Kamudaki şehit yakını ve gaziler görevde yükselme sınavına tabi mi?

3713 sayılı Terörle Mücadele Kanununun ek 1. maddesi son on yıllık dönemde çok fazla değişikliğe uğradı. Hak sahipliğini tespit edecek ve atama yapacak kurum değişti, hak sahipliği tanımı yeniden yapıldı, istihdam hakkının kapsamı genişletildi, atama yapılacak unvanlar belirlendi, velhasıl madde ilk halinden çok farklı bir forma büründü.

Öncelikle Ek 1. Maddenin geçirdiği evrimi çok fazla teknik detaya boğmadan kısaca özetlemek yerinde olacaktır. Şehit yakınları ile gazi ve gazi yakınlarının atamaları 3713 sayılı Kanunun ek 1. maddesi kapsamında 2014 yılına kadar İçişleri Bakanlığı tarafından yapılıyordu. Bakanlığın aynı zamanda hak sahipliğini tespit etme görevi de vardı ve atama yapılacak unvanlar için geniş bir takdir yetkisi söz konusuydu.

2014 yılında yapılan değişiklikle hak sahipliğini tespit görevi o tarihteki adıyla Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığına, atama yapma görevi ise Devlet Personel Başkanlığına verildi. Ayrıca, İlkokul ve orta okul mezunlarının hizmetli kadrolarına, lise ve yükseköğrenim mezuniyeti olanların ise memur unvanlı kadrolara atanması sağlandı.

2016 yılında Ek 1. madde yeniden değişti, bu defa hak sahiplerinin öğrenim sonucu ihraz ettikleri unvanlara atanması sağlandı. Bu düzenleme sonucunda mühendislik bölümünden mezun olanlar mühendis, meslek lisesi mezunları teknisyen olarak atanmaya başladı. Kanuna eklenen geçici madde ile de, daha önce Devlet Personel Başkanlığı tarafından kanun gereği memur kadrolarına atananların da bu haktan yararlanabilmesi için düzenleme yapıldı. Düzenleme ilgilinin atandığı kurumda o unvanda boş kadro olması şartına bağlandı ancak boş kadro olmaması durumunda kurumlar arası nakil imkanı getirildi ve bu kapsamdaki naklen atamalar atama kontenjanlarına dahil edilmedi. Bu son düzenleme yapılırken bir husus unutuldu ve 2014 öncesi İçişleri Bakanlığı tarafından atananlar bu haktan yararlanamadı.

Günümüzde artık 3713 sayılı Kanunun ek 1. maddesi kapsamındaki atamalarda hak sahipleri öğrenim durumları itibarıyla ihraz ettikleri unvanlı kadrolara atanmaktadır. 2014 - 2016 arası zorunlu olarak memur unvanlı kadrolara atananların durumu geçici maddeyle çözüme kavuşturuldu.

Şehit yakınları ile gazi ve gazi yakınları, atamaları yapıldıktan sonra artık genel hükümlere tabi hale gelmektedir. 657 sayılı Kanun ve diğer mevzuat ayrım yapılmaksızın bu kapsamda atananlar da dahil tüm personele eşit şekilde uygulanmaktadır. Sizin durumunuzda olduğu gibi 3713 sayılı Kanun kapsamında atama yapılmasını müteakip öğrenim durumu değişenler veya bir üst öğrenimden mezun olanlar da genel hükümlere tabi olup, öğrenimle ihraz ettiğiniz kadroya atanma, görev yaptığınız kurum mevzuatında unvan değişikliği sınavı veya görevde yükselme sınavına tabi tutulmuş ise bu sınavlara girmeniz ve başarılı olmanız şarttır.

Diğer taraftan, kurumların görevde yükselme ve unvan değişikliği yönetmeliklerinde memur ve veri hazırlama ve kontrol işletmeni (vhki) unvanı idari hizmetler grubunda genellikle aynı alt unvan grubunda yer alan eşdeğer unvanlar olup, aynı grupta yer alan unvanlar arası geçişler sınava tabi değildir. Bu çerçevede, vhki kadrosu için görev yaptığınız kurum yönetmeliğinde aranan nitelikleri (öğrenim şartı gibi) taşımanız ve münhal kadro bulunması halinde 657 sayılı Kanunun 76. maddesine göre vhki unvanıyla sınava tabi olmadan atanmanız mümkündür.