657 sayılı Devlet
Memurları Kanunun " Deyimler" başlıklı 147 inci maddesinde "Bu
Kanunda geçen;
A) Aylık: Bu Kanuna tabi kurumlarda görevlendirilen memurlara hizmetlerinin
karşılığında, kadroya dayanılarak ay itibariyle ödenen parayı, ...
İfade eder."hükmü yer almaktadır.
Devlet memuru kazanılmış hak aylık derece ve kademesine uygun olan kadroya
atanır.
Bu kadro esas alınarak aylığı ödenmektedir.
Ancak bu husun bazı istisnaları vardır.
657 sayılı Kanunun 45 inci maddesi kazanılmış hak aylık derce ve kademesinin
üstünde bir kadroya atanma hali bulunmakta bu durumda memur atandığı değil kazanılmış
hak aylık derece ve kademesi esas alınarak ödenmektedir.
Söz konusu "Memurun başka sınıfta ve derecesinin altında bir görevde
çalıştırılmıyacağı" başlıklı 45 inci madde de "Hiç bir memur
sınıfının dışında ve sınıfının içindeki derecesinin altında bir derecenin görevinde
çalıştırılamaz.
5 inci ve daha aşağı derecelerdeki kadrolara, derece yükselmesi için gerekli
nitelikleri haiz memur bulunmaması hallerinde, 36 ncı maddede belirtilen öğrenim
durumları itibariyle tespit olunan yükselinebilecek dereceyi aşmamak ve karşılık
gösterilecek kadro derecesi kazanılmış hak aylık derecelerinin üç üst derecesinden
fazla olmamak kaydıyla, bu dereceler karşılık gösterilerek, kendi derecesi ile
aynı sınıftan memur atanması mümkündür.
Bu gibiler, işgal ettikleri kadroda kazanılmış derece ve kademelerinin aylığını
almaya devam ederler ve kazanılmış aylıklarındaki kademe ilerlemesi ve derece
yükselmesi genel esaslara göre yapılır. Karşılık gösterilen kadrolar, ilgililer
için kazanılmış hak teşkil etmez."hükmü bulunmaktadır.
"Memurların kurumlarınca görevlerinin ve yerlerinin değiştirilmesi"
başlıklı 76 ıcı maddesinin 2 inci fıkrasında "Memurlar istekleri ile,
kurumlarında kazanılmış hak derecelerinin en çok üç derece altında aynı veya
başka yerlerdeki kadrolara atanabilirler." Yer almaktadır.
İsteği halinde kazanılmış hak aylık derece ve kademesinin altında bir kadroya
atanma hali bu durumda kişi atandığı kadronun aylığını almaktadır. Ancak 657
sayılı Kanunun 67 inci maddesi hükmü uyarınca kazanılmış hak aylık derecesi
yükseltilmesi sebebiyle kazanılmış hak aylık derece ve kademesi esas alınarak
aylık ödenebilmektedir.
"Kadrosuzluk sebebiyle derece yükselmesi yapamayanların aylıkları"
başlıklı 67 nci maddesinde "Diğer şartları taşımakla birlikte üst derecelerde
(...) kadro olmadığı için derece yükselmesi yapamayan memurların kazanılmış
hak aylıkları, öğrenim durumları itibariyle yükselebilecekleri dereceyi aşmamak
şartıyla işgal etmekte oldukları kadroların üst derecelerine yükseltilir."denilmektedir.
657 sayılı Devlet Memurları Kanunun 68 inci maddesinin (B) bendinde "Eğitim
ve Öğretim Hizmetleri Sınıfı ile Sağlık Hizmetleri ve Yardımcı Sağlık Hizmetleri
Sınıfı hariç, sınıfların 1, 2, 3 ve 4 üncü derecelerindeki kadrolarına, derece
yükselmesindeki süre kaydı aranmaksızın, atanmasındaki usule göre daha aşağıdaki
derecelerden atama yapılabilir. (2)
Ancak, bu şekilde bir atamanın yapılabilmesi için ilgilinin;
a) 1 inci dereceli kadrolardan ek göstergesi 5300 ve daha yukarıda olanlar için
en az 12 yıl,
b) 1 inci ve 2 nci dereceli kadrolardan ek göstergesi 5300'den az olanlar için
en az 10 yıl,
c) 3 üncü ve 4 üncü dereceli kadrolar için en az 8 yıl,
hizmetinin bulunması ve yükseköğrenim görmüş olması şarttır. Dört yıldan az
süreli yükseköğrenim görenler için bu sürelere iki yıl ilave edilir. Bu sürelerin
hesabında; 8/6/1984 tarihli ve 217 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 2 nci
maddesi kapsamına dahil kurumlarda fiilen çalışılan süreler ile Yasama Organı
Üyeliğinde, belediye başkanlığında, belediye ve il genel meclisi üyeliğinde,
kanunlarla kurulan fonlarda, muvazzaf askerlikte, okul devresi dahil yedek subaylıkta
ve uluslararası kuruluşlarda geçen sürelerin tamamı ile yükseköğrenim gördükten
sonra özel kurumlarda veya serbest olarak çalıştıkları sürenin; Başbakanlık
ve bakanlıkların bağlı ve ilgili kuruluşlarının müsteşar ve müsteşar yardımcıları
ile en üst yönetici konumundaki genel müdür ve başkan kadrolarına atanacaklar
için tamamı, diğer kadrolara atanacaklar için altı yılı geçmemek üzere dörtte
üçü dikkate alınır.
Bu bent hükümlerine göre atananlar atandıkları kadronun aylık (Ek gösterge dahil)
ve diğer haklarından yararlanırlar. Bu suretle üst dereceye atananların bu kadrolarda
geçirdikleri her yıl kademe ilerlemesi ve her "3" yıl derece yükselmesi
sayılmak suretiyle kazanılmış hak ve emeklilik keseneğine esas aylık derecelerinin
yükselmesinde gözönüne alınır. Ancak atandıkları kadro aylıkları, başka görevlere
atanma halinde kazanılmış hak sayılmaz."ifadesi yer almaktadır.
Bu madde hükmü uyarınca Devlet memurları 1-4 dereceli kadrolara kazanılmış hak
aylık dereceleri bu derecelerde olmasa dahi bu maddedeki şartları taşıyor olmaları
halinde atanmakta ve aylıklarını atandıkları1-4 üncü derecelerin 1 inci kademelerinden
almaktadırlar.
Yukarıda yer verilen hüküm ve açıklamalar uyarınca;
1-7 dereceli bir kadrodan 3 dereceli kadroya mükteseben atanmış olmanız
halinde 3 dereceli kadronun aylığını alabilirsiniz.
2-7 dereceli bir kadrodan 657 sayılı Kanunun 68 inci maddesinin B bendinde yer
alan şartları taşıyanlardan bu bent hükmü uyarınca 3 üncü dereceli bir kadroya
atanan devlet memuru atandığı 3 üncü derecenin birinci kademe aylığını alır.
3-Kazanılmış hak aylık derece ve kademesi 7 derecenin 3 üncü kademesi olan memura
45 inci madde uygulanmak suretiyle 3 üncü dereceli bir kadroya atanması mümkün
bulunmamaktadır.