmesine dayanak teşkil eden diğer kanunlardan çıkarılan ve yararlanacakları ek gösterge hakkında ayrıca bir düzenleme yapılmamış olan kadro unvanları üzerinden emekli, dul ve yetim aylığı bağlanmış olanlar ile bu durumda olup iştirakçiliği devam edenlere uygulanacak ek göstergeler; Devlet Personel Başkanlığının görüşü alınmak suretiyle Maliye Bakanlığı ile Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Genel Müdürlüğü tarafından birlikte belirlenir. İlgili kanunlarında ayrıca ek gösterge belirlenmek suretiyle ve bir kadro şartı aranmaksızın yürütülmesi öngörülen görevlere asaleten atanmış veya seçilmiş olanlar hariç olmak üzere, münhasıran kadrosu ihdas edilmemiş görevler için bu fıkra hükmü uygulanmaz ve bu şekilde yürütülen görevler için sonradan ihdas edilen kadrolar dikkate alınmaz.

Ek göstergeleri yukarıdaki fıkra uyarınca belirlenenlere, bu belirleme işleminden önce ödenmiş emekli, dul ve yetim aylıkları ile emekli ikramiyeleri için herhangi bir fark ödemesi yapılmaz.”

Ek 73. maddesi;

" Ek Madde 73 (Ek: 3/4/1998 - 4359/6 md.)

Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı iştirakçilerinden ek göstergeli veya daha yüksek ek göstergeli bir göreve atananlara; atandıkları görevin ek göstergesi üzerinden emekli aylığı, malullük aylığı bağlanması ve emekli ikramiyesi ödenebilmesi veya toptan ödeme yapılabilmesi için, atandıkları görevin ek göstergesi üzerinden, bu göreve başladıkları tarihten itibaren en az altı ay süreyle Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığına kesenek ve karşılık ödemiş olması şarttır. Altı ay kesenek ve karşılık ödenmemiş olanlara bu göreve atanmadan önce emekli keseneğine esas alınan ek gösterge rakamı üzerinden işlem yapılır.

Her türlü müşavirlik görevlerine atananlar hariç; Bakanlar Kurulu Kararı veya müşterek kararla atananlar, ilgili mevzuatı uyarınca mesleğe özel yarışma sınavı ile giren ve belirli süreli meslek içi eğitimden sonra özel bir yeterlilik sınavı sonunda atanılan görevlerde bulunanlar, Emniyet Hizmetleri Sınıfına dahil olanlar, 2937 sayılı Devlet İstihbarat Hizmetleri ve Milli İstihbarat Teşkilatı Kanunu, 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu, 357 sayılı Askeri Hakimler Kanunu, 3466 sayılı Uzman Jandarma Kanunu ve 3269 sayılı Uzman Erbaş Kanununa tabi olanlar ile yaş haddi, vazife malullüğü veya ölüm nedeniyle altı aylık süreyi tamamlayamayanlar hakkında yapılacak emeklilik işlemlerinde yukarıdaki fıkra hükmü uygulanmaz.

5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanununun ek 68 inci maddesi hükümleri saklıdır.”

Söylediğiniz yorumlara katılmak doğru olur. Ancak, sorunuzda da belirttiğiniz 5434 sayılı T.C.Emekli Sandığı Kanunu Ek Madde 67 hükmü, sizin durumunuzda olanların, daha düşük ek göstergeli veya hiç ek göstergesi olmayan bir göreve atanmalarda, müktesep olarak kazandıkları ek göstergelerin emekliliklerinde de uygulanabilmesi için kesenek ve karşılık farklarının tamamının kişilerin aylıkların kesilmesi gerektiğini belirtmiştir.

Dolayısıyla, madde hükmü değişmediği sürece gösterilecek veya tavsiye edilecek bir yol olmadığını düşünmekteyiz.

Yorumunuza katılmanın yapılacak bir düzenleme ile olabileceğini söyleyebiliriz. Yapılacak işlem, daha önce bulunmuş oldukları ek gösterge farkının alınabilmesi için, maddede bulunan “veya ek göstergesi olmayan” ibaresinin madde metninden çıkarılırsa, yine düşük ek göstergeli bir göreve atanıldığında kesenek ve karşılık farklarının tamamı kişilerden tahsil edilir, ancak ek göstergesi bulunmayan bir göreve atanıldığında ortaya çıkan mağduriyet giderilmiş olur, düşüncesindeyiz.