İşçilik süreleri, emekli ikramiye ve maaşında dikkate alınır mı?

Memur olmadan önce işçilikte geçen sürelere emekli ikramiyesi ödenir mi? konusunu sorunuz özelinde genel olarak değerlendirmekteyiz.

İlgili Kanun maddeleri;

2829 sayılı Kanun Madde 12:

.

"4857 sayılı İş Kanununa tabi olarak geçen hizmet sürelerine karşılık emekli ikramiyesi ödenebilmesi için, iş sözleşmesinin İş Kanunu hükümlerine göre kıdem tazminatı ödenmesini gerektirecek şekilde sona ermiş olması; sözleşmeli personel olarak geçen sürelere karşılık olarak emekli ikramiyesi ödenebilmesi için de, hizmet sözleşmesinin ilgili mevzuatına göre iş sonu tazminatına veya aynı mahiyette olmakla birlikte başka bir adla ödenen tazminata hak kazanılmasına uygun olarak sona ermiş olması şarttır."

"Ancak, ilgililere, her ne suretle olursa olsun evvelce iş sonu tazminatı veya bu mahiyette olmakla birlikte başka bir adla tazminat ödenen süreler ile kıdem tazminatı ya da emekli ikramiyesi ödenmiş olan süreler, emekli ikramiyesinin hesabında dikkate alınmaz."

"Bu fıkraya göre emekli ikramiyesi ödenmesinde, birinci fıkra hükümleri de dikkate alınır."

5434 sayılı Kanun Madde 89:

" Birinci fıkra kapsamına girmemekle birlikte, bu Kanun ve/veya 5510 sayılı Kanunun geçici 4 üncü maddesi kapsamında hizmeti bulunanlardan mülga 2829 sayılı Sosyal Güvenlik Kurumlarına Tabi Olarak Geçen Hizmetlerin Birleştirilmesi Hakkında Kanunun 8 inci maddesi uyarınca birleştirilen hizmet süreleri üzerinden emeklilik, yaşlılık ya da malullük aylığı bağlananlara ise; bu Kanun veya 5510 sayılı Kanunun geçici 4 üncü maddesi hükümlerine tabi olarak bu Kanuna tabi daire, kuruluş ve ortaklıklarda geçen çalışmalarının, 25/8/1971 tarihli ve 1475 sayılı İş Kanununun 14 üncü maddesinde belirtilen kıdem tazminatına hak kazanma şartlarına uygun olarak sona ermiş olması şartıyla emekli ikramiyesi ödenir.

İkinci fıkra uyarınca ödenecek emekli ikramiyesi, bu Kanun veya 5510 sayılı Kanunun geçici 4 üncü maddesi kapsamına giren görevlerde geçen her tam fiili hizmet yılı ile sınırlı olarak bu görevlerden ayrıldıkları tarihteki emeklilik keseneğine esas aylık tutarı üzerinden ve aylığın başlangıç tarihindeki katsayılar dikkate alınarak ödenir. Mülga 2829 sayılı Kanunun 12 nci maddesinin birinci fıkrasının birinci cümlesi ile üçüncü fıkrasının son cümlesinin bu maddeye aykırı hükümleri uygulanmaz.

Yukarıdaki fıkralara göre verilecek emekli ikramiyesinin hesabında 30 fiili hizmet yılından fazla süreler ile mülga 2829 sayılı Kanunun 8 inci maddesi uyarınca birleştirilen hizmet süreleri üzerinden aylık bağlananlara ödenecek emeklilik ikramiyesinin hesabında bu Kanun veya 5510 sayılı Kanunun geçici 4 üncü maddesi hükümlerine tabi olarak bu Kanuna tabi daire, kuruluş ve ortaklıklarda geçen ve 1475 sayılı Kanunun 14 üncü maddesine göre kıdem tazminatı ödenmesini gerektirmeyecek şekilde sona eren geçmiş hizmet süreleri ve her ne suretle olursa olsun evvelce iş sonu tazminatı veya bu mahiyette olmakla birlikte başka bir adla tazminat ödenen süreleri ile kıdem tazminatı ya da emekli ikramiyesi ödenmiş olan süreleri dikkate alınmaz. Ancak, mülga 2829 sayılı Kanun hükümleri uygulanmış olmakla birlikte, bu Kanun veya 5510 sayılı Kanunun geçici 4 üncü maddesi kapsamında hizmetleri arasında başka bir sigortalılık hali kapsamında çalışması bulunmayanların emekli ikramiyesine esas fiili hizmet sürelerinin hesabında, 1475 sayılı Kanunun 14 üncü maddesindeki şartlar aranmaz."

Metinlerin yorumu;

- İŞ KANUNU esasları aranarak, İş Kanununa gore istihdam edildikleri kurumdan, kıdem tazminatı ödenecek şekilde bir görevden ayrılması gerekiyor. Şayet kıdem tazminatı ödenecek şekilde işçi olarak çalıştıkları işyerinden ayrılmadılarsa kıdem tazminatı alınması emekli ikramiyesi ödenmesi için bir neden sayılmıyor ve memurluktan emekli olduklarında bu süreler için emekli ikramiyesi alamıyorlar. Görünen durum, yasama organı tarafından kıdem tazminatı öderken İŞ KANUNU hükümlerini esas alması, ancak aylık ve emekli ikramiyesi tutarlarını hesaplarken bu defa EMEKLİ SANDIĞI KANUNU hükümlerini esas almasındaki maksadın yasama tarafından memurlara az tutarda bir meblağ ödemesi olduğunu anlıyoruz.

İŞ KANUNU şartları; 1475 sayılı İş Kanunu Madde 14 hükmünün kıdem tazminatı ödenmesi şartlarını belirtelim.

- Askerlik sebebiyle isteğiyle görevinden ayrılanlar

- Evlenen kadınların işinden bir yıl içerisinde ayrılanlar,

- Emeklilik sebebiyle ayrılanların,

- İstifa edenlerden, 15 yıllık sigortalılık süresi ve 3600 gün hizmetleri bulunanların,

- 8 Eylül 1999 tarihinden sonar sigortalı olanlardan 25 yıl sigortalılık süresi ve 4500 gün hizmetleri bulunanların veya sigortalılık süresi olmaksızın 7000 gün hizmetleri bulunanlardan istifa edenlerin,

Kıdem tazminatı alabiliyorlar. İş Kanunun bu maddesinin haricindeki memurluğa başlamalarda kıdem tazminatı alınamıyor.

Değerlendirmemiz; İşçi iken açıktan atama ile memurluğa geçenlere kıdem tazminatı ödemesi yapılamıyor. İşçi olarak çalışırken Engelli kontenjanından memur olanlar içinde bu ödenmeme durumu geçerli olduğunu söyleyebiliriz.

Bu bağlamda sizin Durumunuzu Değerlendirmemiz;

- İşçilikte geçen sürelerinizin bağlanacak aylık hesabında dikkate alınmaması olmaz. Çalışılan ve primleri yatırılmış süreler her şekilde ve durumda hizmetlerin bütünleşmesi kapsamına girer ve aylık hesabında dikkate alınır.

- Ancak, İşçilikte geçen süreniz emekli ikramiyesi ödenmesinde dışarıda tutulur. Bir ödeme yapılmaz. Memurluk sürenize ikramiye ödenir.

Sorunuz ve sizin durumunuzdakilerin genel sorunu kıdem tazminatı ödenmesi şartlarına takılmasıdır. Kıdem tazminatı alınma şartlarının kesinlikle gözden geçirilmesinde fayda olacağını değerlendirmekteyiz. 11 Eylül 2014 tarihli Resmi Gazetede yayınlanan 6552 sayılı Kanunla 4857 sayılı Kanunda değiştirmeler ve yeni düzenlemeler yapılmış olmakla birlikte 1475 sayılı Kanun Madde 14 hükümlerinde bir oynama yapılmamış, aynı şekilde kıdem tazminatı ödenmesi şartları sabit tutulmuştur.