Memur atamada mücbir sebep sayılır mı?

22/5/2003 tarihli ve 4857 sayılı İş Kanunun 17 nci maddesi uyarınca; "Belirsiz süreli iş sözleşmesiyle çalışan işçisinin iş sözleşmesini fesheden işveren, bunu işçinin çalışma süresine uygun bir süre öncesinde işçiye bildirmek zorunda. Yani işçisini işten çıkarmadan önce, belli bir süre vermeli. Buna göre;
A) 6 aydan az bir süredir işyerinde çalışan işçiye iki hafta,
B) 6 ay-1.5 yıl arası bir süredir çalışan işçiye dört hafta,
C) 1.5 yıl-3 yıl arasında bir süredir çalışan işçiye altı hafta,
D) Üç yıldan fazla süredir çalışan işçiye 8 hafta önce haber vererek iş sözleşmesi feshedilmelidir."ifadesi yer almaktadır.

İşveren işçinin sözleşmesini anılan hüküm çerçevesinde fesh ederek iş aramasına müsaade etmek zorunda olduğu gibi bu sürelerin parasını peşin olarak ödemek suretiyle görevine hemen son verilmesi mümkün bulunmaktadır. Ödenen bu paraya ihbar tazminatı denmektedir.

İş akdinin işçi tarafından fesh edilmesi halinde de işçi için de aynı durum geçerlidir. Çalıştığı süreye bağlı olarak ihbar tazminatını ödemesi gerekiyor

Yargıtay 9. Hukuk Dairesinin 19.03.2002 tarihli ve Esas No.: 2002/1073 ve Karar No.: 2002/4395 Kararında "Başka bir işyerinde çalışmak üzere istifa edip işyerinden ayrılan işçi, işverene ihbar tazminatı ödemek zorundadır." denilmekte ve bu yönde verilen kararın, işverene önceden haber vermeksizin işyerinden ayrılan işçileri korumadığı görülmektedir. Belirtilen konuda güvencenin tanınmayışı da, ihbar önelinin sadece işçiyi değil, aynı zamanda işvereni (işyerini) de korumak üzere getirilmiş bir denge anlayışına dayanmakta olduğu belirtilmiştir.

657 sayılı Devlet Memurları Kanunun "Atamalarda görev yerine hareket ve işe başlama süresi" başlıklı 62 maddesinde "İlk defa veya yeniden veyahut yer değiştirme suretiyle;
a) Aynı yerdeki görevlere atananlar atama emirlerinin kendilerine tebliğ gününü,
b) Başka yerdeki görevlere atananlar, atama emirlerinin kendilerine tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içerisinde o yere hareket ederek belli yol süresini,
İzleyen iş günü içinde işe başlamak zorundadırlar. Savaş ve olağanüstü hallerde bu süre Bakanlar Kurulu Kararı ile kısaltılabilir.
Yukarıdaki süreler;
1 - Kanuni izinlerin kullanılması veya geçici bir görevin yapılması sırasında başka bir göreve atanan memurlar için iznin veya geçici görevin bitimi,
2 - Hesaplarını, yerlerine gelenlere devir zorunda bulunan sayman ve sayman mutemetleri için devrin sona ermesi,
3 - Eski görevlerine devamları kurumlarınca yazılı olarak tebliğ edilenler için yerlerine atanan memurların gelmesi veya yeni görev yerlerine hareketlerinin kurumlarınca tebliği,
tarihinde başlar.
Yer değiştirme suretiyle yapılan atamalarda memurlara atama emirleri tebliğ edilince yollukları, ödeme emri aranmaksızın, saymanlıklarca derhal ödenir. Memurun izinli ve raporlu olması tebligata engel olmamakla beraber (a) ve (b) bentlerindeki süreler izin ve rapor müddetinin bitmesinde başlar.
Bu maddede geçen "yer" deyiminin kapsamı İçişleri ve Maliye Bakanlıklarınca birlikte belirtilir." hükmü bulunmaktadır.

Ayrıca, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunun "İşe başlamama halinde yapılacak işlem" başlıklı 63 üncü maddesinde "Bir göreve ilk defa veya yeniden atananlardan belge ile isbatı mümkün zorlayıcı sebepler olmaksızın 62 nci maddedeki süre içinde işe başlamayanların atanmaları iptal edilir ve bunlar 1 yıl süreyle Devlet memuru olarak istihdam edilemezler. Bunların belge ile isbatı mümkün zorlayıcı sebepler nedeniyle göreve başlamama hali iki ayı aştığı takdirde atama işlemi atamaya yetkili makamlarca iptal edilir.
Başka yerdeki bir göreve atananlardan 62 nci maddedeki süre içinde hareket ederek belli yol süresi sonunda yeni görevlerine başlamıyanlara, eski görevlerinden ayrılış ve yeni görevlerine başlayış tarihleri arasında aylık verilmemek şartı ile 10 günlük bir süre daha verilebilir. Belge ile isbatı mümkün zorlayıcı sebepler olmaksızın bu süre sonunda da yeni görevlerinde işe başlamıyanlar memuriyetten çekilmiş sayılırlar." hükmü yer almaktadır.

Mücbir sebep "Daha önceden bilinmesine, gözönünde bulundurulmasına, etkisiz bir duruma düşürülmesine olanak bulunmayan ve dış etkenlerin gücü ile ileri gelen olaylar." olarak tanımlanmaktadır.

Sınav sonucuna göre atamayı talep edilmesi, talebin sonucunda yerleştirme yapılması hususu olsun iş akdinin fesinde tazminat ödenmesi durumları tarafınızdan bilinmekte olduğundan ve bertaraf edilmesi mümkün olduğundan mücbir bir sebep olarak kabul edilemeyeceği düşünülmektedir.

Yukarıda yer verilen hüküm ve açıklamalar uyarınca;
1-Develet memuru kadrosuna atananlar ikamet ettikleri ve atandıkları yere göre 657 sayılı Kanunun 62 nci maddesinde belirtile, takip eden veya 15 gün içerisinde görevlerine başlamak zorundadırlar.
2-Göreve başlamama 657 sayılı Kanunun 63 üncü maddesi uyarınca belge ile isbatı mümkün zorlayıcı sebepler dayanarak 2 aya kadar uzatılması mümkün bulunmaktadır.
3-657 sayılı Kanunun 62 nci ve 63 üncü maddedeler indeki sürelerde işe başlamayanların atanmaları iptal edilir.
4-İş akdini fesih edilmesi halinde çalışılacak sürelerin tazminat ödenerek bertaraf edilmesi mümkün olduğundan mücbir sebep olarak değerlendirilmesinin mümkün olmadığı düşünülmektedir.
5-Yerleştirme işleminin sonucun tarafınıza tebliğ edilmesi, evrakların kuruma iletilmesi, evrakların tetkik edilerek atamanızın yapılması gerekmektedir. Memurların atanma işlemi birkaç gün içerisinde sonuçlanmamaktadır. Bu süre bazen aylar sürebilmektedir.
6- Çalışma süreniz 3 yıldan az 2 yıldan fazla olması halinde 6 hafta çalışma zorunluluğunuz bulunmaktadır.
7- İşveren çalışabildiğiniz kadar çalışıp işi riske atmadan eğer eksik kalan süre varsa tazminat olarak ödeme yaparsınız.