Dalak büyümesi olan başçavuş malulen emekli olur mu?

Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununa tabi olan astsubayların malul durumuna girmeleri, diğer memurlardan farklı olmaktadır. Astsubaylar ve diğer askeri personelin maluliyet durumlarında izlenilmesi gereken yol, 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu ve Türk Silahlı Kuvvetleri Sağlık Yeteneği Yönetmeliğinde gösterilmiştir.

Bu hükümler şu şekildedir:

- 926 sayılı Kanun Madde 128 hükmünün şartlarına göre;

Hizmet yapamıyacak şekilde hastalanan subaylar ve astsubaylar, hastalıkları geçici ise veya geçici olup sekel bırakan hastalıklardan ise, ay ve gün hesabı ile sıhhi izin süresi hesaplanmaktadır. Farklı hastalıklar olması halinde sıhhi izin süreleri farklı hastalıklara göre değerlendirilmektedir. Sıhhi izin süreleri iki yılı geçmemektedir. Sıhhi izin sürelerinde hastahanelerde teşhis ve tedavi için geçen süreleri dikkate alınmadan, nekahet tedavisi, istirahat ve hava değişimi işlemine tabi tutulmaktadırlar.

- Kanser, her türlü kötü huylu tümör, verem, kronik böbrek yetmezliği ile akıl ve ruh hastalıkları gibi uzun süreli bir tedaviye ihtiyaç gösteren hastalığa yakalananlar, toplam olarak ve fiilen üç yılı geçmemek şartı ile tedavi, istirahat veya hava değişimine tabi tutulmaktadırlar. Bunun için de sağlık kurulu raporlarında belirtilmesi gerekmektedir.

- Sağlık durumundan dolayı (Yurdun alçak veya alçak mutedil bölgelerinde faal görev yapar) veya (Muayyen bölgelere gidemez) veya (Denizin kara teşkillerinde çalışır) şeklinde iklim değiştirme raporları alanlar ile, kıta veya diğer görevlerde çalışması sağlık kurulu raporu ile kayıt ve şarta bağlı olanların bu durumlardaki sıhhi izin süreleri dört yıl olarak hesaplanmaktadır. Geçici olarak sağlık durumları sebebiyle uçucuların yer hizmetine verilmeleri ve denizaltı, dalgıç ve kurbağa adam, sualtı komando birliklerinde ve denizdeki patlayıcı maddeleri zararsız hale getiren personelden hizmetlerini yapamaz kararı alanların diğer görevlere verilmeleri sıhhi izin süresinden sayılmamaktadır.

- Sıhhi izin süresini dolduracak olanlar, bu sürelerini dolduracakları ayın ilk haftasında haklarında son sağlık kurulu raporu düzenlenmesi için muayene edilmekte, muayene sonucunda TSK bünyesinde kendilerinden faydalanılamayacak olanlar hakkında emeklilik işlemleri uygulanmaktadır.

- Barışta ve savaşta görev esnasında veya görev dışında, görevlerinden dolayı bir saldırıya veya kazaya uğrayan veya bir meslek hastalığına yakalanan subay ve astsubaylar için sıhhi izin süreleri bulunmamakta, iyileşinceye kadar izinli sayılmaktadırlar.

- Türk Silahlı Kuvvetleri Sağlık Yeteneği Yönetmeliği Madde 31 hükmünün şartlarına gore;

- Subay ve Astsubayların barışta ve savaşta, yurdun her yerinde sınıfları görevini yapabilecek sağlık yeteneğine sahip bulunmaları gereklidir. Sağlık yetenekleri bozulanlara aşağıdaki işlemler yapılır:

1) Barışta ve savaşta hizmet yapamayacak şekilde hastalanan subaylar ve astsubaylar, hastalıkları geçici ise veya geçici olup sekel bırakan hastalıklardan ise, hastahanelerde geçen tanı ve tedavi süreleri dışında ay ve gün hesabı ile her bir hastalığı için toplam olarak ve fiilen iki yılı geçmemek üzere, nekahet tedavisi, istirahat ve hava değişimi işlemine tabi tutulurlar. Bu gibiler hakkındaki raporlar sağlık kurulunca verilir.

İstirahati sonucunda klinik olarak iyileştiği veya tam remisyon içinde olduğu saptanan kanser ya da kötü huylu tümör tanısı almış olan general, amiral, subay ve astsubaylara (Uçucular dahil), ilgili uzmanın gerekli gördüğü aralıklarda kontrol muayenesi yapılmak kaydı ile veya belirli aralıklarla 3 yıl izlendikten sonra sağlık kurullarınca kendi sınıflarında veya uygun görülecek diğer sınıflarda (Uçucuların ise aşağıdaki kriterleri karşılaması koşulu ile ulaştırma uçakları ve helikopterlerde uçuculuk görevlerine devam ettirilmesine) görev yapma kararı verilir. Uçuş görevi verilebilme kriterleri aşağıda belirtilmiştir:

a) Erken dönemde teşhis edilmiş olması, b) Medikal ve cerrahi olarak başarılı bir şekilde tedavi edilmesi, c) Tedaviden sonra tamamen iyileşmiş veya tam remisyonda olması, ç) Metastaz yapmamış olması, d) Herhangi bir hastalık semtom ve bilirtisi göstermemesi, e) Laboratuvar ve radyolojik tetkiklerinin tamamen normal olması, f) Ani yetersizlik riski taşımaması, g) Özellikle yüksek duyularla ilgili performans yetersizliği riski taşımaması, ğ) Tekrarlama veya ilerleme riski olması durumunda semptomların kolayca tanınabilir olması, ı) Şahsın ve diğerlerinin güvenliği için risk taşımaması, i) Tıbbi durumun takibinin özel invaziv yöntemler ve sık görevden ayrılmaları gerektirmemesi, j) Tıbbi durumunun uzun süreli uçuş görevleri ile uyumlu olması,

4) Sağlık durumları nedeniyle sınıfı görevini yapamayacağı tespit edilen general ve amirallere (uçucular hariç) sınıf değiştirme işlemi uygulanmaz. Bunlar fiili kıt'a komutanlığı görevine atandırılmayıp; idari, yönetim ve diğer geri hizmetlerle ilgili kadro görev yerlerine atandırılırlar. Sağlık durumları nedeniyle sınıfı görevini yapamayacağı tespit edilen kıdemli yüzbaşı ve daha üst rütbedeki subaylar ile başçavuş ve daha üst rütbedeki astsubaylardan kendi istekleri ile müracaat edip bu istekleri, bilgi ve tecrübelerinin sınıfı için faydalı olacağı öngörülerek, mensup olduğu kuvvet komutanlıkları, Jandarma Genel Komutanlığı veya Sahil Güvenlik Komutanlığı tarafından uygun görülenlere sınıf değiştirme işlemi uygulanmaz. Bunlar fiili kıt'a görevine atandırılmayıp; idari, yönetim ve diğer geri hizmetlerle ilgili kadro görev yerlerine atandırılırlar. Bu bent gereğince sınıfları değiştirilmeyen personelin 5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanunu ile getirilen malüllük hakları saklıdır

5) Sekel haline gelmiş olan hastalık ve arızaları için sınıflandırma çizelgelerinde (x) işareti bulunan subay ve astsubaylar hakkında, ilgili uzmanın gerekli gördüğü aralıklarla kontrol muayenesi yapılmak üzere, sağlık kurullarınca kendi sınıflarının kuvvet komutanlıkları, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı tarafından yönergelerde belirlenecek kıt'a komutanlığı olmayan uygun kadro görev yerlerinde görev yapma kararı verilir. Hastalık ve arızalar için sınıflandırma çizelgelerinde çarpı (x) işareti bulunan uçucu subay ve astsubaylar hakkında ise, ilg ili uzmanın gerekli gördüğü aralıklarla kontrol muayenesi yapılmak üzere sağlık kurullarınca "Pilot aja Elverişli Değildir" veya "Görevli Olarak Uçamaz. Fiilen Uçuşu Gerektirmeyen Sınıfının Uygun Kadro Görev Yerlerinde Görev Yapar" kararı verilir. Ayrıca, hast alık ve arızaları için sınıflandırma çizelgelerinde eksi (-) işareti bulunan jet pilotları hakkında, ulaştırma pilotu ve başlangıç eğitim uçağı sütununda artı (+) işareti bulunması durumunda, sağlık kurullarınca "Muharip Jet Uçağı Pilotu Olamaz. Ulaştırma Pilotu ile Başlangıç Eğitim Uçağı (Jet Uçakları Hariç) ve Helikopter Pilotu Olur" kararı verilir. Haklarında uçuşa elverişsizlik raporu verilen Deniz Kuvvetleri Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı personeline ise, Deniz Kuvvetleri Komutanlığına ait 1 ve 2 numaralı sınıflandırma çizelgelerine göre işlem yapılır

6) "Türk Silahlı Kuvvetlerinde Görev Yapamaz" raporu alan ve organ kaybı veya organ zafiyeti bulunan subay, astsubay ve uzman jandarmaların raporları, ilgili kuvvet komutanlıkları, Jandarma Genel Komutanlığı ile Sahil Güvenlik Komutanlığı tarafından Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığına gönderilir. Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı tarafından söz konusu personelin malullük durumunun tespit edilmesini müteakip, organ kaybı veya organ zafiyeti bulunan personelden kendi istekleriyle müracaat edip bu istekleri, bilgi ve tecrübelerinin sınıfı için faydalı olması ve fiziki noksanlıklarını kapatabilmesi nedeniyle mensup olduğu kuvvet komutanlığı, Jandarma Genel Komutanlığı veya Sahil Güvenlik Komutanlığı tarafından uygun görülenler, kuvvet komutanlığı, Jandarma Genel Komutanlığı veya Sahil Güvenlik Komutanlığınca Gülhane Askeri Tıp Akademisi Profesörler Sağlık Kuruluna sevk edilir. Sevk yazısında görevlendirilecekleri yerlerde çalışmaya uygun olup olmadığının tayin edilmesi istenir. Profesörler Sağlık Kurulunca bu kişiler hakkında "Belirtilen Görevleri Yapar" veya "Belirtilen Görevleri Yapamaz" şeklinde karar verilir. Profesörler Sağlık Kurulu kararında bu personelin kontrol muayenelerinin yapılıp yapılmayacağı ya da hangi aralıklarla yapılacağı da belirtilir ve "Belirtilen Görevleri Yapar" kararı alanların raporları Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığınca onaylanıp, kuvvet komutanlıkları, Jandarma Genel Komutanlığı veya Sahil Güvenlik Komutanlığı tarafından, Genelkurmay Başkanlığının onayı alındıktan sonra uygun göreve ataması yapılır. Müteakiben personelin durumu ilgili kuvvet komutanlığı, Jandarma Genel Komutanlığı ile Sahil Güvenlik Komutanlığı tarafından, Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığına bildirilir. 7) Sağlık durumundan dolayı "Yurdun alçak veya alçak ılıman bölgelerinde faal görev yapar", "Muayyen bölgelere gidemez", "Denizin kara teşkillerinde çalışır" şeklinde iklim değiştirme raporları alanlar ile kıt'a veya diğer görevlerde çalışması sağlık kurulu raporu ile kayıt ve şartlara bağlı olanların bu durumdaki sıhhi izin süreleri tüm askerlik görevi süresince 4 (dört) yıl olarak hesaplanır: Uçucuların sağlık durumları sebebi ile geçici olarak yer hizmetine verilmeleri ve denizaltı, dalgıç, kurbağa adam, su altı, komando birlikleri personeli ile, denizdeki patlayıcı maddeleri zararsız hale getiren personelden hizmetlerini yapamaz kararı alanların diğer görevlere verilmeleri sıhhi izin süresinden sayılmaz. Sıhhi izin süresini doldurmak durumuna girenler, sıhhi izin sürelerini dolduracakları ayın ilk haftasında haklarında kesin işlem yapılmak üzere tekrar muayeneye gönderilirler. Sıhhi arızaları devam eden ve hiç bir sınıfta görev yapamıyacak durumda olanlara, T.C. Emekli Sandığı Kanunu hükümleri uygulanır.

SONUÇ VE DEĞERLENDİRME

5434 sayılı T.C.Emekli Sandığı Kanunu şartlarına gore malul olanların sosyal güvenlikleri nasıl sağlanmaktadır.

-Vücutlarında meydana gelen hastalıklar yüzünden görevlerini yapamama durumuna girmeleri ve bu durumlarının tam teşekküllü devlet hastanelerinden alacakları sağlık kurulu raporları ile tespit edilmesi ve bu rahatsızlıklarının/hastalıklarının Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Kurulunca da değerlendirilerek kabul edilmesi halinde malül sayılmaktadırlar.

-Hizmet süreleri en az 10 yıl olanlara malullük aylığı bağlanmaktadır. Ancak, tedavisi imkansız hastalığı bulunanlarda ise malullük aylığı bağlanabilmesi için 10 hizmet yılı yerine 5 hizmet yıllarının bulunması yeterli görülmektedir.

-Şayet malullük durumları göreve girmeden önce varolanlar malullük aylığının bağlanması hakkından yararlanamamaktadırlar.

-Vazifelerini yapamıyacak derecede hastalığa uğrayanlardan hastalıkları kanunlarında tayin edilen müddetlerden fazla devam edenler, hastalıklarının mahiyetlerine ve doğuş sebeplerine göre malul sayılmaktadırlar.

-Malullük emekli aylığının bağlanma sistemi ile normal Emekli olanlara emekli aylığı bağlanma sistemi aynıdır. Hiçbir farklılık bulunmamaktadır.

-Emeklilik ikramiye tutarları farklı olmamaktadır. Farklılığın nedeni çalışılan tam hizmete karşılık ödendiği için normal emekli olanlar çalıştıkları süre kadar, malülen emekli olanlar da çalıştıkları süre kadar hesaplanan tutarda emeklilik ikramiyesi alabilmektedirler.

-Yıpranma payı, yani fiili hizmet süresine eklenen fiili hizmet süresi zammı, hizmet hesabında, aylık hesabında ve emeklilik ikramiyesi hesabında sayılan bir süre olmaktadır.

Durumunuz ile ilgili değerlendirmemiz:

Mesleğinizi yapıp yapamayacağınıza yönelik olarak Türk Silahlı Kuvvetleri Sağlık Yeteneği Yönetmeliği hükümlerinin geçerli olacağını söyleyebiliriz.

TSK.da görev yapamayacağınız kararı verilirse, alınacak olan rapor yine Sosyal Güvenlik Sağlık Kurulunca da incelenmesi gerektiğini, bu Kurulca da malul kararınızın verilebileceğini değerlendirmekteyiz.

Diğer bir durum, rahatsızlığınızın sınıf veya görev değiştirerek TSK. bünyesinde başka sınıf veya görevi yapıp yapamayacağınızın mümkün olup olamayacağınım görev yaptığınız biriminizce değerlendirilmesinde fayda olduğunu da söyleyebiliriz.

Şayet, malul kararı verilir ve TSK.dan ilişiğiniz kesilip maluliyet aylığı bağlanması durumunda bugün için alacağınız aylık tutarınızın; 1350-1400 TL. arasında olabileceğini, ikramiye tutarınızın da 36.000- 40.000 TL. arasında olabileceğini değerlendirmekteyiz.