Okutman iken öğretmen olan, emeklilikte 3600 ek göstergeden yararlanır mı?

Sorunuz özelinde, bulunmuş oldukları meslekleri ile ilgili sınıflardan başka sınıflara geçenlerin, daha önce bulunmuş oldukları mesleki ünvanların yüksek olan ek gösterge rakamlarından emekliliklerinde yararlanabilirler mi? Sorusunun cevabını izah edeceğiz.

Bulunmuş Oldukları Sınıflardan Başka Sınıflara Geçenlerin, Daha Önce Bulunmuş Oldukları Unvanların Yüksek Ek Gösterge Rakamlarından Nasıl Yararlanırlar, Şartları Nedir?

Başlangıçta konuyu kısaca açıklamakta fayda görmekteyiz. Okutman olarak görev yapmakta iken Öğretmen olarak görevlerini yapanlar veya Öğretmen olarak Eğitim Öğretim Sınıfında görev yapmakta iken Genel İdare Hizmetleri Sınıfına geçen, Mühendis olarak Teknik Hizmetler Sınıfında görev yapmakta iken Genel İdare Hizmetleri Sınıfına geçen kişiler, bu unvanlarına karşılık 5434 sayılı T.C.Emekli Sandığı Kanunu hükümlerine göre aylık ve ikramiye hesaplamasında ek gösterge rakamları ne olacaktır.

Konu 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 43. maddesinde düzenlenmiştir. Bilahare konuyla ilgili olarak Maliye Bakanlığının Devlet Memurları Kanunu Genel Tebliğleri yayımlanmıştır.

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu, Madde 43 (B) bendi;

"Ek Gösterge: Bu Kanuna tabi kurumların kadrolarında bulunan personelin aylıkları; hizmet sınıfları, görev türleri ve aylık alınan dereceler dikkate alınarak bu kanuna ekli I ve II sayılı cetvellerde gösterilen ek gösterge rakamlarının eklenmesi suretiyle hesaplanır. II sayılı cetvelde yer alan unvanlarda değişiklik yapmaya ve yeni unvanlar ilave etmeye Bakanlar Kurulu yetkilidir.

Bu ek göstergeler, ilgililerin belirtilen sınıf ve görevlerde bulundukları sürece ödemelere esas alınıp, terfi bakımından kazanılmış hak sayılmaz. Kurumların 1, 2, 3 ve 4 üncü dereceli kadrolarına atananlara uygulanacak ek göstergeler, ilgililerin daha önce bulunmuş oldukları kariyerleri ile ilgili sınıf veya ekli I sayılı Cetvelin Genel İdare Hizmetleri Sınıfı (g) bölümünde belirtilen görevlerde kazanılmış hak aylık derecelerine göre alabilecekleri ek göstergelerden düşük olamaz." hükümlerini içermektedir.

Kanun metninde ifade edildiği üzere;

- Ek göstergelerin, ilgililerin tabi oldukları sınıf ve görevlerde bulundukları sürece ödemelere esas alınacağı, ancak terfi bakımından kazanılmış hak sayılmayacağı,

- İlgililerin daha önce bulunmuş oldukları kariyerleri ile ilgili sınıf veya 657 sayılı Kanuna ekli ek gösterge cetvelinde yer alan ek göstergelerin, ancak kurumların 1, 2, 3 veya 4. dereceli kadrolarına atanmaları halinde düşük olamayacağı,

şartlarının hasıl olması halinde mümkün olacağı anlaşılmaktadır.

Maliye Bakanlığı, konu ile ilgili iki adet Devlet Memurları Kanunu Genel Tebliği yayımlamıştır.

Uygulama alanı kalmayan Birinci Tebliğ; 79 Numaralı Devlet Memurları Genel Tebliğidir. Bu tebliğ ile, ilgililerin öğrenimleri, öğrenimlerine göre kazandıkları mesleği yapmalarına imkan tanıyan sınıfta (Eğitim-Öğretim, Teknik Hizmetler, Sağlık Hizmetleri gibi) görevli iken, bu sınıflardan ayrılarak Genel İdare Hizmetleri Sınıfında görevlerine başka unvanlarda devam etmeleri halinde dahi, daha sonra hizmet süreleri itibariyle 1, 2, 3 veya 4. derecelere geldiklerinde Eğitim-Öğretim, Teknik Hizmetler veya Sağlık Hizmetleri gibi sınıflarda kazanacakları ek göstergeleri almaları sağlanmış, ancak bugün için bu uygulama Maliye Bakanlığının ikinci Tebliği ile kaldırılmış bulunmaktadır.

Yürürlükte olan İkinci Tebliğ; 28/09/1997 tarih, 23124 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanmıştır. 148 Numaralı Devlet Memurları Genel Tebliği ile;

- Eğitim-Öğretim, Teknik Hizmetler, Sağlık Hizmetleri sınıfı gibi meslek gruplarından Genel İdare Hizmetleri Sınıfına geçen devlet memurlarının, bu sınıf değişikliklerinin kadro derecesi olarak 1, 2, 3, veya 4. derece kadro olması şartı aranmaktadır. Bu kadro dereceleri dışında daha düşük kadro derecesine atananlar, mesleklerine göre tespiti yapılan ek gösterge rakamlarından yararlanmaları imkansız olmaktadır.

Örnek; Mühendis, Doktor, Öğretmen olan kişiler, kendi hizmet sınıflarında iken 5,6,7,8,9 uncu kadro derecelerinde bulunmakta iken, Genel İdare Hizmetleri Sınıfına l ila 4. derece kadrolara geçtiklerinde, meslekleri için tespiti yapılan yüksek ek göstergelerden yararlanmaları gerekecektir. Bu kişiler, bu kadro derecesinden düşük olan en az 5. derece ve daha düşük 6,7,8, veya kendi kadro derecelerinde Genel İdare Hizmetleri Sınıfına geçerler ise meslekleri için tespiti yapılan ek göstergelerden yararlanmaları mümkün olamayacak, genel idare hizmetleri sınıfı için tespit edilen ek göstergelerden yararlanmaları gerekecektir.

Yüksek ek göstergeli görevden düşük ek göstergeli göreve geçenler, ek gösterge farklarını nasıl karşılamaları gerekmektedir?

Konu ile ilgili olarak 5434 sayılı T.C.Emekli Sandığı Kanunu Ek 67 nci maddede açıklama bulunmaktadır.

Ek 67 nci madde; “Daha önce atanmış ya da seçilmiş oldukları kadro, görev veya aylık almış oldukları dereceler için belirlenmiş olan ek göstergelerden daha düşük ek gösterge ödenmesi gereken veya ek göstergesi olmayan bir kadro, görev veya dereceye atanan ya da seçilenler; daha önceden yararlanmış oldukları ek gösterge rakamı ile halen bulundukları kadro, görev veya dereceye ilişkin ek gösterge rakamı arasındaki farktan kaynaklanan kesenek ve karşılık tutarının tamamının aylıklarından kesilmesi suretiyle emeklilik açısından yüksek olan ek göstergeden yararlanmaya devam ederler. Bu Kanunun 12 nci maddesinin (II) numaralı fıkrasının (n) bendinde sayılanlar hariç, atandıkları veya seçildikleri kadro, görev ya da derecede en az altı ay görev yapmaksızın ek göstergesi daha düşük bir kadro, görev ya da dereceye atanan veya seçilenler hakkında bu fıkra hükümleri uygulanmaz.

…”

Madde şunu anlatmaktadır.

Yüksek ek göstergeli görevlerden düşük ek göstergeli görevlere atananlar ek gösterge rakamı arasındaki kesenek ve kurum karşılık tutarlarının tamamı, ilgililerin görev aylıklarından kesinti yapılmak suretiyle Sosyal Güvenlik Kurumuna gönderilmesi gerekmektedir. Bu şekilde gönderilen fark tutarları ilgililerin yüksek ek göstergeli görevleri esas alınarak emekli aylık ve emekli ikramiye tutarlarının hesaplanmasında dikkate alınması gerekecektir.

Sonuç Değerlendirmemiz: Meslekleri ile ilgili sınıftan Genel İdare Hizmetleri Sınıfına veya başka bir hizmet sınıfına geçme düşüncesinde olanların emeklilik sırasında uygulanacak olan ek göstergeler bakımından yukarıda yapmış olduğumuz açıklamaları dikkate almalarını tavsiye etmekteyiz.

Açıklamalarımıza göre sorunuzun Cevabı;

2914 sayılı Yükseköğretim Personel Kanununda 1 inci Derecede olan OKUTMANLAR için 3600 ek gösterge rakamı belirlenmiştir.

Sorunuzu iki yönlü cevaplamak istiyoruz.

1- Okutman olarak 1 inci derecede 3600 ek göstergeyi hak ettikten sonra 2 nci dereceli Öğretmen kadrosuna geçiş yapmış iseniz, 3600 ek gösterge ile öğretmen ünvanı için öngörülen ek gösterge rakamı arasındaki fark kesenek ve karşılık tutarının tamamını sizin karşılamanız gerekmektedir. Bu işlemi görev yaptığınız kurum hesaplayıp Sosyal Güvenlik Kurumuna göndermesi gerekmektedir. Bu şekilde emeklilikte 3600 ek gösterge rakamının esas alınması gerekmektedir.

2- Ancak, Üniversitede Okutman iken 1 inci dereceye gelmemiş ve 3600 ek göstergeyi kazanmamış iseniz, Öğretmenlik kadrosunda iken 1 inci dereceye gelmiş bile olsanız 3600 ek göstergeyi kazanamayacağınızı değerlendirmekteyiz.

3- 2914 sayılı Yükseköğretim Personel Kanununa göre alınan ünvanlar Maliye Bakanlığının Tebliğleri kapsamına girmemektedir. Bu ünvanlar Kariyer unvan sayılmamaktadır. Kariyer unvan sayılmayanlar yalnızca 2914 sayılı Kanuna tabi olanlar değildir. Belediye Başkanları, Kaymakamlık vb. gibi görevlerde Kariyer unvan sayılmamaktadır. Bu görevlerde yüksek ek göstergeyi almamış kişiler, daha sonra başka bir görevde iken bu ünvanlar için tespit edilmiş ek gösötergeyi kazanamazlar. (Örnek; Belediye Başkanları l inci derece ek göstergeleri 4800 olmaktadır. Belediye Başkanlığı görevini yapanlar 1 inci dereceye gelmeden Belediye Başkanlığı görevlerinden ayrılırlarsa 4800 ek göstergeyi kazanamazlar)