Memura isteği dışında vekalet görevi verilebilir mi?

Sosyolog unvanı GİH sınıfı kapsamında bir kadro iken 10 Aralık 2010 tarihinde Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Bakanlar Kurulu Kararı ile Teknik Hizmetler Sınıfı kapsamına alındı. Şef kadrosu ise 3046 sayılı Kanunun 2018 yılında yürürlükten kaldırılan hükümleri kapsamında hem hiyerarşik bir kademe unvanı hem de hizmet birimi olarak düzenlenmiştir. Bunun en çok göze çarpan örneği seyahat ederken dikkatimizi çeken karayolları şube şeflikleridir. Bu nitelikteki bazı şefliklerde merkezdeki bir daire başkanlığından daha fazla personel istihdam edilebilmektedir. Bir diğer örnek de orman şeflikleridir. Orman Genel Müdürlüğü teşkilatında orman mühendisleri şef olarak istihdam edilmektedir. Özetleyecek olursak şef sadece bir kadro unvanı değil, bir hizmet birimi olan şefliğin yöneticisidir. Ancak günümüzde özlük hakları ve hiyerarşideki yeri şef unvanının bu niteliğini yansıtmaktan uzaktır.

657 sayılı Devlet Memurları Kanununda vekalet müessesesi kamu hizmeti gördürmenin istisnai yöntemlerinden biri olarak düzenlenmiştir. Kanunun 86. maddesi hükmüne göre memurların kanuni izin, geçici görevlendirme, disiplin cezası uygulaması ve görevden uzaklaştırma hallerinde yerlerine kurum içinden, kurum dışından veya açıktan vekil atanabilmekte, boş kadrolara ait görevler memurlara vekaleten gördürülebilmektedir. Vekaleten atanan memur asile ait bütün yetkileri kullanabilmekte, sorumluluk gerektiren durumlarda aynen asil gibi işlem görmektedir.

657 sayılı Kanunun 69. maddesinde, "Kurumlar, Eğitim ve Öğretim, Sağlık ve Yardımcı Sağlık ve Teknik Hizmetler Sınıflarına dahil memurlardan, kariyerlerinden yararlanmak istediklerini 2 - 4 üncü dereceler arasındaki idari görevlere ait olup kazanılmış hak derecelerinin iki altındaki derecelerden tesbit ve ihdas edilmiş kadrolara atayabilirler.

Bu suretle atanan memurların aylıkları kazanılmıs, hak dereceleri üzerinden ödenir. Ancak kazanılmış aylık dereceleri ve kariyer hizmet sınıfları için tesbit edilen ek gösterge, zam ve taz minatlar ile atandıkları görevlerin ek gösterge, zam ve tazminatlarının farklı olması halinde fazla olanı ödenir." denilmektedir. Yine aynı Kanunun 71. maddesinde, memurların eşit dereceler arasında veya derece yükselmesi suretiyle sınıf değiştirebilecekleri belirtilmiş, kurumların, memurlarını meslekleri ile ilgili sınıftan genel idare hizmetleri sınıfına veya genel idare hizmetleri sınıfından meslekleri ile ilgili sınıfa, gorev ve unvan es,itligi gozetmeden kazanılmıs, hak aylık dereceleriyle atayabilecekleri hükme bağlanmıştır.

Bahsi geçen hükümler asaleten atamaya ilişkin olmakla birlikte vekaleten atama/görevlendirme yapılırken de göz önünde bulundurulması gereken hükümlerdir.

Buraya kadar teknik hizmetler sınıfındaki bir sosyoloğun genel idare hizmetleri sınıfında bir kadroya asaleten veya vekaleten atanabilmesinin mümkün olduğunu (görevde yükselme mevzuatı saklı kalmak kaydıyla) anlatmaya çalıştık. Vekaleten atama/görevlendirme yapılırken idarenin uymak zorunda olduğu husus bu işlemin memurun kazanılmış hak derecesinin gözetilmesidir.

Bu açıklamalardan sonra vekalet ettiğiniz şef kadrosunun derecesinin kazanılmış hak aylık derecenizin altında bir derece olmaması kaydıyla yapılan atama/görevlendirme işleminin mevzuata uygun olduğu anlaşılmaktadır. Bir başka deyişle, kamu kurumlarınca, memura isteği dışında vekalet görevi verilebilir.

Sosyolog kadro unvanı ile şef unvanı arasında şefliğin hiyerarşik kademe unvanı ve hizmet birimi olduğu dikkate alındığında astlık üstlük ilişkisi kurulması mümkün bulunmamaktadır.