Aynı unvanlı personele farklı tutarda sosyal denge tazminatı ödenebilir mi?

Mevcut kadro sisteminde mühendis kadro veya pozisyonu tek bir unvan olup, alt unvanlara (elektrik mühendisi, inşaat mühendisi, makine mühendisi gibi) ayrılmamıştır. Başka bir ifade ile kamuda bilgisayar mühendisi ve makine mühendisi "mühendis" unvanıyla istihdam edilmektedir.

375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin ek 15. maddesine göre sosyal denge tazminatı, belediyeler ve bağlı kuruluşları ile il özel idarelerinin kadro ve pozisyonlarında istihdam edilen kamu görevlilerine ilgili belediye ve il özel idaresi ile bu birimlerde en çok üyeye sahip kamu görevlileri sendikası arasında imzalanan sözleşme kapsamında yapılan bir ödemedir. Sosyal denge tazminatının tavan tutarı toplu sözleşme, toplu sözleşme imzalanamaması durumunda ise Kamu Görevlileri Hakem Kurulunca belirlenmektedir.

4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanununun 32. maddesinde ise; sözleşme döneminde verilecek sosyal denge tazminatı tutarının, ilgili mahalli idarede en cok uyeye sahip sendikanın genel baskanı veya sendika yonetim kurulu tarafından yetkilendirilecek bir temsilcisi ile belediyelerde belediye baskanı, il ozel idaresinde vali arasında toplu sozlesme surecinin tamamlanmasını izleyen uc ay icerisinde akdedilecek sozlesme ile belirleneceği hüküm altına alınmıştır.

2020 ve 2021 yıllarında uygulanacak olan Yerel Yönetim Hizmet Kolunda 2020 ve 2021 yıllarında uygulanacak olan mali ve sosyal haklara ilişkin Kamu Görevlileri Hakem Kurulu Kararının 1. maddesinde sosyal denge tazminatının tavan tutarı en yüksek Devlet memuru aylığının yüzde 100'ü olarak belirlenmiş, tavan tutarın aşılmaması kaydıyla ödenebilecek tazminatın aylık tutarının, görev yapılan birim ve iş hacmi, görevin önem ve güçlüğü, görev yerinin özelliği, çalışma süresi, kadro veya görev unvanı ile derecesi gibi kriterlere göre farklı olarak belirleneceği hüküm altına alınmıştır.

Görüldüğü üzere ödenecek sosyal denge tazminatı tutarı çizilen yasal sınırlar dahilinde bütünüyle tarafların özgür iradeleriyle belirlenmektedir. Dayandığı yasal mevzuata aykırı olmamak kaydıyla sözleşme hükümleri kesin, yürütülebilir ve bağlayıcı bir metindir. Yapılan ödeme, kamu personelinin mevcut ödeme unsurları dikkate alındığında kişiselleştirmeye ve ücret adaletini sağlamaya en uygun ödeme unsurudur. Aynı unvanlı personele bile, görev yapılan birim ve iş hacmi, görev yerinin özelliği gerekçe gösterilerek farklı tutarda ödeme yapılması, bir sonraki sözleşme döneminde tutarlarda değişiklik yapılması mümkündür. Belirtilen kriterler dikkate alınmaksızın keyfi bir şekilde farklılaştırmaya gidilmesi ise sözleşmenin ruhuna ve dayandığı üst normlara aykırılık teşkil edecektir.