4/B ve 5393'e tabi sözleşmeli çocuğu için refakat izni kullanabilir mi?
Soru
Merhaba ben belediye kanunu gereğince il özel idaresinde sözleşmeli olarak çalışmaktayım.
Çocuğum ameliyat olacak acaba refakat iznine hakkım var mıdır?
Cevap
5393 sayılı
Belediye Kanunun 49 uncu maddesinin 5 inci fıkrasında "Üçüncü
ve dördüncü fıkra hükümleri uyarınca çalıştırılacak personele her ne ad altında
olursa olsun sözleşme ücreti dışında herhangi bir ödeme yapılmaz ve ücret mahiyetinde
ayni ya da nakdi menfaat temin edilmez. Bu personel hakkında
bu Kanunla düzenlenmeyen hususlarda vize şartı aranmaksızın 657 sayılı Devlet
Memurları Kanununun 4 üncü maddesinin (B) fıkrasına göre istihdam edilenler
hakkındaki hükümler uygulanır. Bu personele ait sözleşme örnekleri sözleşmenin
imzalanmasını izleyen 30 gün içinde İçişleri Bakanlığına gönderilir." hükmü
yer almaktadır.
657 sayılı Devlet
Memurları Kanunun 4 üncü maddesinin B bendinde şu hüküm yer almaktadır."
B) Sözleşmeli personel:
Kalkınma planı, yıllık program ve iş programlarında yer alan önemli projelerin
hazırlanması, gerçekleştirilmesi, işletilmesi ve işlerliği için şart olan, zaruri
ve istisnai hallere münhasır olmak üzere özel bir meslek bilgisine ve ihtisasına
ihtiyaç gösteren geçici işlerde, Bakanlar Kurulunca belirlenen esas ve usuller
çerçevesinde kurumun teklifi ve Devlet Personel Başkanlığının görüşü üzerine
Maliye Bakanlığınca vizelenen pozisyonlarda, mali yılla sınırlı olarak sözleşme
ile çalıştırılmasına karar verilen ve işçi sayılmayan kamu hizmeti görevlileridir.
Ancak, yabancı uyrukluların; tarihi belge ve eski harflerle yazılmış arşiv kayıtlarını
değerlendirenlerin mütercimlerin; tercümanların; Milli Eğitim Bakanlığında norm
kadro sonucu ortaya çıkan öğretmen ihtiyacının kadrolu öğretmen istihdamıyla
kapatılamaması hallerinde öğretmenlerin; dava adedinin azlığı nedeni ile kadrolu
avukat istihdamının gerekli olmadığı yerlerde avukatlarını, (....)kadrolu istihdamın
mümkün olamadığı hallerde tabip veya uzman tabiplerin; Adli Tıp Müessesesi uzmanlarının;
Devlet Konservatuvarları sanatçı öğretim üyelerinin; İstanbul Belediyesi Konservatuvarı
sanatçılarının; bu Kanuna tabi kamu idarelerinde ve dış kuruluşlarda belirli
bazı hizmetlerde çalıştırılacak personelin de zorunlu hallerde sözleşme ile
istihdamları caizdir.
Sözleşmeli personel seçiminde uygulanacak sınav ile istisnaları, bunlara ödenebilecek
ücretlerin üst sınırları ile verilecek iş sonu tazminatı miktarı, kullandırılacak
izinler, pozisyon unvan ve nitelikleri, sözleşme fesih halleri, pozisyonların
iptali, istihdamına dair hususlar ile sözleşme esas ve usulleri Devlet Personel
Başkanlığının görüşü ve Maliye Bakanlığının teklifi üzerine Bakanlar Kurulunca
belirlenir. Bu şekilde istihdam edilenler, hizmet sözleşmesi esaslarına aykırı
hareket etmesi nedeniyle kurumlarınca sözleşmelerinin feshedilmesi veya sözleşme
dönemi içerisinde Bakanlar Kurulu kararı ile belirlenen istisnalar hariç sözleşmeyi
tek taraflı feshetmeleri halinde, fesih tarihinden itibaren bir yıl geçmedikçe
kurumların sözleşmeli personel pozisyonlarında istihdam edilemezler."hükmü
yer almaktadır.
Anılan (B) bendin 3 üncü fıkrası hükmü uyarınca 6.6.1978 tarih ve 7/15754 sayılı
Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Sözleşmeli Personel Çalıştırılmasına
İlişkin Esasların 9 uncu maddesinde "160 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinde
sayılan kurumlarda Sosyal Güvenlik Kurumlarına prim ödemek suretiyle geçen hizmet
süresi, bir yıldan on yıla kadar olan personele yirmi gün, on yıldan fazla olanlara
otuz gün ücretli yıllık izin verilir.
Milli Eğitim Bakanlığında norm kadro sonucu ortaya çıkan öğretmen ihtiyacının
kadrolu öğretmen istihdamıyla kapatılamaması hallerinde sözleşme ile çalıştırılacak
öğretmenler yaz tatili ile dinlenme tatillerinde izinli sayılırlar. Bunlara,
hastalık ve diğer mazeret izinleri dışında, ayrıca yıllık izin verilmez.
Sözleşmeli kadın personele, doğumdan önce sekiz, doğumdan sonra sekiz hafta
olmak üzere toplam on altı hafta süre ile ücretli doğum izni verilir. Çoğul
gebelik halinde, doğum öncesi sekiz haftalık izin süresine iki hafta eklenir.
Ancak beklenen doğum tarihinden sekiz hafta öncesinde, sağlık durumunun uygun
olduğunu doktor raporu ile belgeleyen sözleşmeli kadın personel, isterse doğumdan
önceki üç haftaya kadar işyerinde çalışabilir. Bu durumda, sözleşmeli kadın
personelin isteği halinde doğum öncesi çalıştığı süreler, doğum sonrası izin
süresine eklenir. Doğum izni sebebiyle Sosyal Güvenlik Kurumunca ödenen geçici
iş göremezlik ödeneği ilgilinin ücretinden düşülür."
Sözleşmeli personele, bir yaşından küçük çocuklarını emzirmeleri için günde
toplam bir buçuk saat süt izni verilir. Süt izninin kullanımında annenin saat
seçimi hakkı vardır.
Sözleşmeli personele isteği üzerine; eşinin doğum yapması halinde iki gün, kendisinin
veya çocuğunun evlenmesi, annesinin, babasının, eşinin, çocuğunun veya kardeşinin
ölümü halinde ve her olay için üç gün ücretli mazeret izni verilir.
Hizmetleri sırasında radyoaktif ışınlarla çalışan ve doğrudan radyasyona maruz
kalan sözleşmeli personele ilgili mevzuatı uyarınca ücretli sağlık izni verilir.
Sözleşmeli personele; en az yüzde 70 oranında engelli ya da süreğen hastalığı
olan çocuğunun (çocuğun evli olması durumunda eşinin de en az yüzde 70 oranında
engelli olması kaydıyla) hastalanması halinde hastalık raporuna dayalı olarak
ana veya babadan sadece biri tarafından kullanılması kaydıyla bir yıl içinde
toptan veya bölümler halinde on güne kadar ücretli mazeret izni verilir."ifadesi
ile sözleşmeli personelin izin hakları düzenlenmiş bulunmaktadır.
Söz konusu Esaslarda refakat izni hakkında bir düzenleme yer almamaktadır.
Yukarıda yer verilen hüküm ve açıklamalar uyarınca; 4/B sözleşmeli ve
5393 sayılı Kanunun 49 uncu maddesi uyarınca sözleşmeli olarak çalışan personele
Devlet memurlarına 657 sayılı Kanunun 105 inci maddesi uyarınca 3+3 aylık refakat
izni verilmesinin mümkün olmadığı değerlendirilmektedir.