Sandık müşahitliği subaylığa engel olur mu?

926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununda ve Sözleşmeli Subay ve Astsubay Yönetmeliğinin "Aranacak Nitelikler" başlıklı 6 ncı maddesinde subay adaylarında aranacak nitelikler arasında herhangi bir siyasi partiye üye olmanın ya da bir siyasi parti lehinde çalışmanın subay olmaya engel olduğuna dair bir hüküm bulunmamaktadır.

Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Yönetmeliğinin "Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasında araştırılacak hususlar" başlıklı 11 inci maddesinde; "Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasında kişinin içinde bulunduğu ortam da dikkate alınarak: a) Kimlik kontrolü, kimlik kayıtlarının doğruluk derecesi, uyrukluğu, geçmişte yabancı bir devletin uyrukluğuna girip girmediği, b) Kolluk kuvvetleri tarafından halen aranıp aranmadığı, kolluk kuvvetlerinin ve istihbarat ünitelerinin arşivlerinde bilgiler bulunup bulunmadığı, adli sicil kaydının ve hakkında bir tahdidin olup olmadığı, c) Yıkıcı faaliyetlerde bulunup bulunmadığı ve 5816 sayılı Atatürk Aleyhine İşlenen Suçlar Hakkında Kanuna ve Atatürk ilke ve inkılaplarına aykırı davranıp davranmadığı. d) Şeref ve haysiyetini ihlal edecek ve görevine yansıyacak şekilde kumara, uyuşturucuya, içkiye, paraya ve aşırı bir şekilde menfaatine düşkün olup olmadığı, ahlak ve adaba aykırı davranıp davranmadığı, e) Yabancılarla, özellikle hasım ve hasım olması muhtemel Devlet mensupları ve temsilcileriyle ilgili derecesinin iç yüzü ve nedeni, f) Sır saklama yeteneğinin olup olmadığı, araştırılır." denilmiştir. Söz konusu hükümden, güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasında araştırılacak hususlar arasında, daha evvel herhangi bir siyasi partiye üye olup olmamanın yahut siyasi parti çalışmalarına (müşahitlik dahil) katılmış olup olmamanın araştırılacağına yer verilmemiştir. Bu itibarla, daha evvel siyasi partiye üye olmuş veya siyasi parti çalışmalarına katılmış olmanın subay olmaya engel teşkil etmeyeceğini düşünüyoruz.

Bununla birlikte, 211 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri İç Hizmet Kanununun 43 üncü maddesinde yer alan "Türk Silahlı Kuvvetleri mensupları siyasi faaliyette bulunamaz. Bundan ötürü Silahlı Kuvvetler mensuplarının siyasi parti veya derneklere girmeleri bunların siyasi faaliyetleri ile münasebette bulunmaları, her türlü siyasi gösteri, toplantı işlerine karışmaları ve bu maksatla nutuk ve beyanat vermeleri ve yazı yazmaları yasaktır." hükmü gereğince, TSK mensubu olduğunuz takdirde, üyesi bulunduğunuz siyasi partiyle ilişiğinizi kesmeniz ve siyasi faaliyette bulunmamanız gerekmektedir.

Diğer taraftan yukarıdaki açıklama TSK bünyesindeki kuvvet komutanlıklarına subay ve astsubay alımını kapsamakta olup, İçişleri Bakanlığına bağlı Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığına subay ve astsubay alınırken bir siyasi partiye üye olmamak koşulu aranmaktadır. Bir siyasi parti adına müşahit olmak siyasi parti üyeliği gerektirdiği için Jandarma ve Sahil Güvenlik Komutanlığına personel alımında sorun yaşarsınız.