Göreve girişteki engellilik oranının değişmesi engelli emekliliğine engel midir?

Memurluk görevine engelli olarak giren kişi engellilikten mi yoksa malullükten mi emekli olabilir?

Durumunuzu değerlendirmemiz;

2008 yılı Ekim ayından önce memurluğa başlamış olanlar hakkında 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanunu kuralları uygulanır. Bazı durumlarda da 5510 la getirilmiş olan yeni kurallar uygulanır, örneğin göreve girdikten sonra çalışma gücü kaybı olan 5434'e tabi memurlar için çalışma gücü kaybı oranlarına göre engellilikten dolayı yaşlılık aylığı bağlanmaktadır.

5510 sayılı Kanun Geçici Madde 4 hükmünde bulunan hüküm;

"Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce 5434 sayılı Kanun hükümlerine tabi olarak çalışmaya başlamış olup, çalışmaya başlamadan önce ilgili mevzuatına göre alınmış ve en az % 40 oranında engelli olduklarını gösterir sağlık kurulu raporu bulunanlar ile en az % 40 oranında doğuştan engelli olduklarını belgeleyenlerden aylık talep tarihinde bu Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında sigortalı olanlara; en az 5400 gün uzun vadeli sigorta kolları primi bildirilmiş ya da emekli keseneği ödenmiş olması kaydıyla, istekleri halinde bu madde hükümleri esas alınarak yaşlılık aylığı bağlanır. Ancak çalışmaya başladıktan sonra, Kurumca yetkilendirilen sağlık hizmet sunucularının sağlık kurullarınca usulüne uygun düzenlenecek raporlar ve dayanağı tıbbi belgelerin incelenmesi sonucu, Kurum Sağlık Kurulunca çalışma gücündeki kayıp oranının;

a) % 50 ila % 59 arasında olduğu anlaşılan sigortalılar, en az 5760, (16 yıl)

b) % 40 ila % 49 arasında olduğu anlaşılan sigortalılar, en az 6480, (18 yıl)

gün uzun vadeli sigorta kolları primi bildirilmiş olması kaydıyla, haklarında bu fıkra hükümleri uygulanır.^"

HÜKMÜN YORUMU:

Bu hükümde iki durum bulunmaktadır. Birincisi şayet memur göreve girmeden önce en az % 40 oranında engelli olduğunu ispat ederse 5400 gün (15 yıl) hizmetleri olması kaydıyla yaşlılık aylığının bağlanması durumu.

İkincisi de, şayet göreve girmeden önce değil de göreve girdikten sonra görev sırasında çalışma gücü kaybı ortaya çıkması halinde de çalışma gücü kayıp oranlarına göre belirli hizmetlerin (16 veya 18 yıl gibi 15 yıldan fazla hizmetlerin) bulunması kaydıyla yaşlılık aylığının bağlanabilmesi, durumlarıdır.

Sizin durumunuzla ilgili üçüncü bir durumda 5434 sayılı Kanun Madde 39 hükmünde bulunur. Bu hüküm "Göreve girişlerinde, Özürlülere Verilecek Sağlık Kurulu Raporları Hakkında Yönetmeliğe uygun olarak alınmış ve raporda sakatlık oranı en az % 40 olanlardan fiili hizmeti 15 yıl olanların istekleri üzerine," şeklindedir ve bundan anladığımız ise, engellilik mevzuatına göre göreve girmiş olanların 15 yıl hizmetlerinin olması kaydıyla her zaman için emekli aylığı talebinde bulunulabileceği durumdur.

Bu açıklamalarımız bağlamında durumunuzu değerlendirmemiz şöyle olacaktır:

Memurluk görevine 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu Madde 53 hükmüne göre girmiş olmanız durumunda en az 15 yıl hizmetinizin de olması ve bu talebinizin de memur iken yapmanız kaydıyla her zaman için bu engellilik durumunuzdan dolayı emekli aylığı bağlanmasını talep edebileceğinizi,

Şayet bu durumu istemeyip de malulen emekli olmak isterseniz, yani sizin istemeniz halinde de malulen emeklilik talebinde bulunabileceğinizi, sizin istememeniz durumunda malulen emeklilik işlemlerinin yapılamayacağını, (sıhhi izin sürelerin dolumu hariç)

Değerlendirmekteyiz.

Değerlendirmelerimiz bu şekildedir. Kazanmış olduğunuz durumun değiştirilmesinin mümkün olamayacağını, yani engellilik mevzuatına tabi göreve girmiş olmanız nedeniyle bu durumla ilgili uygulamadan her daim yararlanmanız gerektiğini, engellilik oranınızın artmasının sizi malulen emeklilik kapsamına isteğiniz dışında dahil etmemesi gerektiğini değerlendirmekteyiz.

Ayrıca, 2019 yılında yeni düzenlenen Erişkinler İçin Engellilik Değerlendirmesi Hakkında Yönetmelik 20/02/2019 tarihli Resmi Gazetede yayımlanmıştır. Değerlendirmemiz, bu yönetmelik kapsamında da sizin durumunuzu kısıtlayacak bir durumun olmadığıdır.

Yine de tavsiyemiz, bu durumunuzun Kurumunuz kanalı ile Sosyal Güvenlik Kurumuna iletilmesi ve cevabının beklenmesi olacaktır.